Astrokalender voor augustus 2016 - hemel.waarnemen.com

maandag 1 augustus

06:34: Laatste maansikkel

Als het weer meewerkt is vanochtend, voor de volgende Nieuwe Maan, de laatste keer dat we de dunne maansikkel kunnen waarnemen. Het is op dit moment 1,8 dagen voor Nieuwe Maan; de Maan is krimpend en voor 3,5% verlicht. De maansikkel heeft een breedte aan de hemel van 1,1’ en is met moeite aan het eind van de nacht, kort voor zonsopkomst, zichtbaar. Bijgaand kaartje toont de Maan om 05:20 uur in het sterrenbeeld Tweelingen, op een hoogte van slechts 5,5° boven de oostnoordoostelijke horizon. Op dit moment staat de Maan 13,4° hoger aan de hemel dan de Zon. De Maan komt om 04:33 op, 1,5 uur voor de Zon. De afstand aan de hemel tussen Zon en Maan bedraagt 21,5°. Een waarneemplaats met goed zicht op de horizon is aan te bevelen. Een eenvoudige verrekijker kan van pas komen om de dunne sikkel gemakkelijker te vinden. In tegenstelling tot de laatste maansikkel is het waarnemen van de eerste, jonge maansikkel belangrijk voor een verschillende kalenders, als indicator van het begin van een maand. De laatste smalle maansikkel aan de hemel ziet er vooral erg fraai uit. Meer verschijningen en uitleg zijn te vinden op de pagina Eerste en laatste maansikkels.

10:18: Massalia in oppositie

De planetoïde 20 Massalia is in oppositie. Het kleine planeetje, in het sterrenbeeld Steenbok, heeft nu een schijnbare helderheid van slechts +9,9m en kan alleen met een behoorlijke telescoop worden waargenomen. Voor een waarnemer in Utrecht staat Massalia rond 01:46 uur in het zuiden, op circa 21° boven de horizon. Klik op het kaartje hiernaast voor een grotere kaart, met de positie van de planetoïde en sterren tot magnitude +10,5m. Kijk voor meer details over de oppositie van Massalia op deze pagina.

dinsdag 2 augustus

22:45:

Het is Nieuwe Maan. De Maan staat vanaf de Aarde gezien in de richting van de Zon, zodat de donkere kant van de Maan naar de Aarde gekeerd is en de verre zijde van de Maan wordt verlicht. Bovendien is de Nieuwe Maan alleen overdag boven de horizon. De Maan is door deze combinatie van oorzaken op dit moment onzichtbaar. Doordat de Maan zowel minimaal verlicht is, als 's nachts onder de horizon staat, zijn de dagen rond Nieuwe Maan een goed moment om deepsky-objecten waar te nemen. Er vindt in onze streken geen zonsverduistering plaats, doordat de Maan 3,7° ten zuiden langs de Zon beweegt. Zie ook de maandelijkse maanfasekalender.

donderdag 4 augustus

De maand augustus is zeer geschikt om de nevel NGC6992, bekend als de Sluiernevel, waar te nemen. NGC6992 is te vinden in het sterrenbeeld Zwaan en zijn schijnbare afmeting bedraagt 60,0’. De opkomst van dit object is om 16:15 uur, de ondergang om 11:16 uur en het bereikt zijn grootste hoogte om 01:48 uur, op 70° boven de horizon. Voor het vinden van een donker en maanloos moment, zie de schemerdiagrammen in het hoofdstuk De Zon. Er is een behoorlijke telescoop nodig om in een zwak en contrastarm hemellichaam als deze nevel iets van details te kunnen zien. Foto: DSS.

