Begin van de winter   –     –   Hemel vannacht   –   Weer   –   Op / onder   –   Hemelkaart   –   Zon en Maan   –   Maanfasekalender   –   Deepsky   –   Sterrenbeelden    

Astrokalender voor februari 2010 Tijdstippen zijn in Midden-Europese wintertijd (MET) dinsdag 2 februari 05:14:  De ster 87 Leonis, een ster met een helderheid van +4,8m in het sterrenbeeld Leeuw, wordt bedekt door de Maan. Om 05:14 wordt de ster bedekt door de verlichte maanrand en om 06:16 komt deze weer tevoorschijn van achter de dunne onverlichte rand. Een waarnemer in Utrecht ziet de Maan aan het begin op een hoogte van 30° staan, aan het einde van de bedekking op 24°. De Maan is voor 87% verlicht. De details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België zijn te vinden in deze tabel. 18:32:  De Galileïsche maan Io staat 1,1” ten noorden van Europa. Er vindt net geen bedekking plaats tussen de twee manen. Tussen de randen van de twee satellieten bevindt zich slechts 0,35”. Zie ook de figuur hiernaast en de tabel Verschijnselen van de manen van Jupiter voor meer informatie. donderdag 4 februari 06:35:  De Maan staat 4,1° ten zuidwesten van Spica, de helderste ster van het sterrenbeeld Maagd (+1,0m). De dichtste nadering vindt in de Lage Landen plaats op een hoogte van 22° boven de horizon, in het zuidzuidwesten. De Maan is voor 69% verlicht. zaterdag 6 februari 00:48:  De Maan is in de fase van Laatste Kwartier. De linker helft van de Maan is nu verlicht en de Maan is vooral in de late nacht en vroege ochtend zichtbaar. Om de Maan te zien door een verrekijker of telescoop is de tijd rond (en met name na) Laatste Kwartier zeer geschikt. Op de grens tussen het verlichte en het donkere deel van de Maan gaat de Zon net onder. De lange schaduwen van de bergen en kraterranden brengen een extra diepte-effect met zich mee. Zie ook de maandelijkse maanfasekalender. zondag 7 februari 03:17:  De planetoïde 10 Hygiea is in oppositie. De planetoïde, die in het sterrenbeeld Kreeft staat, heeft tijdens de oppositie schijnbare helderheid van slechts +9,8m. Er is daarom een telescoop met redelijke opening nodig om het object te kunnen zien. Hygiea bereikt een maximale hoogte boven de horizon van circa 50°. Dit gebeurt rond 00:50 uur, en geldt strikt genomen voor een waarnemer in Utrecht. De kaart (zie hiernaast) toont de positie van de planetoïde en sterren tot een helderheid van +10,7m. Kijk op onze detailpagina voor meer informatie over de oppositie van Hygiea. 04:06:  De Maan bedekt 3 Scorpii (V927 Scorpii), een ster met een helderheid van +5,9m in het sterrenbeeld Schorpioen. Vanuit Utrecht is alleen het einde van de bedekking zichtbaar; om 04:06 komt de ster van achter de onverlichte maanrand tevoorschijn, 1° boven de horizon. De Maan is voor 39% verlicht. Deze tabel toont de details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België. 19:53:  De Maan staat 43' ten noorden van Antares, de helderste ster van het sterrenbeeld Schorpioen (+1,0m). De dichtste nadering vindt onder de horizon plaats voor een waarnemer in de Benelux. Bekijk de samenstand rond 7:30 uur, of op 8 februari rond 6 uur. De twee objecten staan in het eerste geval in het zuiden, circa 12° boven de horizon, 6,3° van elkaar vandaan. In het tweede geval staan de twee hemellichamen op circa 6° boven de zuidzuidoostelijke horizon, zo'n 5,5° van elkaar vandaan. De Maan is voor ongeveer 33% verlicht. woensdag 