Astrokalender voor juli 2017 - hemel.waarnemen.com

zaterdag 1 juli

01:00: Kaartje

De Maan staat 2,0° ten noorden van Jupiter (-1,6m), in het sterrenbeeld Maagd. De dichtste nadering vindt om 10:00 plaats, onder de horizon voor een waarnemer in de Benelux en bovendien bij daglicht. De samenstand is te zien rond 1 uur, of op 1 juli rond 22:45 uur. De twee objecten staan in het eerste geval in het westen, op een hoogte van ongeveer 5°, 5,8° van elkaar vandaan. In het tweede geval staan de twee hemellichamen op een hoogte van ongeveer 24° in het zuidwesten, zo'n 6,1° van elkaar vandaan. De Zon staat slechts 5° onder de horizon. De Maan is voor ongeveer 54% verlicht.

02:51:

De Maan is in de fase van Eerste Kwartier. De rechter helft van de Maan is nu verlicht en de Maan is met name 's avonds zichtbaar. Rond, en vooral voor Eerste Kwartier is een goed moment om het maanoppervlak waar te nemen; Op de grens tussen het verlichte en het donkere deel van de Maan komt de Zon net op. De lange schaduwen van de bergen en kraterranden brengen een extra diepte-effect met zich mee en de Maan is daarmee duidelijk meer dan een gladde schijf, gezien door een verrekijker of telescoop. Zie ook de maandelijkse maanfasekalender.

22:30: Kaartje

Mercurius staat 4,8° ten zuiden van Pollux, de helderste ster van het sterrenbeeld Tweelingen (+1,1m). De dichtste nadering gebeurt om 15:43, in onze streken op een hoogte van 61°, maar bij daglicht. De samenstand is met veel moeite te zien op 1 juli rond 22:30 uur, of op 2 juli rond 22:30 uur. De twee objecten staan in het eerste geval zo'n 5° boven de noordwestelijke horizon, op een afstand van 5,0° van elkaar. In het andere geval is de samenstand te zien op circa 5° boven de noordwestelijke horizon, 4,8° van elkaar verwijderd. De Zon staat slechts 4° onder de horizon. Mercurius heeft op dit moment een helderheid van -0,9m.

zondag 2 juli

15:08: Juno in oppositie

De planetoïde 3 Juno is in oppositie. Het kleine planeetje, in het sterrenbeeld Schild, heeft nu een magnitude van slechts +9,7m en kan alleen met een behoorlijke telescoop worden waargenomen. Juno bereikt een maximale hoogte boven de horizon van circa 33°. Dit gebeurt rond 01:41 uur, en geldt strikt genomen voor een waarnemer in Utrecht. Klik op het kaartje hiernaast voor een grotere kaart, met de positie van de planetoïde en sterren tot magnitude +10,5m. Kijk voor meer details over de oppositie van Juno op deze pagina.

maandag 3 juli

De maand juli is zeer geschikt om de open cluster M11, ook bekend als de Wild Duck cluster, te bekijken. M11 is te vinden in het sterrenbeeld Schild, heeft een magnitude van 5,8m en een schijnbare afmeting van 14,0’. Het object komt om 20:19 uur op, gaat om 07:16 uur onder en staat om 01:50 uur in het hoogste punt aan de hemel, op 32° boven de horizon. Om een relatief helder en scherp object als deze open cluster waar te nemen is een verrekijker op statief al voldoende, maar met een kleine telescoop zijn uiteraard meer details te zien. Zie de pagina M11 voor meer details. Gegevens van ruim 1200 andere deepsky-objecten zijn te vinden via de pagina Gegevens van sterrenbeelden. Foto: DSS.

22:19: De Aarde is in het aphelium. De afstand van de planeet tot de Zon is op dit moment groter dan gemiddeld: circa 1,017AE, of zo'n 152,093 miljoen km. De Zon lijkt nu, vanaf de Aarde gezien, kleiner dan gemiddeld, en hiermee ontvangt de Aarde door de grotere afstand bijna 3,5% minder licht en warmte van de Zon. Hierdoor zijn de zomers op het noordelijk halfrond meetbaar koeler dan die op het zuidelijk halfrond, maar ook ruim een week langer! De Aarde staat dan ook circa 5 miljoen km (2%) verder van de Zon dan bij het perihelium, in januari.

