Astrokalender voor januari 2019 - hemel.waarnemen.com

dinsdag 1 januari

04:52:

De Maan bedekt 13 Librae, een ster van magnitude +5,8 in het sterrenbeeld Weegschaal. Vanuit Utrecht is alleen het einde van de bedekking zichtbaar; om 04:52 komt de ster van achter de onverlichte maanrand tevoorschijn, 8° boven de horizon. De Maan is voor 22% verlicht. Deze tabel toont de details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België.

woensdag 2 januari

06:00: Kaartje

De Maan staat 44' ten noorden van Venus (-4,1m), in het sterrenbeeld Weegschaal. De dichtste nadering vindt om 22:46 plaats, onder de horizon voor een waarnemer in de Benelux. De samenstand is te zien op 2 januari rond 6 uur. Het tweetal staat dan in het zuidoosten, op een hoogte van ongeveer 8°, 3,9° van elkaar vandaan. De Maan is voor 14% verlicht.

06:50: Saturnus is in conjunctie met de Zon en beweegt vanaf de Aarde gezien er achterlangs. De planeet is hierdoor op dit moment onzichtbaar. In deze positie staan Saturnus, de Zon en de Aarde op één lijn. De planeet beweegt vanaf de Aarde gezien niet exact achter de Zon langs, maar 0,5° ten noorden ervan, en wordt niet bedekt door de Zon. In conjunctie staat een buitenplaneet op maximale afstand (11,0 AE, ofwel 1652 miljoen km) van de Aarde en heeft een minimale schijnbare diameter (15,0”).

donderdag 3 januari

06:28: De Aarde staat in het perihelium. De afstand van de planeet tot de Zon is op dit moment kleiner dan gemiddeld: 0,983AE, of zo'n 147,100 miljoen km. Vanaf de Aarde gezien is de Zon nu groter dan gemiddeld, en daarnaast ontvangt de Aarde door de kleinere afstand bijna 3,5% meer zonlicht en zonnewarmte. De zomers op het zuidelijk halfrond zijn dan ook meetbaar warmer dan die op het noordelijk halfrond, maar ook korter! Op dit moment staat de Aarde ongeveer 5 miljoen km dichter bij de Zon dan in het aphelium, in juli.

08:08: Io in conjunctie met Callisto

Jupiters satelliet Io staat op 21,2” ten zuiden van Callisto. Jupiter staat in het zuidoosten op een hoogte van 10° boven de horizon. Een waarneemplaats met een vrije blik op de horizon is hierdoor noodzakelijk. De Zon staat 6° onder de horizon en er is sterke schemering. Om de manen van Jupiter te bekijken is een verrekijker op statief al voldoende. Zie de figuur hiernaast en deze tabel voor meer informatie.

08:30: Kaartje

De Maan staat 2,3° ten noorden van Jupiter (-1,3m), in het sterrenbeeld Slangendrager. De dichtste nadering vindt om 09:40 plaats, bij ons op een hoogte van 16°, maar bij daglicht. De samenstand is met veel moeite te zien rond 8:30 uur. Het tweetal staat dan in het zuidzuidoosten, op een hoogte van ongeveer 13°, op een onderlinge afstand van 2,3°. De Zon staat slechts 3° onder de horizon. De Maan is voor 7% verlicht.

