Astrokalender voor augustus 2013 - hemel.waarnemen.com

donderdag 1 augustus

16:01: Kaartje

De Maan staat 2,5° ten noorden van Aldebaran, de helderste ster van het sterrenbeeld Stier (+0,9m). De dichtste nadering gebeurt in onze streken op een hoogte van 10°, maar bij daglicht. De samenstand is te zien rond 5:15 uur. Het tweetal staat dan boven de oostelijke horizon, op een hoogte van ongeveer 30°, 4,8° van elkaar verwijderd. De Maan is voor 28% verlicht. Voor de zichtbaarheid en andere gegevens van de Maan, zie de pagina Vannacht aan de hemel.

zaterdag 3 augustus

10:53: Maan in het apogeum

De Maan is in het punt van zijn baan dat het verst van de Aarde ligt: het apogeum. De afstand tussen de Aarde en de Maan bedraagt 405833 km. De schijnbare diameter van de Maan is kleiner dan gemiddeld (29’26,7”), door de grotere afstand. De Maan is op dit moment afnemend, voor 9% verlicht en is kort voor zonsopkomst, dus tegen het einde van de nacht, zichtbaar. Het kaartje toont de Maan om 05:23 uur in het sterrenbeeld Orion, op een hoogte van 20° boven de oostelijke horizon. Al met een verrekijker op een statief zijn kraters te zien, met name op de grens tussen het verlichte en het donkere deel van de Maan. Zie de applet Verschijnselen van de Maan voor meer gegevens.

23:33: Kaartje

De Maan staat 4,8° ten zuiden van Jupiter (-1,5m). De dichtste nadering gebeurt voor een waarnemer in onze streken onder de horizon. De samenstand is te zien op 4 augustus rond 4:45 uur. Het tweetal staat dan in het oostnoordoosten, circa 9° boven de horizon, 5,6° van elkaar vandaan. De Maan is voor 7% verlicht. De pagina Vannacht aan de hemel toont wanneer de Maan en planeten te zien zijn.

zondag 4 augustus

Deze tijd van het jaar is prima geschikt om de nevel NGC6992, bekend als de Sluiernevel, te bekijken. NGC6992 is te vinden in het sterrenbeeld Zwaan en heeft een schijnbare afmeting van 60,0’. Het object komt om 16:17 uur op, gaat om 11:17 uur onder en staat om 01:49 uur in het hoogste punt aan de hemel, op 70° boven de horizon. Voor het waarnemen van deepsky-objecten is de precieze datum minder belangrijk dan een donkere, liefst maanloze, hemel. Er is een behoorlijke telescoop nodig om in een zwak en contrastarm hemellichaam als deze nevel iets van details te kunnen zien. Voor ruim 1200 andere deepsky-objecten, zie de pagina Gegevens van sterrenbeelden en kies een sterrenbeeld. Foto: DSS.

03:04: Juno in oppositie

De planetoïde 3 Juno is in oppositie. Het kleine planeetje, in het sterrenbeeld Waterman, heeft nu een magnitude van +9,0m en moet met een telescoop worden waargenomen. Voor een waarnemer in Utrecht staat Juno rond 01:32 uur in het zuiden, op circa 33° boven de horizon. De kaart (zie hiernaast) toont de positie van de planetoïde en sterren tot een helderheid van +10,0m. Kijk op deze detailpagina voor meer informatie over de oppositie van Juno. Voor meer gegevens van planetoïden, zie de pagina Planetoïden in 2013.

03:39: Alle manen staan ten oosten van Jupiter

Van 3:39 tot 5:24 uur nemen we alle grote Jupitermanen ten oosten van de planeetschijf waar. Van binnen naar buiten: Europa, Io, Ganymedes en Callisto. Jupiter staat op een hoogte van 10° boven de oostnoordoostelijke horizon, dus kies een waarneemplaats met een vrije blik op de horizon. De Zon staat 12° onder de horizon. Om de Galileïsche manen van Jupiter te bekijken is een stabiele verrekijker voldoende. Zie ook het slingerdiagram voor de manen van Jupiter.