10 februari 07:21:  De ster SAO 187216, een ster van magnitude +5,8 in het sterrenbeeld Boogschutter, wordt bedekt door de Maan. Vanuit Utrecht is alleen het begin van de bedekking zichtbaar; de ster verdwijnt om 07:21 achter de dunne verlichte maanrand, 5° boven de horizon. De Maan is voor 13% verlicht. Deze tabel toont de details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België. vrijdag 12 februari 04:47:  De Maan staat 1,4° ten noordwesten van Mercurius (-0,1m). De dichtste nadering vindt onder de horizon plaats voor een waarnemer in de Benelux. De samenstand is met veel moeite te zien rond 7:30 uur. De twee objecten staan dan zo'n 1° boven de zuidoostelijke horizon, op een afstand van 1,8° van elkaar. Kies een waarneemplaats met vrije blik op de horizon. De Zon staat slechts 5° onder de horizon. De Maan is voor 3% verlicht. zaterdag 13 februari 03:07:  De Maan staat in het apogeum; het punt van zijn baan om de Aarde dat het verst van de Aarde ligt. De afstand tot de Maan bedraagt op dit moment 406540 km. Door de grotere afstand lijkt de Maan nu kleiner aan de hemel te staan dan gemiddeld: 29'23,6". Zie ook de interactieve applet Verschijnselen van de Maan. 12:46:  Mercurius is in het aphelium. De afstand van de planeet tot de Zon is op dit moment groter dan gemiddeld: circa 0,467AE, of zo'n 69,817 miljoen km. Een waarnemer op Mercurius ziet de schijnbare diameter van de Zon ongeveer 2,1 maal zo groot als een waarnemer op Aarde, en de planeet ontvangt circa 4,5 maal meer licht en warmte van de Zon dan de Aarde. zondag 14 februari 03:51:  Het is Nieuwe Maan. De Maan staat vanaf de Aarde gezien in de richting van de Zon, zodat de donkere kant van de Maan naar de Aarde gekeerd is en de verre zijde van de Maan wordt verlicht. De nachten rond Nieuwe Maan zijn donkerder dan gemiddeld en de week rond Nieuwe Maan is uitermate geschikt om deepsky-objecten waar te nemen. Er vindt in onze streken geen zonsverduistering plaats, doordat de Maan 2,2° ten noorden langs de Zon beweegt. 23:08:  De Maan staat 4,6° ten noorden van Venus (-3,4m). De dichtste nadering vindt bij ons onder de horizon plaats. De samenstand is alleen met veel moeite zichtbaar rond 18:15 uur. De twee objecten staan dan in het westzuidwesten, circa 2° boven de horizon, 5,0° van elkaar verwijderd. Kies een waarneemplaats met vrije blik op de horizon. De Zon staat slechts 4° onder de horizon. De Maan is voor 0% verlicht. Linksboven Venus bevindt zich de minder heldere (-1,6m) planeet Jupiter. maandag 15 februari 00:19:  Neptunus is in conjunctie met de Zon en beweegt er vanaf de Aarde gezien achterlangs. De planeet is hierdoor op dit moment onzichtbaar. In deze positie staan Neptunus, de Zon en de Aarde op één lijn. De planeet beweegt vanaf de Aarde gezien niet exact achter de Zon langs, maar 0,4° ten zuiden ervan, en wordt niet bedekt door de Zon. In conjunctie staat een buitenplaneet op maximale afstand (31,0 AE, ofwel 4639 miljoen km) van de Aarde en heeft een minimale schijnbare diameter (2,2"). 