vrijdag 4 januari

05:45: Kaartje

Het maximum van de meteorenzwerm Boötiden vindt vandaag plaats. De radiant van de zwerm staat rond 9:00 uur in het hoogste punt aan de hemel, op 86° boven de horizon. Onder ideale omstandigheden zijn er van deze zwerm zo'n 130 meteoren per uur te verwachten. De meteoren hebben lange sporen en zijn zwak en blauwachtig. Rond 8:00 uur gaat het schemeren en om 8:48 uur komt de Zon op. De Maan komt om 7:12 uur op, is voor ongeveer 3% verlicht en stoort niet. Het beste moment om Boötiden waar te nemen is op 4 januari rond 5:45 uur (zie het kaartje). De radiant van de zwerm staat dan ongeveer 58° boven de horizon, in het oosten. In totaal zijn er, door meteoren van andere zwermen en sporadische meteoren, circa 85–120 meteoren per uur zichtbaar. De Boötidenzwerm is dermate scherp gepiekt dat het zaak is zo dicht mogelijk bij het maximum waar te nemen. De piek van deze zwerm is relatief hoog, maar de lengte van het maximum is met 0,3 dagen zeer kort, waardoor het totaal aantal meteoren in deze zwerm toch niet al te groot is. In 2019 zijn de astronomische omstandigheden in onze streken zeer gunstig: tijdens het korte maximum is het bij ons goed donker, staat de zwerm hoog aan de hemel en stoort de Maan niet. Zulke gunstige omstandigheden vinden slechts 4–5 keer per eeuw plaats. Zie de pagina Boötiden 2019 voor meer details voor deze zwerm. Meteoren waarnemen kan zonder speciale instrumenten. Het blote oog, een heldere hemel, een ligstoel en wat geduld zijn de belangrijkste ingrediënten. Zie ook Wat zijn vallende sterren? en Hoe kan ik meteoren waarnemen? in de veelgestelde vragen.

08:30: Kaartje

De Maan staat 2,2° ten noorden van Mercurius (-0,4m), in het sterrenbeeld Boogschutter. De dichtste nadering vindt om 19:41 plaats, bij ons onder de horizon. De samenstand is alleen met veel moeite zichtbaar rond 8:30 uur. De twee objecten staan dan in het zuidoosten, op een hoogte van ongeveer 6°, op een afstand van 4,8° van elkaar. De Zon staat slechts 3° onder de horizon. De Maan is voor 3% verlicht. De pagina Vannacht aan de hemel toont wanneer de Maan en planeten te zien zijn.

09:22: Laatste maansikkel

Als het weer meewerkt is vanochtend, voor de volgende Nieuwe Maan, de laatste keer dat we de dunne maansikkel kunnen waarnemen. Het is 1,5 dagen (36 uur) voor Nieuwe Maan; de Maan is voor 2,8% verlicht en krimpend. De maansikkel heeft een breedte aan de hemel van slechts 0,8’ en is kort voor zonsopkomst, dus tegen het einde van de nacht, met moeite te zien. Bijgaand kaartje toont de Maan om 08:07 uur in het sterrenbeeld Slangendrager, op slechts 5,4° boven de horizon, in het zuidoosten. De Zon staat nu 9,7° lager aan de hemel dan de Maan. De Maan komt om 07:12 op, 1,6 uur voor de Zon. De schijnbare afstand tussen Zon en Maan is nu 19,2°. Een waarneemplaats met goed zicht op de horizon is aan te raden. Een eenvoudige verrekijker kan helpen om de dunne sikkel te vinden. In tegenstelling tot de laatste maansikkel is het waarnemen van de eerste, jonge maansikkel belangrijk voor een verschillende kalenders, om het begin van een nieuwe maand aan te duiden. De laatste smalle maansikkel aan de hemel ziet er vooral erg fraai uit. De pagina Eerste en laatste maansikkels geeft alle verschijningen en meer uitleg.

zondag 6 januari

De maand januari is zeer geschikt om de open cluster M50 waar te nemen. M50 is te vinden in het sterrenbeeld Eenhoorn, heeft een magnitude van 5,9m en een schijnbare afmeting van 16,0’. Het object komt om 19:26 uur op, gaat om 06:01 uur onder en staat om 00:46 uur in het hoogste punt aan de hemel, op 30° boven de horizon. Om een relatief helder en scherp object als deze open cluster waar te nemen is een verrekijker op statief al voldoende, maar met een kleine telescoop zijn uiteraard meer details te zien. Voor ruim 1200 andere deepsky-objecten, zie de pagina Gegevens van sterrenbeelden en kies een sterrenbeeld. Foto: DSS.