04:54: Io in conjunctie met Europa

Jupiters satelliet Io staat op 9,9” ten zuiden van Europa. Voor het waarnemen van de Galileïsche manen is een goede, stabiele verrekijker genoeg. Zie ook de figuur hiernaast en de tabel Verschijnselen van de manen van Jupiter voor meer informatie.

10:47: Kaartje

De Maan staat 5,6° ten zuiden van Mars (+1,8m). De dichtste nadering vindt bij ons plaats op een hoogte van 56°, maar bij daglicht. De samenstand is alleen met veel moeite zichtbaar rond 5:45 uur. Het tweetal staat dan in het oostnoordoosten, circa 16° boven de horizon, 6,1° van elkaar verwijderd. De Zon staat slechts 4° onder de horizon. De Maan is voor 7% verlicht. De pagina Vannacht aan de hemel toont wanneer de Maan en planeten te zien zijn.

maandag 5 augustus

06:36: Laatste maansikkel

Als het weer meewerkt is vanochtend, voor de volgende Nieuwe Maan, de laatste keer dat we de dunne maansikkel kunnen waarnemen. Het is 1,7 dagen voor Nieuwe Maan; de Maan is voor 2,9% verlicht en krimpend. De schijnbare breedte van de maansikkel bedraagt slechts 0,9’ en is met moeite aan het eind van de nacht, kort voor zonsopkomst, zichtbaar. Bijgaand kaartje toont de Maan om 05:27 uur in het sterrenbeeld Tweelingen, op slechts 4,2° boven de oostnoordoostelijke horizon. Op dit moment staat de Maan 11,9° hoger aan de hemel dan de Zon. De Maan komt 1,3 uur voor de Zon op, om 04:49. De afstand aan de hemel tussen Zon en Maan bedraagt 19,7°. Een waarneemplaats met goed zicht op de horizon is aan te bevelen. Een eenvoudige verrekijker kan helpen om de Maan gemakkelijker te zien. Anders dan de laatste maansikkel is het waarnemen van de eerste, jonge maansikkel belangrijk voor een verschillende traditionele kalenders, als indicator van het begin van een maand. De laatste smalle maansikkel aan de hemel ziet er vooral erg fraai uit. De pagina Eerste en laatste maansikkels geeft alle verschijningen en meer uitleg. Zie ook de interactieve applet Verschijnselen van de Maan en het hoofdstuk De Maan voor meer informatie over de Maan.

07:35: Kaartje

De Maan staat 4,8° ten zuiden van Mercurius (-0,3m). De dichtste nadering vindt bij ons plaats op 24° hoogte, maar bij daglicht. De samenstand is met veel moeite te zien rond 5:45 uur. De twee objecten staan dan in het oostnoordoosten, op een hoogte van ongeveer 8°, 4,9° van elkaar vandaan. De Zon staat slechts 4° onder de horizon. De Maan is voor 3% verlicht.

dinsdag 6 augustus

Augustus is een goede maand om de planetaire nevel NGC7009, ook bekend als de Saturnusnevel, te bekijken. De planetaire nevel is te vinden in het sterrenbeeld Waterman, heeft een magnitude van 8,0m en zijn schijnbare afmeting bedraagt 1,7’. Het object komt om 20:46 uur op, gaat om 06:48 uur onder en staat om 01:49 uur in het hoogste punt aan de hemel, op 27° boven de horizon. Voor het vinden van een donker en maanloos moment, zie de schemerdiagrammen in het hoofdstuk De Zon. Voor het zien van een relatief helder, maar vaag object als deze planetaire nevel is een verrekijker (op statief) voldoende, maar een telescoop is nodig om details weer te geven. Foto: DSS.