21:37:

Vanavond kunnen we, onder gunstige omstandigheden, de eerste maansikkel zien na de afgelopen Nieuwe Maan. Het is 2,0 dagen na Nieuwe Maan; de Maan is wassend en voor 4,2% verlicht. De maansikkel heeft een breedte aan de hemel van 1,3’ en is met moeite aan het begin van de avond te zien, kort na zonsondergang. Bijgaand kaartje toont de Maan om 21:40 uur in het sterrenbeeld Leeuw, op een hoogte van slechts 2,2° boven de horizon, in het westen. Op dit moment staat de Maan 6,2° hoger aan de hemel dan de Zon. De Maan gaat 0,6 uur na de Zon onder, om 22:01. De afstand aan de hemel tussen Zon en Maan bedraagt 23,6°. Een waarneemplaats met vrije blik op de horizon is nodig. Een verrekijker is waarschijnlijk nodig om de dunne sikkel te zien. In verschillende traditionele kalenders begint een maand bij de eerste verschijning van de dunne maansikkel na Nieuwe Maan; het begrip Nieuwe Maan hangt samen met nieuwe maand. Los daarvan ziet een jonge maansikkel aan de hemel er fraai uit. Meer verschijningen en uitleg zijn te vinden op de pagina Eerste en laatste maansikkels.

21:45: Kaartje

De Maan staat 1,4° ten zuiden van Mercurius (+0,2m), in het sterrenbeeld Leeuw. De dichtste nadering gebeurt om 00:20, onder de horizon voor een waarnemer in de Lage Landen. De samenstand is alleen met veel moeite zichtbaar op 4 augustus rond 21:45 uur. De twee objecten staan dan zo'n 2° boven de westelijke horizon, op een afstand van 2,0° van elkaar. De Maan staat eveneens 2,2° ten zuiden van Regulus, de helderste ster van het sterrenbeeld Leeuw (+1,4m). De dichtste nadering gebeurt om 08:44, bij ons op een hoogte van 7°, maar bij daglicht. De samenstand is alleen met veel moeite zichtbaar rond 21:45 uur. De twee objecten staan dan in het westnoordwesten, circa 2° boven de horizon, 6,5° van elkaar verwijderd. Kies een waarneemplaats met vrije blik op de horizon. De Zon staat slechts 4° onder de horizon. De Maan is voor 4% verlicht. De pagina Vannacht aan de hemel toont wanneer de Maan en planeten te zien zijn.

vrijdag 5 augustus

21:45: Kaartje

Venus staat 1,0° ten noorden van Regulus, de helderste ster van het sterrenbeeld Leeuw (+1,4m). De dichtste nadering gebeurt om 18:33, bij ons op 30° hoogte, maar bij daglicht. De samenstand is met veel moeite te zien rond 21:45 uur. Het tweetal staat dan in het westnoordwesten, circa 2° boven de horizon, 1,0° van elkaar vandaan. Kies een waarneemplaats met vrije blik op de horizon. De Zon staat slechts 4° onder de horizon. De helderheid van Venus is nu -3,3m. De pagina Vannacht aan de hemel toont wanneer planeten en deepsky-objecten te zien zijn.

22:15: Kaartje

De Maan staat 53' ten westen van Jupiter (-1,3m), in het sterrenbeeld Leeuw. De dichtste nadering gebeurt om 04:52, voor een waarnemer in onze streken onder de horizon. De samenstand is alleen met veel moeite zichtbaar op 5 augustus rond 22:15 uur. Het tweetal staat dan zo'n 2° boven de westelijke horizon, op een afstand van 4,1° van elkaar. Kies een waarneemplaats met vrije blik op de horizon. De Maan is voor 9% verlicht. Voor de zichtbaarheid van Maan en planeten, zie Vannacht aan de hemel.

zaterdag 6 augustus

Dit is een goed moment in het jaar om de planetaire nevel NGC7009, ook de Saturnusnevel genaamd, te zien. De planetaire nevel staat in het sterrenbeeld Waterman, heeft een helderheid van 8,0m en zijn schijnbare afmeting bedraagt 1,7’. Het object komt om 20:45 uur op, gaat om 06:47 uur onder en staat om 01:48 uur in het hoogste punt aan de hemel, op 27° boven de horizon. Zoek een donkere waarneemplaats en kijk rond Nieuwe Maan, bijvoorbeeld in de dagen rond 2 augustus. Om een donker moment zonder Maan te vinden kunnen de schemerdiagrammen in het hoofdstuk De Zon van pas komen. Om een relatief helder, maar vaag hemellichaam als deze planetaire nevel te kunnen zien is een verrekijker op statief weliswaar voldoende, maar een telescoop is nodig om details weer te geven. Foto: DSS.