02:28:

Het is Nieuwe Maan. De Maan staat vanaf de Aarde gezien in de richting van de Zon, zodat de donkere kant van de Maan naar de Aarde gekeerd is en de verre zijde van de Maan wordt verlicht. Bovendien is de Nieuwe Maan alleen overdag boven de horizon. Vanwege deze twee oorzaken kunnen we de Maan op dit moment niet waarnemen. Doordat de Maan zowel minimaal verlicht is, als 's nachts onder de horizon staat, zijn de dagen rond Nieuwe Maan een goed moment om deepsky-objecten waar te nemen. De Maan beweegt 0,6° ten noorden langs de Zon, en er vindt bij ons geen eclips plaats.

05:54: Venus

Venus is in grootste westelijke elongatie en te vinden aan de ochtendhemel. Venus staat op een afstand van 46°57’ ten westen van de Zon, beweegt voor de Zon uit en komt 's ochtends voor de Zon op. De planeet heeft nu magnitude -4,1, is voor 50% verlicht en heeft een schijnbare diameter van 24,9”. Venus komt 03:55 uur voor de Zon op (om 04:52 uur). Aan het begin van de burgerlijke schemering, rond 08:07 uur, staat Venus 19° boven de horizon, in het zuidzuidoosten. Dit is dus een gunstige ochtendverschijning (voor meer uitleg over de wisselende zichtbaarheid van de binnenplaneten, zie Waardoor zijn Mercurius en Venus soms ver van de Zon slecht zichtbaar? in de veelgestelde vragen). Zie ook de horizonkaart voor deze ochtendverschijning. De grootte van het stipje op de kaart geeft de helderheid weer. Venus is helderder na de grootste ochtendelongatie dan ervoor. Zie de tabel Grootste elongaties van Venus voor meer ochtend- en avondverschijningen.

maandag 7 januari

17:17:

Vanavond kunnen we, onder gunstige omstandigheden, de eerste maansikkel zien na de afgelopen Nieuwe Maan. Het is op dit moment 1,6 dagen na Nieuwe Maan; de Maan is wassend en voor 2,4% verlicht. De maansikkel heeft een breedte aan de hemel van slechts 0,7’ en is aan het begin van de avond te zien, kort na zonsondergang. Bijgaand kaartje toont de Maan om 17:25 uur in het sterrenbeeld Steenbok, op slechts 4,6° boven de zuidwestelijke horizon. De Zon staat nu 11,3° lager aan de hemel dan de Maan. De Maan gaat 1,4 uur na de Zon onder, om 18:12. De schijnbare afstand tussen Zon en Maan bedraagt 17,7°. Een waarneemplaats met vrije blik op de horizon is aan te raden. Een verrekijker kan helpen om de dunne sikkel gemakkelijker te vinden. In verschillende traditionele kalenders begint een maand bij de eerste verschijning van de dunne maansikkel na Nieuwe Maan; ons woord maand komt dan ook van Maan. Daarnaast is een smalle maansikkel een mooi gezicht. De pagina Eerste en laatste maansikkels geeft alle verschijningen en meer uitleg.

woensdag 9 januari

Deze tijd van het jaar is prima geschikt om de gasnevel NGC2359 te zien. NGC2359 staat in het sterrenbeeld Grote Hond en heeft een schijnbare afmeting van 8,0’. De opkomst van dit object is om 19:56 uur, de ondergang om 05:38 uur en het bereikt zijn grootste hoogte om 00:49 uur, op 25° boven de horizon. Bij het waarnemen van een zwak en contrastarm object als deze gasnevel is een behoorlijke telescoop nodig om iets te kunnen zien. Foto: DSS.