02:57:  De Maan staat 4,0° ten noorden van Jupiter (-1,6m). De dichtste nadering gebeurt voor een waarnemer in onze streken onder de horizon. De samenstand is alleen met veel moeite zichtbaar op 14 februari rond 18:30 uur, of op 15 februari rond 18:15 uur. Het tweetal staat in het eerste geval boven de westzuidwestelijke horizon, op een hoogte van ongeveer 1°, 6,1° van elkaar vandaan. In het andere geval is de samenstand te zien op circa 8° boven de westzuidwestelijke horizon, zo'n 8,3° van elkaar vandaan. Kies een waarneemplaats met vrije blik op de horizon. De Zon staat slechts 4° onder de horizon. De Maan is voor ongeveer 1% verlicht. dinsdag 16 februari Dit is de beste tijd van het jaar om het sterrenstelsel M81 te zien. M81 staat in het sterrenbeeld Grote Beer, heeft een helderheid van 6,9m en zijn schijnbare afmeting bedraagt 25,7’. Het object is circumpolair en staat om 00:56 uur in het hoogste punt aan de hemel, op 73° boven de horizon. Voor het waarnemen van deepsky-objecten is de precieze datum minder belangrijk dan een donkere, liefst maanloze, hemel. Een donkere locatie en een datum rond Nieuwe Maan zijn aan te raden, bijvoorbeeld in de week rond 14 februari. Voor het zien van een relatief helder, maar vaag object als dit sterrenstelsel is een verrekijker (op statief) voldoende, maar een telescoop is nodig om details weer te geven. Gegevens van andere fraaie deepsky-objecten zijn te vinden op de pagina Deepsky-objecten per maand. 18:39:  De ster 16 Piscium, een ster van magnitude +5,7 in het sterrenbeeld Vissen, wordt bedekt door de Maan. Alleen het einde van de bedekking is zichtbaar vanuit Utrecht; om 18:39 komt de ster tevoorschijn van achter de dunne verlichte maanrand, op een hoogte van 19°. De Maan is voor 6% verlicht. Voor meer informatie over deze bedekking, voor een aantal waarneemlocaties in Nederland en België, zie deze tabel. woensdag 17 februari 03:14:  Venus staat 32' ten zuiden van Jupiter (-1,6m). De dichtste nadering vindt bij ons onder de horizon plaats. De samenstand is alleen met veel moeite zichtbaar op 16 februari rond 18:30 uur, of op 17 februari rond 18:15 uur. Het tweetal staat in het eerste geval in het westzuidwesten, circa 1° boven de horizon, op een onderlinge afstand van 39'. In het tweede geval staan de twee hemellichamen op circa 3° boven de westzuidwestelijke horizon, zo'n 50' van elkaar vandaan. Kies een waarneemplaats met vrije blik op de horizon. De Zon staat slechts 4° onder de horizon. De helderheid van Venus is nu -3,4m. donderdag 18 februari 06:22:  De planetoïde 4 Vesta is in oppositie. De planetoïde, die in het sterrenbeeld Leeuw staat, heeft tijdens de oppositie magnitude +6,1m en kan met een verrekijker worden waargenomen. Vesta bereikt een maximale hoogte boven de horizon van circa 58°. Dit gebeurt rond 01:07 uur, en geldt strikt genomen voor een waarnemer in Utrecht. De kaart (zie hiernaast) toont de positie van de planetoïde en sterren tot een helderheid van +7,1m. Kijk op onze detailpagina voor meer informatie over de oppositie van Vesta. zondag 21 februari 00:03:  De Maan bedekt ε Arietis, een ster van magnitude +4,7 in het sterrenbeeld Ram. Om 00:03 wordt de ster bedekt door de onverlichte maanrand en om 00:37 komt deze weer tevoorschijn van achter de verlichte rand. De Maan staat bij de intrede 13° boven de horizon, bij de uittrede is dat 8°, voor een waarnemer in Utrecht. De Maan is voor 39% verlicht. Zie deze tabel voor details van de bedekking voor een aantal locaties in Nederland en België. 20:34:  De ster SAO 76215, een ster van magnitude +5,4 in het sterrenbeeld Stier, wordt bedekt door de Maan. De ster verdwijnt om 20:34 achter de onverlichte maanrand en komt om 21:28 uur weer tevoorschijn aan de verlichte kant van de Maan. De Maan staat bij de intrede 52° boven de horizon, bij de uittrede is dat 45°, voor een waarnemer in Utrecht. De Maan is voor 48% verlicht. De details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België zijn te vinden in deze tabel. 