maandag 8 augustus

11:00: Kaartje

De meteorenzwerm δ-Aquariden noord bereikt zijn maximum. Rond 3:30 uur staat de radiant van de zwerm in het hoogste punt (op 40°) aan de hemel. Zelfs onder ideale omstandigheden zijn er van deze zwerm slechts zo'n 4 meteoren per uur te verwachten. Rond 5:30 uur gaat het schemeren en om 6:12 uur komt de Zon op. De Maan stoort niet. Door de matige omstandigheden zijn er bij ons dan ieder uur vermoedelijk slechts ongeveer 2 meteoren zichtbaar van deze zwerm. In totaal zijn er, door meteoren van andere zwermen en sporadische meteoren, circa 21 “vallende sterren” per uur te zien. De piek van deze zwerm is relatief laag, maar de duur van het maximum is met 21 dagen vrij lang, zodat in totaal toch nog een redelijk aantal meteoren te zien is. Zie de detailpagina δ-Aquariden noord 2016 voor meer informatie over deze meteoren.

22:00: Kaartje

De Maan staat 4,7° ten noordoosten van Spica, de helderste ster van het sterrenbeeld Maagd (+1,0m). De dichtste nadering vindt om 18:56 plaats, bij ons op een hoogte van 28°, maar bij daglicht. De samenstand is te zien rond 22 uur. De twee objecten staan dan in het westzuidwesten, circa 10° boven de horizon, op een onderlinge afstand van 4,9°. De Maan is voor 32% verlicht.

woensdag 10 augustus

00:00: Kaartje

Het maximum van de meteorenzwerm η-Eridaniden vindt vandaag plaats. Rond 7:30 uur staat de radiant van de zwerm in het hoogste punt (op 25°) aan de hemel. Onder ideale omstandigheden zijn er van deze zwerm zo'n 5 meteoren per uur te verwachten. Rond 5:30 uur gaat het schemeren en om 6:16 uur komt de Zon op. De Maan is voor ongeveer 45% verlicht , maar gaat om 0:00 uur onder. Het beste moment om η-Eridaniden waar te nemen is rond 4:00 uur (zie het kaartje). De radiant staat op dat moment zo'n 12° boven de zuidoostelijke horizon, dus niet zeer gunstig. Er is dan bij ons ieder uur niet meer dan één meteoor zichtbaar van deze zwerm. Samen met meteoren van andere zwermen, en sporadische meteoren, zijn er in totaal circa 30 meteoren per uur zichtbaar. De piek van deze zwerm is relatief laag en de duur van het maximum is met 4 dagen vrij kort, waardoor er ook in totaal maar weinig meteoren te zien zijn. Zie de pagina η-Eridaniden 2016 voor meer details voor deze zwerm.

02:05: Maan in het apogeum

De Maan staat in het apogeum; het punt van zijn baan om de Aarde dat het verst van de Aarde ligt. De afstand tot de Maan bedraagt op dit moment 404262 km. De schijnbare diameter van de Maan is kleiner dan gemiddeld (29’33,5”), door de grotere afstand. De Maan is wassend, voor 42% verlicht en hij is vooral 's avonds in het zuiden en aan het begin van de nacht in het westen zichtbaar. Het kaartje toont de Maan om 21:52 uur in het sterrenbeeld Weegschaal, op 18° boven de horizon, in het zuidwesten. Met een verrekijker op een statief zijn, vooral op de grens tussen licht en donker op de Maan, de maankraters goed te zien. Zie ook de interactieve applet Verschijnselen van de Maan.