05:29: Maan in het apogeum

De Maan staat in het apogeum; het punt van zijn baan om de Aarde dat het verst van de Aarde ligt. De afstand tussen de Aarde en de Maan bedraagt 406117 km. De schijnbare diameter van de Maan is kleiner dan gemiddeld (29’25,4”), door de grotere afstand. De Maan is wassend, voor 12% verlicht en is aan het begin van de avond te zien, kort na zonsondergang. Het kaartje toont de Maan om 17:28 uur in het sterrenbeeld Waterman, op een hoogte van 18° boven de horizon, in het zuidzuidwesten. Al met een verrekijker, het liefst op statief, zijn, vooral op de grens tussen licht en donker op de Maan, de maankraters goed te zien. Zie de applet Verschijnselen van de Maan voor meer gegevens.

donderdag 10 januari

18:51:

De Maan bedekt 74 Aquarii (HI Aquarii), een ster van magnitude +5,8 in het sterrenbeeld Waterman. De ster wordt bedekt door de onverlichte rand van de Maan om 18:51 uur. Om 20:00 uur wordt deze weer zichtbaar aan de verlichte maanrand. In Utrecht staat de Maan dan 18°, respectievelijk 10° boven de horizon. De Maan is voor 19% verlicht. Zie deze tabel voor details van de bedekking voor een aantal locaties in Nederland en België.

vrijdag 11 januari

07:26: Io in conjunctie met Europa

Jupiters satelliet Io staat op 10,1” ten noorden van Europa. Jupiter staat op een hoogte van 8° boven de zuidoostelijke horizon. Een waarneemplaats met een vrije blik op de horizon is hierdoor noodzakelijk. De Zon staat 11° onder de horizon. Om de manen van Jupiter te bekijken is een verrekijker op statief al voldoende. Zie de figuur hiernaast en deze tabel voor meer informatie.

zaterdag 12 januari

09:36: Mercurius is in het aphelium van zijn baan. De afstand tot de Zon is nu groot en bedraagt 0,467AE, ofwel 69,818 miljoen km. Een waarnemer op Mercurius ziet de schijnbare diameter van de Zon ongeveer 2,1 maal zo groot als een waarnemer op Aarde, en de planeet ontvangt circa 4,4 maal meer licht en warmte van de Zon dan de Aarde.

22:45: Kaartje

De Maan staat 5,5° ten zuidoosten van Mars (+0,8m), in het sterrenbeeld Vissen. De dichtste nadering vindt om 01:50 plaats, bij ons onder de horizon. De samenstand is te zien op 12 januari rond 22:45 uur. De twee objecten staan dan zo'n 9° boven de westelijke horizon, 5,7° van elkaar verwijderd. De Maan is voor 37% verlicht. Voor de zichtbaarheid van Maan en planeten, zie Vannacht aan de hemel.

zondag 13 januari

Januari is een goede maand om het sterrenstelsel NGC2403 waar te nemen. Het sterrenstelsel staat in het sterrenbeeld Giraffe, heeft een magnitude van 8,4m en een schijnbare afmeting van 17,8’. Dit is een circumpolair object en staat om 00:52 uur aan het hoogste punt, op een hoogte van 76°, dus vrijwel in het zenit. Bij het waarnemen van een zwakker en nevelig object als dit sterrenstelsel is een redelijke telescoop nodig om detail te kunnen zien. Foto: DSS.

maandag 14 januari

Januari is een goede maand om de open cluster M46 waar te nemen. M46 staat in het sterrenbeeld Achtersteven, heeft een magnitude van 6,1m en een schijnbare afmeting van 27,0’. Het object komt om 20:09 uur op, gaat om 05:32 uur onder en staat om 00:53 uur in het hoogste punt aan de hemel, op 23° boven de horizon. Voor het waarnemen van een relatief helder en scherp deepsky-object als deze open cluster is een verrekijker (op een statief) al voldoende, al geeft een (kleine) telescoop meer details weer. Zie de pagina M46 voor meer details. Gegevens van ruim 1200 andere deepsky-objecten zijn te vinden via de pagina Gegevens van sterrenbeelden. Foto: DSS.