dinsdag 4 juli

Deze tijd van het jaar is prima geschikt om de planetaire nevel M57, bekend als de Ringnevel in Lyra, te zien. M57 staat in het sterrenbeeld Lier, heeft een magnitude van 9,0m en een schijnbare afmeting van 2,5’. De opkomst van dit object is om 16:00 uur, de ondergang om 11:33 uur en het bereikt zijn grootste hoogte om 01:48 uur, op 71° boven de horizon. Voor het waarnemen van deepsky-objecten is de precieze datum minder belangrijk dan een donkere, liefst maanloze, hemel. Om een donker moment zonder Maan te vinden kunnen de schemerdiagrammen in het hoofdstuk De Zon van pas komen. Om detail te kunnen zien in een zwakker en contrastarm hemellichaam als deze planetaire nevel is een redelijke telescoop nodig. Zie deze detailpagina voor M57 voor meer gegevens. Foto: DSS.

22:50: Alle manen staan ten westen van Jupiter

Van 22:50 tot 0:58 uur (05/07) staan alle Galileïsche manen ten westen van Jupiter. Van binnen naar buiten: Io, Europa, Ganymedes en Callisto. Jupiter staat in het westzuidwesten op een hoogte van 12° boven de horizon, dus kies een waarneemplaats met een vrije blik op de horizon. De Zon staat 11° onder de horizon. Voor het waarnemen van de manen van Jupiter is een verrekijker op statief al genoeg. Zie ook het slingerdiagram voor de manen van Jupiter.

donderdag 6 juli

06:28: Maan in het apogeum

De Maan is in het punt van zijn baan dat het verst van de Aarde ligt: het apogeum. De afstand tussen de Aarde en de Maan bedraagt 405934 km. De schijnbare diameter van de Maan is kleiner dan gemiddeld (29’26,2”), door de grotere afstand. De Maan is op dit moment wassend, voor 91% verlicht en is 's avonds in het oosten of zuidoosten, rond middernacht in het zuiden en aan het einde van de nacht in het (zuid)westen, dus zo'n beetje de hele nacht, te zien. Het kaartje toont de Maan om 23:58 uur in het sterrenbeeld Slangendrager, op 19° boven de zuidelijke horizon. Zie de applet Verschijnselen van de Maan voor meer gegevens.

vrijdag 7 juli

03:30: Kaartje

De Maan staat 2,5° ten noorden van Saturnus (+0,3m), in het sterrenbeeld Slangendrager. De dichtste nadering vindt om 06:20 plaats, onder de horizon voor een waarnemer in de Benelux en bovendien bij daglicht. Bekijk de samenstand rond 3:30 uur. Het tweetal staat dan in het zuidwesten, op een hoogte van ongeveer 5°, op een afstand van 2,8° van elkaar. De Maan is voor 96% verlicht.

zaterdag 8 juli

04:02:

De Maan bedekt 16 Sagittarii, een ster met een helderheid van +6,0m in het sterrenbeeld Boogschutter. De ster verdwijnt om 04:02 achter de zeer dunne onverlichte maanrand en komt om 04:38 uur weer tevoorschijn aan de verlichte kant van de Maan. In Utrecht staat de Maan dan 7°, respectievelijk 3° boven de horizon. De Maan is voor 99% verlicht, wat het waarnemen van de bedekking er niet gemakkelijker op maakt. De details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België zijn te vinden in deze tabel.

22:49: Ganymedes in conjunctie met Callisto

De Galileïsche maan Ganymedes staat op 26,5” ten noorden van Callisto. Jupiter staat op een hoogte van 19° boven de horizon, in het zuidwesten. De Zon staat 6° onder de horizon en het schemert. Om de manen van Jupiter te bekijken is een goede, stabiele verrekijker genoeg. Zie ook de figuur hiernaast en de tabel Verschijnselen van de manen van Jupiter voor meer informatie.

zondag 9 juli

06:07:

Het is Volle Maan. De Maan staat tegenover de Zon aan de hemel. Hierdoor is de Maan vrijwel de hele nacht zichtbaar. De verlichte kant van de Maan is naar de Aarde gekeerd. Hoewel de Maan als geheel op dit moment erg goed te zien is, zijn er weinig details op de Maan zichtbaar. Doordat het zonlicht op de Maan ongeveer uit de richting van de Aarde komt zijn er vanaf de Aarde geen schaduwen van kraters en bergen op de Maan te zien, wat ervoor zorgt dat er nauwelijks contrast is op het maanoppervlak. Daar komt nog bij dat de Volle Maan andere, zwakkere hemelobjecten overstraalt, zodat deze niet of nauwelijks zichtbaar zijn.