09:53: Fortuna in oppositie

De planetoïde 19 Fortuna is in oppositie. De planetoïde, die in het sterrenbeeld Waterman staat, heeft tijdens de oppositie een magnitude van slechts +9,6m. Er is daarom een telescoop met redelijke opening nodig om het object te kunnen zien. Voor een waarnemer in Utrecht staat Fortuna rond 01:43 uur in het zuiden, op circa 25° boven de horizon. De kaart (zie hiernaast) toont de positie van de planetoïde en sterren tot een helderheid van +10,5m. Kijk op deze detailpagina voor meer informatie over de oppositie van Fortuna. Voor meer gegevens van planetoïden, zie de pagina Planetoïden in 2016.

20:21:

De Maan is in de fase van Eerste Kwartier. De rechter helft van de Maan is nu verlicht en de Maan is met name 's avonds zichtbaar. Rond, en vooral voor Eerste Kwartier is een goed moment om het maanoppervlak waar te nemen; Op de grens tussen het verlichte en het donkere deel van de Maan komt de Zon net op. De lange schaduwen van de bergen en kraterranden brengen een extra diepte-effect met zich mee en het maanoppervlak krijgt daarmee, bekeken door een kijker, een duidelijk driedimensionaal karakter.

donderdag 11 augustus

19:31: Dembowska in oppositie

De planetoïde 349 Dembowska is in oppositie. De planetoïde, die in het sterrenbeeld Zuidervis staat, heeft tijdens de oppositie een schijnbare magnitude van slechts +9,7m en kan alleen met een behoorlijke telescoop worden waargenomen. Voor een waarnemer in Utrecht staat Dembowska rond 02:05 uur in het zuiden, op circa 11° boven de horizon. De kaart (zie hiernaast) toont de positie van de planetoïde en sterren tot een helderheid van +10,5m. Kijk voor meer details over de oppositie van Dembowska op deze pagina. Zie de pagina Planetoïden in 2016 voor meer gegevens van planetoïden.

23:00: Kaartje

De Maan staat 7,3° ten noorden van Mars (-0,4m), in het sterrenbeeld Schorpioen. De dichtste nadering gebeurt om 02:25, voor een waarnemer in onze streken onder de horizon. Bekijk de samenstand op 11 augustus rond 23 uur. Het tweetal staat dan in het zuidwesten, circa 10° boven de horizon, 7,5° van elkaar verwijderd. De Maan is voor 61% verlicht. De pagina Vannacht aan de hemel toont wanneer de Maan en planeten te zien zijn.

vrijdag 12 augustus

19:00: Kaartje

Het maximum van de meteorenzwerm Perseïden vindt vandaag plaats. De radiant van de zwerm staat rond 7:30 uur in het hoogste punt aan de hemel, op 84° boven de horizon. Onder ideale omstandigheden zijn er van deze zwerm zo'n 85 meteoren per uur te verwachten. De meteoren zijn helder en snel en hebben nalichtende sporen. Rond 5:45 uur gaat het schemeren en om 6:21 uur komt de Zon op. De Maan is voor ongeveer 70% verlicht en kan flink storen dit jaar; de zwakkere meteoren zullen hierdoor niet zichtbaar zijn. De Maan gaat om 1:35 uur onder. Het beste moment om Perseïden waar te nemen is rond 3:30 uur (zie het kaartje). De radiant staat op dat moment zo'n 58° boven de noordoostelijke horizon. In onze streken zijn dan vermoedelijk altijd nog circa 60 meteoren per uur van deze zwerm te zien. In totaal zijn er, door meteoren van andere zwermen en sporadische meteoren, circa 72 meteoren per uur zichtbaar. De piek van deze zwerm is relatief hoog, maar de duur van het maximum is met 3 dagen vrij kort, waardoor het totaal aantal meteoren in deze zwerm toch niet al te groot is. Er is geen speciale apparatuur nodig om meteoren waar te kunnen nemen. Wanneer het helder is volstaat het blote oog, terwijl een ligstoel en warme kleding voor extra comfort kunnen zorgen.Zie de pagina Perseïden 2016 voor meer details voor deze zwerm. Zie ook Wat zijn vallende sterren? en Hoe kan ik meteoren waarnemen? in de veelgestelde vragen.