07:46:

De Maan is in de fase van Eerste Kwartier. De rechter helft van de Maan is nu verlicht en de Maan is vooral in de avond en vroege nacht zichtbaar. Rond, en vooral voor Eerste Kwartier is een goed moment om het maanoppervlak waar te nemen; Op de grens tussen het verlichte en het donkere deel van de Maan komt de Zon net op. De lange schaduwen van de bergen en kraterranden brengen een extra diepte-effect met zich mee en het maanoppervlak krijgt daarmee, bekeken door een kijker, een duidelijk driedimensionaal karakter. Zie ook de maandelijkse maanfasekalender.

dinsdag 15 januari

17:54: De Maan bedekt μ Ceti

De ster μ Ceti, een ster met een helderheid van +4,3m in het sterrenbeeld Walvis, wordt bedekt door de Maan. De ster verdwijnt om 17:54 achter de onverlichte maanrand en komt om 18:28 uur weer tevoorschijn aan de verlichte kant van de Maan. Bij het begin van de bedekking staat de Maan te Utrecht 42° boven de horizon, bij het einde 45°. De Maan is voor 65% verlicht. Zie deze tabel voor details van de bedekking voor een aantal locaties in Nederland en België.

donderdag 17 januari

18:33: Kaartje

De Maan staat 56' ten noorden van Aldebaran, de helderste ster van het sterrenbeeld Stier (+0,9m). De dichtste nadering vindt om 18:33 plaats, bij ons op 41° hoogte boven de horizon, in het oostzuidoosten en is dus goed te zien. De Maan is voor 84% verlicht. Voor de zichtbaarheid en andere gegevens van de Maan, zie de pagina Vannacht aan de hemel.

zaterdag 19 januari

03:32: De Maan bedekt χ 1 Orionis

De ster χ 1 Orionis, een ster met een helderheid van +4,4m in het sterrenbeeld Orion, wordt bedekt door de Maan. Om 03:32 uur verdwijnt de ster achter de dunne onverlichte rand van de Maan en om 04:28 komt deze weer tevoorschijn, nu aan de verlichte maanrand. In Utrecht staat de Maan dan 26°, respectievelijk 18° boven de horizon. De Maan is voor 94% verlicht, wat het waarnemen van de bedekking er niet gemakkelijker op maakt. Voor meer informatie over deze bedekking, voor een aantal waarneemlocaties in Nederland en België, zie deze tabel.

06:14: Alle manen staan ten oosten van Jupiter

Van 6:14 tot 7:58 uur nemen we alle grote Jupitermanen ten oosten van de planeetschijf waar. Van binnen naar buiten: Io, Europa, Ganymedes en Callisto. Jupiter staat boven de zuidoostelijke horizon, op een hoogte van 8°, en goed zicht op de horizon is nodig om dit te kunnen zien. De Zon staat 14° onder de horizon. Om de Galileïsche manen van Jupiter te bekijken is een verrekijker op statief al genoeg. Zie ook het slingerdiagram voor de manen van Jupiter.

zondag 20 januari

05:58: De Maan bedekt Mekbuda

De ster Mekbuda (ζ Geminorum), een ster met een helderheid van +4,0m in het sterrenbeeld Tweelingen, wordt bedekt door de Maan. Om 05:58 wordt de ster bedekt door de zeer dunne onverlichte maanrand en om 06:36 komt deze weer tevoorschijn van achter de verlichte rand. In Utrecht staat de Maan dan 15°, respectievelijk 9° boven de horizon. De Maan is voor 99% verlicht, wat het niet gemakkelijker maakt om de bedekking waar te nemen. Deze tabel toont de details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België.