donderdag 13 juli

05:00: Kaartje

Venus staat 3,1° ten noorden van Aldebaran, de helderste ster van het sterrenbeeld Stier (+0,9m). De dichtste nadering gebeurt om 01:20, onder de horizon voor een waarnemer in de Lage Landen. De samenstand is te zien op 13 juli rond 5 uur, of op 14 juli rond 4 uur. De twee objecten staan in het eerste geval in het oosten, circa 16° boven de horizon, op een afstand van 3,3° van elkaar. In het tweede geval staan de twee hemellichamen in het oostnoordoosten, op zo'n 7° boven de horizon, 3,1° van elkaar verwijderd. De Zon staat slechts 5° onder de horizon. De helderheid van Venus is nu -3,6m.

vrijdag 14 juli

01:46: De Maan bedekt χ Aquarii

De ster χ Aquarii, een ster met een helderheid van +4,9m in het sterrenbeeld Waterman, wordt bedekt door de Maan. De ster wordt bedekt door de verlichte rand van de Maan om 01:46 uur. Om 02:54 uur wordt deze weer zichtbaar aan de onverlichte maanrand. In Utrecht staat de Maan dan 14°, respectievelijk 22° boven de horizon. De Maan is voor 78% verlicht. De details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België zijn te vinden in deze tabel.

22:40:

Tussen 22:40 en 23:20 uur zijn Io's schaduw en Europa gelijktijdig zichtbaar op Jupiters schijf. Jupiter staat boven de westzuidwestelijke horizon, op een hoogte van 15°, dus kies een waarneemplaats met een vrije blik op de horizon. De Zon staat 8° onder de horizon, in de schemering. Voor het bekijken van een (schaduw)overgang is een telescoop met redelijk grote opening nodig.

zondag 16 juli

21:26:

De Maan is in de fase van Laatste Kwartier. De linker helft van de Maan is nu verlicht en de Maan is vooral in de late nacht en vroege ochtend zichtbaar. Om de Maan te zien door een verrekijker of telescoop is de tijd rond (en met name na) Laatste Kwartier zeer geschikt. Op de grens tussen het verlichte en het donkere deel van de Maan gaat de Zon net onder. De bergen en kraterranden werpen hierdoor lange schaduwen, wat een extra diepte-effect veroorzaakt, en het oppervlak van de Maan krijgt daarmee een driedimensionaal karakter, gezien door een kijker.

dinsdag 18 juli

22:35: Alle manen staan ten westen van Jupiter

Tussen 22:35 en 0:04 uur (19/07) staan alle Galileïsche manen ten westen van Jupiter. In toenemende afstand van de planeet staan Io, Europa, Ganymedes en Callisto. Jupiter staat boven de westzuidwestelijke horizon, op een hoogte van 10°, dus kies een waarneemplaats met een vrije blik op de horizon. De Zon staat 10° onder de horizon. Voor het waarnemen van de manen van Jupiter is een verrekijker op statief al genoeg.

donderdag 20 juli

De maand juli is zeer geschikt om de planetaire nevel M27, ook de Halternevel genaamd, te bekijken. De planetaire nevel staat in het sterrenbeeld Vosje, heeft een magnitude van 8,1m en een schijnbare afmeting van 15,2’. De opkomst van dit object is om 17:39 uur, de ondergang om 10:00 uur en het bereikt zijn grootste hoogte om 01:51 uur, op 61° boven de horizon. Bij het waarnemen van een zwakker en nevelig object als deze planetaire nevel is een redelijke telescoop nodig om detail te kunnen zien. Zie deze detailpagina voor M27 voor meer gegevens. Voor ruim 1200 andere deepsky-objecten, zie de pagina Gegevens van sterrenbeelden en kies een sterrenbeeld. Foto: DSS.

03:45: Kaartje

De Maan staat op slechts 30' ten zuiden van Aldebaran, de helderste ster van het sterrenbeeld Stier (+0,9m). De dichtste nadering van deze nauwe samenstand gebeurt om 01:26, onder de horizon voor een waarnemer in de Lage Landen. De samenstand is te zien rond 3:45 uur. De twee objecten staan dan in het oostnoordoosten, circa 7° boven de horizon, op een afstand van 1,7° van elkaar. De Maan is voor 16% verlicht.