21:45: Kaartje

De Maan staat 3,1° ten noorden van Saturnus (+0,6m), in het sterrenbeeld Slangendrager. De dichtste nadering vindt om 13:59 plaats, onder de horizon voor een waarnemer in de Benelux en bovendien bij daglicht. Bekijk de samenstand rond 21:45 uur. Het tweetal staat dan boven de zuidzuidwestelijke horizon, op een hoogte van ongeveer 18°, op een onderlinge afstand van 4,5°. De Maan is voor 69% verlicht. Voor de zichtbaarheid van Maan en planeten, zie Vannacht aan de hemel.

zaterdag 13 augustus

Deze tijd van het jaar is prima geschikt om de bolhoop M2 waar te nemen. M2 staat in het sterrenbeeld Waterman, heeft een helderheid van 6,5m en zijn schijnbare afmeting bedraagt 12,9’. Het object komt om 19:51 uur op, gaat om 07:44 uur onder en staat om 01:50 uur in het hoogste punt aan de hemel, op 37° boven de horizon. Om een donker moment zonder Maan te vinden kunnen de schemerdiagrammen in het hoofdstuk De Zon van pas komen. Voor het waarnemen van een relatief helder en scherp deepsky-object als deze bolhoop is een verrekijker (op een statief) al voldoende, al geeft een (kleine) telescoop meer details weer. Foto: DSS.

Augustus is een goede maand om de bolhoop M15 te zien. M15 staat in het sterrenbeeld Pegasus, heeft een magnitude van 6,4m en een schijnbare afmeting van 12,3’. De opkomst van dit object is om 18:39 uur, de ondergang om 08:49 uur en het bereikt zijn grootste hoogte om 01:46 uur, op 50° boven de horizon. Helder weer en een donkere, maanloze hemel zijn belangrijker voor het waarnemen van deepsky-objecten dan de precieze datum. Voor het waarnemen van een relatief helder en scherp deepsky-object als deze bolhoop is een verrekijker (op een statief) al voldoende, al geeft een (kleine) telescoop meer details weer. Gegevens van andere fraaie deepsky-objecten zijn te vinden op de pagina Deepsky-objecten per maand. Foto: DSS.

11:50:

Saturnus is stationair in ecliptische lengte. De planeet keert zijn bewegingsrichting langs de ecliptica om en gaat weer in de gangbare richting bewegen. Dit is het einde van Saturnus' oppositielus en de planeet wordt nu langzaam minder goed zichtbaar. De planeet is op dit moment met name 's avonds goed zichtbaar, maar gaat iedere dag wat vroeger onder en is steeds korter zichtbaar. Saturnus is met het blote oog als een heldere “ster” vrij gemakkelijk aan de hemel te vinden. Al met een verrekijker op een statief zijn de beroemde ringen van de reuzenplaneet te onderscheiden. Met een telescoop kunnen meer details, zoals de schaduw van de ring op de planeet en de scheidingen in de ringen worden waargenomen, evenals de grootste manen van Saturnus. Zie de maandelijkse slingerdiagrammen voor de manen van Saturnus. De helderheid van Saturnus bedraagt +0,6m, zijn schijnbare diameter is 17,2”. We vinden de planeet in het sterrenbeeld Slangendrager. Gebruik deze hemelkaart om de planeet op te zoeken. Voor meer informatie over de positie en zichtbaarheid van de planeet, zie het hoofdstuk Saturnus. Zie de applet Planeetverschijnselen voor meer gegevens.