23:51:

Het is Nieuwe Maan. Vanaf de Aarde gezien staat de Maan in dezelfde richting als de Zon, zodat de verre kant van de Maan wordt verlicht en de donkere kant van de Maan naar de Aarde gekeerd is. Daarnaast staat de Nieuwe Maan alleen bij daglicht boven de horizon. Vanwege deze twee oorzaken kunnen we de Maan op dit moment niet waarnemen. De nachten rond Nieuwe Maan zijn donkerder dan gemiddeld en de week rond Nieuwe Maan is uitermate geschikt voor het waarnemen van deepsky-objecten. Er vindt in onze streken geen zonsverduistering plaats, doordat de Maan 5,8° ten zuiden langs de Zon beweegt. Zie ook de maandelijkse maanfasekalender.

vrijdag 9 augustus

21:26: Eerste maansikkel

Als het weer meewerkt is het vanavond, sinds de laatste Nieuwe Maan, de eerste keer dat we de dunne maansikkel kunnen waarnemen. Het is op dit moment 2,9 dagen na Nieuwe Maan; de Maan is wassend en voor 8,3% verlicht. De schijnbare breedte van de maansikkel bedraagt 2,5’ en is aan het begin van de avond te zien, kort na zonsondergang. Bijgaand kaartje toont de Maan om 21:20 uur in het sterrenbeeld Leeuw, op slechts 3,0° boven de horizon, in het westen. De Zon staat nu 5,3° lager aan de hemel dan de Maan. De Maan gaat om 21:45 onder, 0,5 uur na de Zon. De schijnbare afstand tussen Zon en Maan is nu 33,4°. Een waarneemplaats met vrije blik op de horizon is aan te raden. Een verrekijker kan helpen om de Maan te zien. In verschillende traditionele kalenders luidt de eerste verschijning van de jonge maansikkel het begin van een nieuwe maand in; het begrip Nieuwe Maan hangt samen met nieuwe maand. Los daarvan ziet een jonge maansikkel aan de hemel er fraai uit. De pagina Eerste en laatste maansikkels geeft alle verschijningen en meer uitleg. Zie ook de interactieve applet Verschijnselen van de Maan en het hoofdstuk De Maan voor meer informatie over de Maan.

zaterdag 10 augustus

01:43: Kaartje

De Maan staat 5,6° ten zuiden van Venus (-3,4m). De dichtste nadering gebeurt onder de horizon voor een waarnemer in de Lage Landen. De samenstand is met veel moeite te zien rond 21:30 uur. De twee objecten staan dan in het westen, op een hoogte van ongeveer 6°, op een afstand van 11,3° van elkaar. De Zon staat slechts 3° onder de horizon. De Maan is voor 15% verlicht.

03:21: Alle manen staan ten westen van Jupiter

Van 3:21 tot 5:35 uur staan alle Galileïsche manen ten westen van Jupiter. Vanaf Jupiter gezien zijn dat Io, Ganymedes, Europa en Callisto. Jupiter staat op een hoogte van 12° boven de oostnoordoostelijke horizon, dus kies een waarneemplaats met een vrije blik op de horizon. De Zon staat 14° onder de horizon.

maandag 12 augustus

03:07: Mercurius staat in het perihelium. De afstand van de planeet tot de Zon is op dit moment kleiner dan gemiddeld: 0,307AE, of zo'n 46,000 miljoen km. Een waarnemer op Mercurius ziet de schijnbare diameter van de Zon ongeveer 3,3 maal zo groot als een waarnemer op Aarde, en de planeet ontvangt circa 10,9 maal meer licht en warmte van de Zon dan de Aarde.

10:07: Kaartje

De Maan bedekt Spica, de helderste ster van het sterrenbeeld Maagd (+1,0m). Het maximum van de bedekking vindt onder de horizon plaats voor een waarnemer in de Benelux en bovendien bij daglicht. De bedekking duurt ongeveer 49 minuten voor een waarnemer in Utrecht. De samenstand is met veel moeite te zien op 11 augustus rond 22:15 uur, of op 12 augustus rond 21:30 uur. De twee objecten staan in het eerste geval boven de westzuidwestelijke horizon, op een hoogte van ongeveer 3°, op een afstand van 7,5° van elkaar. In het andere geval is de samenstand te zien op een hoogte van ongeveer 10° in het zuidwesten, 5,4° van elkaar verwijderd. Kies een waarneemplaats met vrije blik op de horizon. De Zon staat slechts 4° onder de horizon. De Maan is voor ongeveer 28% verlicht. Zie deze pagina voor meer gegevens over deze bedekking. Voor de zichtbaarheid van Maan en deepsky-objecten, zie Vannacht aan de hemel.