05:00: Kaartje

De Maan staat 3,3° ten zuiden van Venus (-3,6m), in het sterrenbeeld Stier. De dichtste nadering vindt om 14:30 plaats, bij ons op een hoogte van 37°, maar bij daglicht. De samenstand is te zien rond 5 uur. De twee objecten staan dan zo'n 17° boven de oostelijke horizon, 5,7° van elkaar verwijderd. De Maan is voor 15% verlicht.

vrijdag 21 juli

19:12: Maan in het perigeum

De Maan staat in het perigeum; het punt van zijn baan om de Aarde dat het dichtst bij de Aarde ligt. De afstand tussen de Aarde en de Maan bedraagt 361236 km. De schijnbare diameter van de Maan is groter dan gemiddeld (33’04,8”), door de kleinere afstand. De Maan is op dit moment krimpend, voor 4% verlicht en is aan het eind van de nacht, kort voor zonsopkomst, te zien. Het kaartje toont de Maan om 05:01 uur in het sterrenbeeld Stier, op 10° boven de horizon, in het oostnoordoosten. Zie de applet Verschijnselen van de Maan voor meer gegevens.

zaterdag 22 juli

06:10: Laatste maansikkel

Als het weer meewerkt is vanochtend, voor de volgende Nieuwe Maan, de laatste keer dat we de dunne maansikkel kunnen waarnemen. Het is op dit moment 1,5 dagen (35 uur) voor Nieuwe Maan; de Maan is voor 2,3% verlicht en krimpend. De maansikkel heeft een breedte aan de hemel van slechts 0,8’ en is kort voor zonsopkomst, dus tegen het einde van de nacht, met moeite te zien. Bijgaand kaartje toont de Maan om 05:29 uur in het sterrenbeeld Tweelingen, op een hoogte van slechts 5,2° boven de oostnoordoostelijke horizon. Op dit moment staat de Maan 9,7° hoger aan de hemel dan de Zon. De Maan komt 1,1 uur voor de Zon op, om 04:42. De schijnbare afstand tussen Zon en Maan is nu 17,5°. Een waarneemplaats met vrije blik op de horizon is aan te bevelen. Een eenvoudige verrekijker kan van pas komen om de dunne sikkel gemakkelijker te vinden. Anders dan de laatste maansikkel speelt de eerste verschijning van de jonge Maan een rol in een aantal kalenders, om het begin van een nieuwe maand aan te duiden. De laatste dunne maansikkel is gewoon een mooi verschijnsel aan de sterrenhemel. De pagina Eerste en laatste maansikkels geeft alle verschijningen en meer uitleg. De applet Verschijnselen van de Maan geeft meer informatie over de Maan.

zondag 23 juli

11:46:

Het is Nieuwe Maan. Vanaf de Aarde gezien staat de Maan in dezelfde richting als de Zon, zodat de verre kant van de Maan wordt verlicht en de donkere kant van de Maan naar de Aarde gekeerd is. Daarnaast staat de Nieuwe Maan alleen bij daglicht boven de horizon. Vanwege deze twee oorzaken kunnen we de Maan op dit moment niet waarnemen. De nachten rond Nieuwe Maan zijn donkerder dan gemiddeld en de week rond Nieuwe Maan is uitermate geschikt voor het waarnemen van deepsky-objecten. De Maan beweegt 2,6° ten zuiden langs de Zon, en er vindt bij ons geen eclips plaats.

dinsdag 25 juli

22:00: Kaartje

De Maan bedekt Mercurius (+0,5m), in het sterrenbeeld Leeuw. Het maximum van de bedekking gebeurt om 09:36, in onze streken op een hoogte van 10°, maar bij daglicht. De bedekking is rakend; in zuidelijke delen van België en Nederland vindt geen bedekking plaats. Zie de detailpagina voor meer gegevens over de bedekking. Ook staat de Maan vandaag op slechts 28' ten zuiden van Regulus, de helderste ster van het sterrenbeeld Leeuw (+1,4m). De dichtste nadering van deze nauwe samenstand gebeurt om 11:28, in onze streken op 26° hoogte, en eveneens bij daglicht. De samenstanden zijn alleen met veel moeite zichtbaar rond 22 uur. Het drietal staat dan boven de westelijke horizon, op een hoogte van ongeveer 5–6°. De afstand tussen de Maan en de twee andere objecten is ruim 5°, tussen Mercurius en Regulus is dat minder dan een graad. Mercurius is helderder dan Regulus en staat lager aan de hemel. De Zon staat slechts 3° onder de horizon. De Maan is voor 8% verlicht. De pagina Vannacht aan de hemel toont wanneer de Maan en deepsky-objecten te zien zijn.