maandag 15 augustus

Deze tijd van het jaar is prima geschikt om de bolhoop M30 waar te nemen. De bolhoop is te vinden in het sterrenbeeld Steenbok, heeft een helderheid van 7,5m en zijn schijnbare afmeting bedraagt 11,0’. De opkomst van dit object is om 21:59 uur, de ondergang om 05:34 uur en het bereikt zijn grootste hoogte om 01:49 uur, op slechts 15° boven de horizon. Een waarneemlocatie met een goede blik op de zuidelijke horizon is daardoor noodzakelijk om de bolhoop waar te nemen. Om een donker moment zonder Maan te vinden kunnen de schemerdiagrammen in het hoofdstuk De Zon van pas komen. Foto: DSS.

17:52: Mercurius is in het aphelium van zijn baan. De afstand tot de Zon is nu groot en bedraagt 0,467AE, ofwel 69,817 miljoen km. Vanaf Mercurius lijkt de Zon circa 2,2 maal zo groot als vanaf de Aarde. De planeet ontvangt door de geringere afstand tot de Zon ongeveer 4,7 maal meer licht en warmte dan de Aarde.

dinsdag 16 augustus

02:04:

De Maan bedekt SAO 162816, een ster met een helderheid van +5,7m in het sterrenbeeld Boogschutter. Om 02:04 wordt de ster bedekt door de dunne onverlichte maanrand en om 03:11 komt deze weer tevoorschijn van achter de verlichte rand. In Utrecht staat de Maan dan 13°, respectievelijk 6° boven de horizon. De Maan is voor 93% verlicht, wat het niet gemakkelijker maakt om de bedekking waar te nemen. Deze tabel toont de details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België.

23:21:

Mercurius bereikt zijn grootste oostelijke elongatie en is avondster. De hoekafstand van Mercurius tot de Zon bedraagt 27°26’. De planeet staat ten oosten van de Zon en gaat na de Zon onder. De planeet heeft nu magnitude +0,6, is voor 51% verlicht en heeft een schijnbare diameter van 7,4”. Wanneer 's avonds de burgerlijke schemering eindigt (om 21:39 uur) is Mercurius 1° onder de westelijke horizon te vinden. Dit is dus een zeer ongunstige avondverschijning (voor meer uitleg over de wisselende zichtbaarheid van Mercurius, zie Waardoor zijn Mercurius en Venus soms ver van de Zon slecht zichtbaar? in de veelgestelde vragen). Mercurius gaat 00:34 uur na de Zon onder (om 21:35 uur). Er is een horizonkaart voor deze verschijning beschikbaar. De grootte van het stipje op de kaart is een maat voor de helderheid. Voor de grootste elongatie is Mercurius helderder dan erna. Bij het waarnemen van Mercurius kan een verrekijker van pas komen. Voor een lijst met ochtend- en avondverschijningen, zie de tabel Grootste elongaties van Mercurius.

donderdag 18 augustus

11:27:

Het is Volle Maan. De Maan staat vrijwel precies tegenover de Zon aan de hemel. We zien hierdoor de Maan vrijwel de hele nacht, en de verlichte kant van de Maan is naar de Aarde gekeerd. Hoewel de Volle Maan veel opvallender is dan iedere andere maanfase, is dit niet het beste moment om de Maan waar te nemen. Doordat het zonlicht op de Maan ongeveer uit de richting van de Aarde komt zijn er vanaf de Aarde geen schaduwen van kraters en bergen op de Maan te zien, wat ervoor zorgt dat er nauwelijks contrast is op het maanoppervlak. Daarnaast is de Volle Maan een stoorzender bij het waarnemen van zwakkere objecten aan de sterrenhemel.