dinsdag 13 augustus

Augustus is een goede maand om de bolhoop M15 te zien. De bolhoop staat in het sterrenbeeld Pegasus, heeft een helderheid van 6,4m en zijn schijnbare afmeting bedraagt 12,3’. De opkomst van dit object is om 18:40 uur, de ondergang om 08:50 uur en het bereikt zijn grootste hoogte om 01:47 uur, op 50° boven de horizon. Helder weer en een donkere, maanloze hemel zijn belangrijker voor het waarnemen van deepsky-objecten dan de precieze datum. Zoek een donkere waarneemplaats en kijk rond Nieuwe Maan, bijvoorbeeld in de week rond 6 augustus. Om een donker moment zonder Maan te vinden kunnen de schemerdiagrammen in het hoofdstuk De Zon van pas komen. Voor het waarnemen van een relatief helder en scherp deepsky-object als deze bolhoop is een verrekijker (op een statief) al voldoende, al geeft een (kleine) telescoop meer details weer. Zie deze detailpagina voor M15 voor meer gegevens. Gegevens van andere fraaie deepsky-objecten zijn te vinden op de pagina Deepsky-objecten per maand. Foto: DSS.

Augustus is een goede maand om de bolhoop M2 te zien. De bolhoop staat in het sterrenbeeld Waterman, heeft een helderheid van 6,5m en zijn schijnbare afmeting bedraagt 12,9’. De opkomst van dit object is om 19:52 uur, de ondergang om 07:45 uur en het bereikt zijn grootste hoogte om 01:51 uur, op 37° boven de horizon. Foto: DSS.

01:00: Kaartje

Het maximum van de meteorenzwerm Perseïden vindt vandaag plaats. Rond 07:30 uur staat de radiant van de zwerm in het hoogste punt (op 84°) aan de hemel. Onder ideale omstandigheden zijn er van deze zwerm zo'n 84 meteoren per uur te verwachten. De meteoren zijn helder en snel en hebben nalichtende sporen. Rond 05:45 uur gaat het schemeren en om 06:20 uur komt de Zon op. Het beste moment om Perseïden waar te nemen is hierdoor rond 05:00 (zie het kaartje). De radiant staat op dat moment zo'n 70° boven de oostnoordoostelijke horizon. De Maan stoort niet. De piek van deze zwerm is relatief hoog, maar de duur van het maximum is met 9 dagen vrij kort, waardoor het totaal aantal meteoren in deze zwerm toch niet al te groot is. Er is geen speciale apparatuur nodig om meteoren waar te kunnen nemen. Wanneer het helder is, volstaat het blote oog, terwijl een ligstoel en warme kleding voor extra comfort kunnen zorgen. Zie de detailpagina Perseïden 2013 voor meer informatie over deze meteoren.

08:33: Kaartje

De Maan staat 3,3° ten zuiden van Saturnus (+0,9m). De dichtste nadering gebeurt voor een waarnemer in onze streken onder de horizon en bovendien bij daglicht. Bekijk de samenstand op 12 augustus rond 22 uur, of op 13 augustus rond 21:45 uur. Het tweetal staat in het eerste geval zo'n 10° boven de zuidwestelijke horizon, 7,5° van elkaar vandaan. In het andere geval is de samenstand te zien in het zuidwesten, op zo'n 13° boven de horizon, 7,8° van elkaar verwijderd. De Maan is voor ongeveer 38% verlicht.

woensdag 14 augustus

12:56:

De Maan is in de fase van Eerste Kwartier. De rechter helft van de Maan is nu verlicht en de Maan is vooral in de avond en vroege nacht zichtbaar. Rond, en vooral voor Eerste Kwartier is een goed moment om het maanoppervlak waar te nemen; Op de grens tussen het verlichte en het donkere deel van de Maan komt de Zon net op. Hierdoor werpen bergen en kraterranden lange schaduwen, wat een extra diepte-effect veroorzaakt, en de Maan is daarmee duidelijk meer dan een gladde schijf, gezien door een verrekijker of telescoop.

donderdag 15 augustus

Deze tijd van het jaar is prima geschikt om de bolhoop M30 te bekijken. M30 staat in het sterrenbeeld Steenbok, heeft een helderheid van 7,5m en een schijnbare afmeting van 11,0’. De opkomst van dit object is om 22:00 uur, de ondergang om 05:36 uur en het bereikt zijn grootste hoogte om 01:50 uur, op slechts 15° boven de horizon. Een waarneemplaats met ongehinderde blik op de zuidelijke horizon is hierdoor een vereiste om M30 goed te kunnen zien. Om een relatief helder en scherp object als deze bolhoop waar te nemen is een verrekijker op statief al voldoende, maar met een kleine telescoop zijn uiteraard meer details te zien. Gegevens van ruim 1200 andere deepsky-objecten zijn te vinden via de pagina Gegevens van sterrenbeelden. Foto: DSS.

18:32: Iris in oppositie

De planetoïde 7 Iris is in oppositie. De planetoïde, die in het sterrenbeeld Waterman staat, heeft tijdens de oppositie een schijnbare magnitude van +7,9m. Er is een telescoop nodig om het object te kunnen zien. Iris bereikt een maximale hoogte boven de horizon van circa 33°. Dit gebeurt rond 01:35 uur, en geldt strikt genomen voor een waarnemer in Utrecht. De kaart (zie hiernaast) toont de positie van de planetoïde en sterren tot een helderheid van +8,9m. Kijk voor meer details over de oppositie van Iris op deze pagina. Voor meer gegevens van planetoïden, zie de pagina Planetoïden in 2013.

zondag 18 augustus

05:05: Io in conjunctie met Ganymedes

De Galileïsche maan Io staat 10,8” ten zuiden van Ganymedes. Voor het waarnemen van de Galileïsche manen is een verrekijker op statief al voldoende. Zie ook de figuur hiernaast en de tabel Verschijnselen van de manen van Jupiter voor meer informatie.

maandag 19 augustus

SterHemel toont ISS overgangen. In de "Vannacht aan de hemel" tab van de SterHemel app voor Android is nu beknopte informatie te vinden over overgangen van het ISS in de komende nacht. Kijk voor screenshots en download op de pagina Download de SterHemel app, of ga direct naar Google Play. De aanpassingen zijn verricht op de server, waardoor een update van de app niet nodig is. De informatie over het ISS is ook beschikbaar voor de browserversie van "Vannacht aan de hemel". Details van de ISS-overgangen voor een aantal plaatsen in België en Nederland voor de komende 30 dagen zijn te vinden op de pagina Zichtbaarheid van het ruimtestation ISS.

03:26: Maan in het perigeum

De Maan is in het punt van zijn baan dat het dichtst bij de Aarde ligt: het perigeum. De afstand tussen de Aarde en de Maan bedraagt 362264 km. De schijnbare diameter van de Maan is groter dan gemiddeld (32’59,1”), door de kleinere afstand. De Maan is op dit moment wassend, voor 94% verlicht en hij is vrijwel de gehele nacht zichtbaar; 's avonds in het (zuid)oosten en tegen de ochtend in het westen of zuidwesten. Het kaartje toont de Maan om 00:00 uur in het sterrenbeeld Boogschutter, op 21° boven de zuidelijke horizon. Zie de applet Verschijnselen van de Maan voor meer gegevens.

dinsdag 20 augustus

23:24: De Maan bedekt 46 Capricorni

De ster 46 Capricorni, een ster met een helderheid van +5,1m in het sterrenbeeld Steenbok, wordt bedekt door de Maan. De ster verdwijnt om 23:24 achter de zeer dunne onverlichte maanrand en komt om 23:46 uur weer tevoorschijn aan de verlichte kant van de Maan. De Maan staat bij de intrede 23° boven de horizon, bij de uittrede is dat 25°, voor een waarnemer in Utrecht. De Maan is voor 100% verlicht, wat het moeilijk maakt om de bedekking waar te nemen. Zie deze tabel voor details van de bedekking voor een aantal locaties in Nederland en België.