22:06: Eerste maansikkel

Als het weer meewerkt is het vanavond, sinds de laatste Nieuwe Maan, de eerste keer dat we de dunne maansikkel kunnen waarnemen. Het is op dit moment 2,4 dagen na Nieuwe Maan; de Maan is voor 7,9% verlicht en wassend. De schijnbare breedte van de maansikkel bedraagt 2,5’ en hij is kort na zonsondergang zichtbaar. Bijgaand kaartje toont de Maan om 22:23 uur in het sterrenbeeld Leeuw, op een hoogte van slechts 3,1° boven de westnoordwestelijke horizon. De Zon staat nu 10,6° lager aan de hemel dan de Maan. De Maan gaat 1,2 uur na de Zon onder, om 22:50. De afstand aan de hemel tussen Zon en Maan is nu 32,5°. Een waarneemplaats met goed zicht op de horizon is aan te raden. Een eenvoudige verrekijker kan van pas komen om de dunne sikkel te vinden. In verschillende traditionele kalenders luidt de eerste verschijning van de jonge maansikkel het begin van een nieuwe maand in; het begrip Nieuwe Maan hangt samen met nieuwe maand. Los daarvan ziet een jonge maansikkel aan de hemel er fraai uit. De pagina Eerste en laatste maansikkels geeft alle verschijningen en meer uitleg.

22:15: Kaartje

Mercurius staat 57' ten zuidwesten van Regulus, de helderste ster van het sterrenbeeld Leeuw (+1,4m). De dichtste nadering gebeurt om 00:00, onder de horizon voor een waarnemer in de Lage Landen. De samenstand is met veel moeite te zien op 25 juli rond 22:15 uur, of op 26 juli rond 22 uur. Het tweetal staat in het eerste geval boven de westnoordwestelijke horizon, op een hoogte van ongeveer 3°, 57' van elkaar vandaan. In het tweede geval staan de twee hemellichamen boven de westnoordwestelijke horizon, op een hoogte van circa 4°, zo'n 1,4° van elkaar vandaan. Kies een waarneemplaats met vrije blik op de horizon. De Zon staat slechts 3° onder de horizon. Mercurius heeft op dit moment een helderheid van +0,5m.

donderdag 27 juli

02:57: Mars is in conjunctie met de Zon en beweegt vanaf de Aarde gezien er achterlangs. De planeet is hierdoor op dit moment onzichtbaar. Mars, de Zon en de Aarde staan nu op één lijn. De planeet wordt niet bedekt door de zonneschijf, maar beweegt er vanaf de Aarde gezien langs, 1,1° ten noorden ervan. Dit is een moment waarop een buitenplaneet ver (2,655 AE, ofwel 397 miljoen km) van de Aarde staat en een kleine schijnbare diameter heeft (3,5”).

vrijdag 28 juli

20:00: Kaartje

Het maximum van de meteorenzwerm δ-Aquariden vindt vandaag plaats. De radiant van de zwerm staat rond 4:00 uur in het hoogste punt aan de hemel, op 21° boven de horizon. Onder ideale omstandigheden zijn er van deze zwerm zo'n 18 meteoren per uur te verwachten. De meteoren hebben lange sporen, zijn traag en helder. Rond 5:15 uur gaat het schemeren en om 5:56 uur komt de Zon op. De Maan is voor ongeveer 35% verlicht , maar gaat om 0:05 uur onder. Het beste moment om δ-Aquariden waar te nemen is rond 2:45 uur (zie het kaartje). De radiant van de zwerm staat dan ongeveer 20° boven de zuidzuidoostelijke horizon; niet erg gunstig. Doordat de omstandigheden niet ideaal zijn, zijn er bij ons dan ieder uur naar schatting slechts ongeveer 5 meteoren van deze zwerm zichtbaar. In totaal zijn er, door meteoren van andere zwermen en sporadische meteoren, circa 23 “vallende sterren” per uur te zien. De piek van deze zwerm is relatief hoog en de duur van het maximum is met 14 dagen vrij lang, zodat er in totaal zeer veel meteoren te zien zijn. Meteoren waarnemen kan zonder speciale instrumenten. Wanneer het helder is volstaat het blote oog, terwijl een ligstoel en warme kleding voor extra comfort kunnen zorgen.Zie de pagina δ-Aquariden 2017 voor meer details voor deze zwerm. Zie ook Wat zijn vallende sterren? en Hoe kan ik meteoren waarnemen? in de veelgestelde vragen.