07:52: Europa in conjunctie met Callisto

De Galileïsche maan Europa staat 10,9” ten zuiden van Callisto. Jupiter staat boven de zuidzuidoostelijke horizon, op een hoogte van 12°. Een waarneemplaats met een vrije blik op de horizon is hierdoor noodzakelijk. De Zon staat 7° onder de horizon, in de schemering. Zie ook de figuur hiernaast en de tabel Verschijnselen van de manen van Jupiter voor meer informatie.

maandag 21 januari

06:13: Kaartje

Totale maansverduistering in de kernschaduw. Het maximum van de eclips gebeurt om 06:13, in onze streken op 21° hoogte boven de horizon, in het westen. De details van de verduistering zijn te vinden op deze pagina. Zie ook Hoe ontstaat een maansverduistering? in de veelgestelde vragen. Voor de gegevens van andere eclipsen, zie de lijst met maansverduisteringen. Voor de zichtbaarheid van Maan en planeten, zie Vannacht aan de hemel.

06:16:

Het is Volle Maan. De Maan staat tegenover de Zon aan de hemel. We zien hierdoor de Maan vrijwel de hele nacht, en de verlichte kant van de Maan is naar de Aarde gekeerd. Hoewel de Maan als geheel op dit moment erg goed te zien is, zijn er weinig details op de Maan zichtbaar. Doordat het zonlicht op de Maan ongeveer uit de richting van de Aarde komt zijn er vanaf de Aarde geen schaduwen van kraters en bergen op de Maan te zien, wat ervoor zorgt dat er nauwelijks contrast is op het maanoppervlak. Daar komt nog bij dat de Volle Maan andere, zwakkere hemelobjecten overstraalt, zodat deze niet of nauwelijks zichtbaar zijn. De Maan staat op een afstand van slechts 357715 km van de Aarde, en hierdoor lijkt deze zo'n 7% groter en circa 13% helderder dan gemiddeld.

21:00: Maan in het perigeum

De Maan is in het punt van zijn baan dat het dichtst bij de Aarde ligt: het perigeum. De afstand tussen de Aarde en de Maan bedraagt 357342 km. De schijnbare diameter van de Maan is groter dan gemiddeld (33’26,4”), door de kleinere afstand. De Maan is krimpend, voor 100% verlicht en hij is vrijwel de gehele nacht zichtbaar; 's avonds in het (zuid)oosten en tegen de ochtend in het westen of zuidwesten. Het kaartje toont de Maan om 00:37 uur in het sterrenbeeld Tweelingen, op een hoogte van 58° boven de zuidelijke horizon. Zie ook de interactieve applet Verschijnselen van de Maan.

dinsdag 22 januari

08:00: Kaartje

Venus staat 2,4° ten noorden van Jupiter (-1,4m), in het sterrenbeeld Slangendrager. De dichtste nadering gebeurt om 16:02, voor een waarnemer in onze streken onder de horizon en bovendien bij daglicht. De samenstand is te zien rond 8 uur, of op 23 januari rond 6:30 uur. De twee objecten staan in het eerste geval zo'n 14° boven de zuidzuidoostelijke horizon, 2,4° van elkaar verwijderd. In het andere geval is de samenstand te zien op een hoogte van ongeveer 7° in het zuidoosten, 2,5° van elkaar verwijderd. De Zon staat slechts 5° onder de horizon. Venus heeft op dit moment een helderheid van -3,9m. De pagina Vannacht aan de hemel toont wanneer planeten te zien zijn.

woensdag 23 januari

04:44: Kaartje

De Maan staat 1,7° ten noordoosten van Regulus, de helderste ster van het sterrenbeeld Leeuw (+1,4m). De dichtste nadering vindt om 04:44 plaats, bij ons op 44° hoogte boven de zuidwestelijke horizon en is dus goed te zien. De Maan is voor 94% verlicht. Voor de zichtbaarheid van Maan en deepsky-objecten, zie Vannacht aan de hemel.

zondag 27 januari

22:10:

De Maan is in de fase van Laatste Kwartier. De linker helft van de Maan is nu verlicht en de Maan is met name 's ochtends vroeg zichtbaar. Rond, en vooral na Laatste Kwartier is een goed moment om het maanoppervlak waar te nemen; Op de grens tussen het verlichte en het donkere deel van de Maan gaat de Zon net onder. De bergen en kraterranden werpen hierdoor lange schaduwen, wat een extra diepte-effect veroorzaakt, en de Maan is daarmee, bekeken door een verrekijker of telescoop, duidelijk meer dan een gladde schijf. Zie ook: Hoe ontstaan de fasen van de Maan? in de veelgestelde vragen.