23:28:

De Maan bedekt 47 Capricorni (AG Capricorni), een ster met een helderheid van +6,0m in het sterrenbeeld Steenbok. De ster verdwijnt om 23:28 achter de zeer dunne onverlichte maanrand en komt om 00:37 uur weer tevoorschijn aan de verlichte kant van de Maan. Bij het begin van de bedekking staat de Maan te Utrecht 23° boven de horizon, bij het einde 28°. De Maan is voor 100% verlicht, wat het moeilijk maakt om de bedekking waar te nemen. Voor meer informatie over deze bedekking, voor een aantal waarneemlocaties in Nederland en België, zie deze tabel.

woensdag 21 augustus

03:45:

Het is Volle Maan. De Maan staat vrijwel precies tegenover de Zon aan de hemel. We zien hierdoor de Maan vrijwel de hele nacht, en de verlichte kant van de Maan is naar de Aarde gekeerd. Hoewel de Maan als geheel op dit moment erg goed te zien is, zijn er weinig details op de Maan zichtbaar. Voor een waarnemer in het midden van het deel van de Maan dat naar de Aarde toe gekeerd is staat de Zon in het zenit, en doordat het zonlicht vanuit de richting van de Aarde komt zien we vanaf de Aarde geen schaduwen, zodat er nauwelijks contrast is. Daarnaast is de Volle Maan een stoorzender bij het waarnemen van zwakkere objecten aan de sterrenhemel.

zaterdag 24 augustus

00:49: Mercurius staat 1.3° ten noorden van Regulus, de helderste ster van het sterrenbeeld Leeuw (+1,4m). De dichtste nadering vindt onder de horizon plaats voor een waarnemer in de Benelux. De samenstand is vanuit de Lage Landen vrijwel onzichtbaar. Mercurius heeft op dit moment een helderheid van -1,5m.

02:39: Alle manen staan ten westen van Jupiter

Tussen 2:39 en 6:01 uur staan alle Galileïsche manen ten westen van Jupiter. Van binnen naar buiten: Io, Callisto, Europa en Ganymedes. Jupiter staat in het oostnoordoosten op een hoogte van 17° boven de horizon. De Zon staat 18° onder de horizon en het is goed donker.

22:56: Mercurius is in bovenconjunctie met de Zon. De binnenplaneet beweegt vanaf de Aarde gezien achter de Zon langs. Mercurius staat op dit moment dicht bij de Zon aan de hemel en is hierdoor onzichtbaar. In deze positie staan Mercurius, de Zon en de Aarde op één lijn. De planeet beweegt vanaf de Aarde gezien niet exact achter de Zon langs, maar 1,8° ten noorden ervan, en wordt niet bedekt door de Zon. In bovenconjunctie staat een binnenplaneet op maximale afstand (1,360 AE, ofwel 203,4 miljoen km) van de Aarde en heeft een minimale schijnbare diameter (4,9”). Mercurius verruilt hiermee de ochtendhemel voor de avondhemel.

maandag 26 augustus

01:00: Kaartje

Het maximum van de meteorenzwerm π-Eridaniden vindt vandaag plaats. Rond 07:00 uur staat de radiant van de zwerm in het hoogste punt (op 23°) aan de hemel. Onder ideale omstandigheden zijn er van deze zwerm zo'n 40 meteoren per uur te verwachten. Rond 06:00 uur gaat het schemeren en om 06:41 uur komt de Zon op. Het beste moment om π-Eridaniden waar te nemen is hierdoor rond 05:30 (zie het kaartje). De radiant staat op dat moment zo'n 21° boven de horizon, in het zuidzuidoosten. De Maan is voor ongeveer 70% verlicht en kan storen. Er is geen speciale apparatuur nodig om meteoren waar te kunnen nemen. Wanneer het helder is, volstaat het blote oog, terwijl een ligstoel en warme kleding voor extra comfort kunnen zorgen. Zie de detailpagina π-Eridaniden 2013 voor meer informatie over deze meteoren.