22:18: Alle manen staan ten oosten van Jupiter

Tussen 22:18 en 23:27 uur nemen we alle grote Jupitermanen ten oosten van de planeetschijf waar. Vanaf Jupiter gezien zijn dat Io, Europa, Ganymedes en Callisto. Jupiter staat op een hoogte van 8° boven de westzuidwestelijke horizon, en goed zicht op de horizon is nodig om dit te kunnen zien. De Zon staat 10° onder de horizon.

23:00: Kaartje

De Maan staat 2,1° ten noordoosten van Jupiter (-1,5m), in het sterrenbeeld Maagd. De dichtste nadering gebeurt om 00:43, bij ons 8° onder de horizon. De samenstand is te zien op 28 juli rond 23 uur. De twee objecten staan dan zo'n 8° boven de westzuidwestelijke horizon, op een afstand van 2,3° van elkaar. De Maan is voor 33% verlicht. De pagina Vannacht aan de hemel toont wanneer de Maan en planeten te zien zijn.

zaterdag 29 juli

21:00: Kaartje

Het maximum van de meteorenzwerm δ-Cassiopeiïden vindt vandaag plaats. De radiant van de zwerm staat rond 6:00 uur in het hoogste punt aan de hemel, op 79° boven de horizon. Onder ideale omstandigheden zijn er van deze zwerm zo'n 10 meteoren per uur te verwachten. Rond 5:15 uur gaat het schemeren en om 5:58 uur komt de Zon op. De Maan is voor ongeveer 45% verlicht , maar gaat om 0:28 uur onder. Het beste moment om δ-Cassiopeiïden waar te nemen is rond 2:30 uur (zie het kaartje). De radiant van de zwerm staat dan ongeveer 61° boven de noordoostelijke horizon. Er zijn dan bij ons ieder uur naar schatting ongeveer 7 meteoren van deze zwerm zichtbaar. Samen met meteoren van andere zwermen, en sporadische meteoren, zijn er in totaal circa 24 “vallende sterren” per uur te zien. De piek van deze zwerm is relatief hoog, maar de duur van het maximum is met 5 dagen vrij kort, waardoor het totaal aantal meteoren in deze zwerm toch niet al te groot is. Er is geen speciale apparatuur nodig om meteoren waar te kunnen nemen. Het blote oog, een heldere hemel, een ligstoel en wat geduld zijn de belangrijkste ingrediënten. Zie de pagina δ-Cassiopeiïden 2017 voor meer details voor deze zwerm. Zie ook Wat zijn vallende sterren? en Hoe kan ik meteoren waarnemen? in de veelgestelde vragen.

zondag 30 juli

06:39:

Mercurius bereikt zijn grootste oostelijke elongatie en is avondster. De hoekafstand van Mercurius tot de Zon bedraagt 27°12’. De planeet staat ten oosten van de Zon en gaat na de Zon onder. De helderheid van de binnenplaneet is +0,6m, hij is voor 46% verlicht en zijn schijnbare diameter is 7,7”. Aan het einde van de burgerlijke schemering, rond 22:14 uur, staat Mercurius nog 0° onder de horizon, in het westnoordwesten. Dit is dus een zeer ongunstige avondverschijning (voor meer uitleg over de wisselende zichtbaarheid van Mercurius, zie Waardoor zijn Mercurius en Venus soms ver van de Zon slecht zichtbaar? in de veelgestelde vragen). Mercurius gaat 00:45 uur na de Zon onder (om 22:18 uur). Er is een horizonkaart voor deze verschijning beschikbaar. De grootte van het stipje op de kaart is een maat voor de helderheid. Voor de grootste elongatie is Mercurius helderder dan erna. Om Mercurius te vinden kan een verrekijker handig zijn. Voor een lijst met ochtend- en avondverschijningen, zie de tabel Grootste elongaties van Mercurius.

17:23:

De Maan is in de fase van Eerste Kwartier, voor de tweede keer deze maand. Tweemaal dezelfde maanfase in een maand komt gemiddeld eens in de ruim acht maanden voor. Wanneer het om de tweede Volle Maan gaat wordt dit een Blauwe Maan genoemd. Zie ook: Hoe ontstaan de fasen van de Maan? in de veelgestelde vragen.