11:44: Animatie van de eclips

. Het maximum van de eclips vindt om 11:44 plaats, bij ons onder de horizon en bovendien bij daglicht. De details van de verduistering zijn te vinden op deze pagina. Zie ook Hoe ontstaat een maansverduistering? in de veelgestelde vragen. Voor de gegevens van andere eclipsen, zie de lijst met maansverduisteringen. De pagina Vannacht aan de hemel toont wanneer de Maan en planeten te zien zijn.

zaterdag 20 augustus

08:28: Mercurius staat 3.8° ten zuidwesten van Jupiter (-1.2m), in het sterrenbeeld Maagd. De dichtste nadering gebeurt om 08:28, bij ons 8° onder de horizon en bovendien bij daglicht. De samenstand is vanuit de Lage Landen vrijwel onzichtbaar. De helderheid van Mercurius is nu +0,7m.

14:17: Pallas in oppositie

De planetoïde 2 Pallas is in oppositie. De planetoïde, die in het sterrenbeeld Pegasus staat, heeft tijdens de oppositie een schijnbare helderheid van slechts +9,2m en kan alleen met een behoorlijke telescoop worden waargenomen. Voor een waarnemer in Utrecht staat Pallas rond 01:13 uur in het zuiden, op circa 48° boven de horizon. De kaart (zie hiernaast) toont de positie van de planetoïde en sterren tot een helderheid van +10,2m. Kijk voor meer details over de oppositie van Pallas op deze pagina.

maandag 22 augustus

03:19: Maan in het perigeum

De Maan is in het punt van zijn baan dat het dichtst bij de Aarde ligt: het perigeum. De afstand tussen de Aarde en de Maan bedraagt 367050 km. De schijnbare diameter van de Maan is groter dan gemiddeld (32’33,3”), door de kleinere afstand. De Maan is krimpend, voor 80% verlicht en is met name in de late nacht en vroeg in de ochtend goed te zien, in het (zuid)oosten, respectievelijk zuiden. Het kaartje toont de Maan om 04:51 uur in het sterrenbeeld Vissen, op 42° boven de zuidelijke horizon. Al met een verrekijker, het liefst op statief, zijn, vooral op de grens tussen licht en donker op de Maan, de maankraters goed te zien. Zie ook de interactieve applet Verschijnselen van de Maan.

dinsdag 23 augustus

22:15: Kaartje

Mars staat 1,8° ten noorden van Antares, de helderste ster van het sterrenbeeld Schorpioen (+1,0m). De dichtste nadering vindt om 18:15 plaats, in de Lage Landen op een hoogte van 9°, maar bij daglicht. Bekijk de samenstand op 23 augustus rond 22:15 uur, of op 24 augustus rond 21:15 uur. De twee objecten staan in het eerste geval in het zuidzuidwesten, op een hoogte van ongeveer 7°, 1,8° van elkaar vandaan. In het andere geval is de samenstand te zien in het zuidzuidwesten, op zo'n 10° boven de horizon, zo'n 1,8° van elkaar vandaan. De Zon staat slechts 5° onder de horizon. Mars heeft op dit moment een helderheid van -0,2m. Voor de zichtbaarheid en andere gegevens van de planeten, zie de pagina Vannacht aan de hemel.

22:30: Kaartje

Mars staat 4,4° ten zuiden van Saturnus (+0,7m), in het sterrenbeeld Slangendrager. De dichtste nadering gebeurt om 15:46, bij ons 3° onder de horizon en bovendien bij daglicht. Bekijk de samenstand op 23 augustus rond 22:30 uur, of op 24 augustus rond 21:30 uur. De twee objecten staan in het eerste geval zo'n 9° boven de zuidwestelijke horizon, 4,4° van elkaar vandaan. In het tweede geval staan de twee hemellichamen boven de zuidzuidwestelijke horizon, op een hoogte van circa 13°, 4,4° van elkaar verwijderd. Mars heeft op dit moment een helderheid van -0,2m. Voor de zichtbaarheid van de planeten, zie Vannacht aan de hemel.

donderdag 25 augustus

05:41:

De Maan is in de fase van Laatste Kwartier. De linker helft van de Maan is nu verlicht en de Maan is vooral in de late nacht en vroege ochtend zichtbaar. Om de Maan te zien door een verrekijker of telescoop is de tijd rond (en met name na) Laatste Kwartier zeer geschikt. Op de grens tussen het verlichte en het donkere deel van de Maan gaat de Zon net onder. De bergen en kraterranden werpen hierdoor lange schaduwen, wat een extra diepte-effect veroorzaakt, en het oppervlak van de Maan krijgt daarmee een driedimensionaal karakter, gezien door een kijker. Zie ook: Hoe ontstaan de fasen van de Maan? in de veelgestelde vragen.

vrijdag 26 augustus

02:00: Kaartje

De Maan staat 41' ten zuiden van Aldebaran, de helderste ster van het sterrenbeeld Stier (+0,9m). De dichtste nadering vindt om 19:06 plaats, onder de horizon voor een waarnemer in de Benelux en bovendien bij daglicht. De samenstand is te zien op 26 augustus rond 2 uur. De twee objecten staan dan in het oostnoordoosten, op een hoogte van ongeveer 12°, op een onderlinge afstand van 4,8°. De Maan is voor 41% verlicht.

zaterdag 27 augustus

21:00: Kaartje

Venus staat 3,9' ten noordoosten van Jupiter (-1,2m), in het sterrenbeeld Maagd. De dichtste nadering gebeurt om 00:31, voor een waarnemer in onze streken onder de horizon. De samenstand is alleen met veel moeite zichtbaar op 27 augustus rond 21 uur, of op 28 augustus rond 21 uur. Het tweetal staat in het eerste geval zo'n 3° boven de westelijke horizon, 10' van elkaar verwijderd. In het tweede geval staan de twee hemellichamen in het westen, op zo'n 2° boven de horizon, zo'n 52' van elkaar vandaan. Kies een waarneemplaats met vrije blik op de horizon. De Zon staat slechts 4° onder de horizon. De helderheid van Venus is nu -3,3m. Voor de zichtbaarheid van de planeten, zie Vannacht aan de hemel.

zondag 28 augustus

22:28: Mercurius staat 5.0° ten zuiden van Venus (-3.3m), in het sterrenbeeld Maagd. De dichtste nadering gebeurt om 22:28, voor een waarnemer in onze streken onder de horizon. De samenstand is vanuit de Benelux niet of nauwelijks zichtbaar. Mercurius heeft op dit moment een helderheid van +1,0m.

maandag 29 augustus

Dit is een goed moment in het jaar om de planetaire nevel NGC7293, bekend als de Helixnevel, te zien. De planetaire nevel staat in het sterrenbeeld Waterman en zijn schijnbare afmeting bedraagt 12,8’. De opkomst van dit object is om 21:36 uur, de ondergang om 05:45 uur en het bereikt zijn grootste hoogte om 01:43 uur, op 17° boven de horizon. Bij het waarnemen van een zwak en contrastarm object als deze planetaire nevel is een behoorlijke telescoop nodig om iets te kunnen zien. Foto: DSS.

dinsdag 30 augustus

15:04: Mercurius is stationair in ecliptische lengte. De planeet keert zijn bewegingsrichting ten opzichte van de sterren om en gaat tegen de gangbare richting in bewegen. Dit verschijnsel vindt plaats tussen de grootste avondelongatie en de benedenconjunctie van een binnenplaneet. Zie de interactieve applet Planeetverschijnselen voor meer gegevens.

woensdag 31 augustus

06:30: Kaartje

De Maan staat 2,4° ten zuiden van Regulus, de helderste ster van het sterrenbeeld Leeuw (+1,4m). De dichtste nadering vindt om 18:06 plaats, bij ons op een hoogte van 18°, maar bij daglicht. De samenstand is alleen met veel moeite zichtbaar rond 6:30 uur. Het tweetal staat dan in het oostnoordoosten, circa 5° boven de horizon, op een onderlinge afstand van 5,7°. De Zon staat slechts 4° onder de horizon. De Maan is voor 2% verlicht. Voor de zichtbaarheid van Maan en deepsky-objecten, zie Vannacht aan de hemel.