dinsdag 27 augustus

03:43: Neptunus in oppositie

Neptunus is in oppositie met de Zon. Voor een waarnemer op Aarde staat de planeet tegenover de Zon aan de hemel. Als gevolg daarvan komt Neptunus op rond zonsondergang en gaat rond zonsopkomst weer onder. De planeet is hierdoor vrijwel de gehele nacht te zien. Daarnaast staat hij relatief dicht bij de Aarde, zodat hij helder en groot lijkt. Dit zijn ideale omstandigheden om Neptunus waar te nemen. Om Neptunus te zien is een flinke verrekijker op statief of een kleine telescoop nodig. Zelfs met de grootste telescopen is weinig detail te zien op deze verre gasplaneet, en Neptunus blijft ook bij grote vergroting een klein, blauwachtig schijfje. Neptunus staat in het sterrenbeeld Waterman. De planeet heeft een helderheid van +7,6m en zijn schijnbare diameter meet 2,4”. De planeet staat rond 01:42 uur in het zuiden, op een hoogte van 27° boven de horizon, voor een waarnemer in Utrecht, zie deze hemelkaart. Voor meer informatie over de positie en zichtbaarheid van de planeet, zie het hoofdstuk Neptunus. De pagina opposities van Neptunus bevat meer details voor deze en andere opposities van Neptunus. Op die pagina zijn ook oppositiekaarten te vinden.

woensdag 28 augustus

04:05: De Maan bedekt SAO 93721

De ster SAO 93721, een ster met een helderheid van +5,9m in het sterrenbeeld Stier, wordt bedekt door de Maan. Om 04:05 uur verdwijnt de ster achter de verlichte rand van de Maan en om 05:12 komt deze weer tevoorschijn, nu aan de onverlichte maanrand. Een waarnemer in Utrecht ziet de Maan aan het begin op een hoogte van 40° staan, aan het einde van de bedekking op 48°. De Maan is voor 53% verlicht. Voor meer informatie over deze bedekking, voor een aantal waarneemlocaties in Nederland en België, zie deze tabel.

11:35:

De Maan is in de fase van Laatste Kwartier. De linker helft van de Maan is nu verlicht en de Maan is met name 's ochtends vroeg zichtbaar. Rond, en vooral na Laatste Kwartier is een goed moment om het maanoppervlak waar te nemen; Op de grens tussen het verlichte en het donkere deel van de Maan gaat de Zon net onder. De lange schaduwen van de bergen en kraterranden brengen een extra diepte-effect met zich mee en het oppervlak van de Maan krijgt daarmee een driedimensionaal karakter, gezien door een kijker. Zie ook: Hoe ontstaan de fasen van de Maan? in de veelgestelde vragen.

21:11: Kaartje

De Maan staat 2,1° ten noorden van Aldebaran, de helderste ster van het sterrenbeeld Stier (+0,9m). De dichtste nadering gebeurt voor een waarnemer in onze streken onder de horizon en in de schemering. De samenstand is te zien op 29 augustus rond 1 uur. De twee objecten staan dan zo'n 6° boven de oostnoordoostelijke horizon, op een afstand van 3,1° van elkaar. De Maan is voor 45% verlicht. Voor de zichtbaarheid en andere gegevens van de Maan, zie de pagina Vannacht aan de hemel.

donderdag 29 augustus

Dit is een goed moment in het jaar om de planetaire nevel NGC7293, genaamd de Helixnevel, op te zoeken. NGC7293 staat in het sterrenbeeld Waterman en zijn schijnbare afmeting bedraagt 12,8’. De opkomst van dit object is om 21:37 uur, de ondergang om 05:46 uur en het bereikt zijn grootste hoogte om 01:44 uur, op 17° boven de horizon. Zoek een donkere waarneemplaats en kijk rond Nieuwe Maan, bijvoorbeeld in de week rond 5 september. Voor het vinden van een donker en maanloos moment, zie de schemerdiagrammen in het hoofdstuk De Zon. Er is een behoorlijke telescoop nodig om in een zwak en contrastarm hemellichaam als deze planetaire nevel iets van details te kunnen zien. Zie deze detailpagina voor NGC7293 voor meer gegevens. Foto: DSS.