maandag 28 januari

07:06: Europa in conjunctie met Callisto

De Galileïsche maan Europa staat op 21,7” ten noorden van Callisto. Jupiter staat in het zuidzuidoosten op een hoogte van 11° boven de horizon, dus kies een waarneemplaats met een vrije blik op de horizon. De Zon staat 12° onder de horizon. Zie de figuur hiernaast en deze tabel voor meer informatie.

woensdag 30 januari

03:52: Mercurius is in bovenconjunctie met de Zon. De binnenplaneet beweegt vanaf de Aarde gezien achter de Zon langs. Mercurius staat op dit moment dicht bij de Zon aan de hemel en is hierdoor onzichtbaar. In deze positie staan Mercurius, de Zon en de Aarde op één lijn. De planeet beweegt vanaf de Aarde gezien niet exact achter de Zon langs, maar 2,1° ten zuiden ervan, en wordt niet bedekt door de Zon. In bovenconjunctie staat een binnenplaneet op maximale afstand (1,407 AE, ofwel 210,5 miljoen km) van de Aarde en heeft een minimale schijnbare diameter (4,8”). Mercurius verruilt hiermee de ochtendhemel voor de avondhemel.

05:50: De Maan bedekt χ Ophiuchi

De ster χ Ophiuchi, een ster met een helderheid van +4,2m in het sterrenbeeld Slangendrager, wordt bedekt door de Maan. De ster wordt bedekt door de verlichte rand van de Maan om 05:50 uur. Om 07:05 uur wordt deze weer zichtbaar aan de onverlichte maanrand. In Utrecht staat de Maan dan 11°, respectievelijk 17° boven de horizon. De Maan is voor 27% verlicht. De details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België zijn te vinden in deze tabel.

donderdag 31 januari

Dit is een goed moment in het jaar om de open cluster M67 te bekijken. M67 is te vinden in het sterrenbeeld Kreeft, heeft een helderheid van 6,9m en een schijnbare afmeting van 30,0’. De opkomst van dit object is om 17:49 uur, de ondergang om 07:55 uur en het bereikt zijn grootste hoogte om 00:54 uur, op 50° boven de horizon. Een donkere locatie en een datum rond Nieuwe Maan zijn aan te raden, bijvoorbeeld in de dagen rond 4 februari. Om een relatief helder en scherp object als deze open cluster waar te nemen is een verrekijker op statief al voldoende, maar met een kleine telescoop zijn uiteraard meer details te zien. Foto: DSS.

06:15: Kaartje

De Maan staat 2,2° ten noorden van Jupiter (-1,4m), in het sterrenbeeld Slangendrager. De dichtste nadering gebeurt om 00:53, onder de horizon voor een waarnemer in de Lage Landen. De samenstand is te zien rond 6:15 uur. De twee objecten staan dan zo'n 7° boven de zuidoostelijke horizon, op een onderlinge afstand van 3,4°. De Maan is voor 19% verlicht. De pagina Vannacht aan de hemel toont wanneer de Maan en planeten te zien zijn.

07:45: Kaartje

De Maan staat op slechts 27' ten oosten van Venus (-3,8m), in het sterrenbeeld Slangendrager. De dichtste nadering van deze nauwe samenstand vindt om 19:16 plaats, onder de horizon voor een waarnemer in de Benelux. De samenstand is te zien rond 7:45 uur, of op 1 februari rond 7:15 uur. Het tweetal staat in het eerste geval in het zuidzuidoosten, circa 13° boven de horizon, op een afstand van 4,7° van elkaar. In het andere geval is de samenstand te zien op circa 9° boven de zuidoostelijke horizon, 6,3° van elkaar verwijderd. De Maan is voor ongeveer 15% verlicht.