01:15: De Maan bedekt SAO 94112

De ster SAO 94112, een ster met een helderheid van +6,0m in het sterrenbeeld Stier, wordt bedekt door de Maan. De ster wordt bedekt door de verlichte rand van de Maan om 01:15 uur. Om 02:05 uur wordt deze weer zichtbaar aan de onverlichte maanrand. De Maan staat bij de intrede 9° boven de horizon, bij de uittrede is dat 16°, voor een waarnemer in Utrecht. De Maan is voor 45% verlicht. Voor meer informatie over deze bedekking, voor een aantal waarneemlocaties in Nederland en België, zie deze tabel.

03:54:

De Maan bedekt 97 Tauri (V480 Tauri), een ster van magnitude +5,1 in het sterrenbeeld Stier. Om 03:54 uur verdwijnt de ster achter de verlichte rand van de Maan en om 04:36 komt deze weer tevoorschijn, nu aan de onverlichte maanrand. Een waarnemer in Utrecht ziet de Maan aan het begin op een hoogte van 32° staan, aan het einde van de bedekking op 38°. De Maan is voor 44% verlicht. Voor meer informatie over deze bedekking, voor een aantal waarneemlocaties in Nederland en België, zie deze tabel.

zaterdag 31 augustus

01:46: Maan in het apogeum

De Maan is in het punt van zijn baan dat het verst van de Aarde ligt: het apogeum. De afstand tussen de Aarde en de Maan bedraagt 404881 km. De schijnbare diameter van de Maan is kleiner dan gemiddeld (29’30,8”), door de grotere afstand. De Maan is op dit moment krimpend, voor 30% verlicht en is vooral laat in de nacht (in het (zuid)oosten) en 's ochtends vroeg (ongeveer in het zuiden) goed te zien. Het kaartje toont de Maan om 06:12 uur in het sterrenbeeld Stier, op een hoogte van 45° boven de horizon, in het oostzuidoosten. Al met een verrekijker op een statief zijn kraters te zien, met name op de grens tussen het verlichte en het donkere deel van de Maan. Zie de applet Verschijnselen van de Maan voor meer gegevens.

02:18: Alle manen staan ten westen van Jupiter

Van 2:18 tot 6:13 uur staan alle Galileïsche manen ten westen van Jupiter. Van binnen naar buiten: Io, Callisto, Europa en Ganymedes. Jupiter staat in het oostnoordoosten op een hoogte van 20° boven de horizon. De Zon staat 21° onder de horizon en het is goed donker. Om de Galileïsche manen van Jupiter te bekijken is een verrekijker op statief al genoeg.

17:00: Kaartje

De meteorenzwerm Aurigiden bereikt zijn maximum. Rond 08:30 uur staat de radiant van de zwerm in het hoogste punt (op 80°) aan de hemel. Onder ideale omstandigheden zijn er van deze zwerm zo'n 9 meteoren per uur te verwachten. Rond 06:15 uur gaat het schemeren en om 06:50 uur komt de Zon op. Het beste moment om Aurigiden waar te nemen is hierdoor rond 06:00 (zie het kaartje). De radiant staat op dat moment zo'n 61° boven de horizon, in het oosten. De Maan komt om 01:43 uur op, is voor ongeveer 25% verlicht en stoort niet erg. De piek van deze zwerm is relatief laag en de duur van het maximum is met 9 dagen vrij kort, waardoor er ook in totaal maar weinig meteoren te zien zijn. Zie de pagina Aurigiden 2013 voor meer details voor deze zwerm.