21:11:  De Maan bedekt de zuidelijke rand van de Pleiaden, in het sterrenbeeld Stier. De helderste sterren van de sterhoop, die met het blote oog zichtbaar zijn, worden niet bedekt. In Utrecht staat de Maan zo'n 45° boven de horizon. De Maan is voor 48% verlicht. maandag 22 februari 01:42:  De Maan is in de fase van Eerste Kwartier. De rechter helft van de Maan is nu verlicht en de Maan is met name 's avonds zichtbaar. Om de Maan waar te nemen door een verrekijker of telescoop is de tijd rond (en met name voor) Eerste Kwartier zeer geschikt. Op de grens tussen het verlichte en het donkere deel van de Maan komt de Zon net op. Hierdoor zijn de schaduwen (van de bergen en kraterranden) lang, wat een extra diepte-effect veroorzaakt. dinsdag 23 februari 01:20:  De Maan bedekt 98 Tauri, een ster met een helderheid van +5,8m in het sterrenbeeld Stier. Om 01:20 wordt de ster bedekt door de onverlichte maanrand en om 02:04 komt deze weer tevoorschijn van achter de verlichte rand. Een waarnemer in Utrecht ziet de Maan aan het begin op een hoogte van 20° staan, aan het einde van de bedekking op 14°. De Maan is voor 61% verlicht. Zie deze tabel voor details van de bedekking voor een aantal locaties in Nederland en België. donderdag 25 februari 20:46:  De Maan bedekt 85 Geminorum, een ster van magnitude +5,4 in het sterrenbeeld Tweelingen. Om 20:46 uur verdwijnt de ster achter de dunne onverlichte rand van de Maan en om 21:26 komt deze weer tevoorschijn, nu aan de verlichte maanrand. De Maan staat bij de intrede 53° boven de horizon, bij de uittrede is dat 56°, voor een waarnemer in Utrecht. De Maan is voor 88% verlicht. Deze tabel toont de details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België. zaterdag 27 februari 22:39:  De Maan is in het punt van zijn baan dat het dichtst bij de Aarde ligt: het perigeum. De afstand tussen de Aarde en de Maan bedraagt nu 357829 km. De schijnbare diameter van de Maan is groter dan gemiddeld (33'23,7"), door de kleinere afstand. Zie de applet Verschijnselen van de Maan voor meer gegevens. 23:59:  De Maan staat 4,4° ten zuidwesten van Regulus, de helderste ster van het sterrenbeeld Leeuw (+1,4m). De dichtste nadering gebeurt in onze streken op 48° hoogte boven de horizon, in het zuiden en is dus goed te zien. De Maan is voor 99% verlicht. zondag 28 februari 00:13:  De ster Yu Neu (π Leonis), een ster van magnitude +4,7 in het sterrenbeeld Leeuw, wordt bedekt door de Maan. De ster wordt bedekt door de zeer dunne onverlichte rand van de Maan om 00:13 uur. Om 01:20 uur wordt deze weer zichtbaar aan de verlichte maanrand. Een waarnemer in Utrecht ziet de Maan aan het begin op een hoogte van 46° staan, aan het einde van de bedekking op 43°. De Maan is voor 99% verlicht, wat het moeilijk maakt om de bedekking waar te nemen. De details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België zijn te vinden in deze tabel. 11:44:  Jupiter is in conjunctie met de Zon en beweegt er vanaf de Aarde gezien achterlangs. De planeet is hierdoor op dit moment onzichtbaar. In deze positie staan Jupiter, de Zon en de Aarde op één lijn. De planeet beweegt vanaf de Aarde gezien niet exact achter de Zon langs, maar 0,9° ten zuiden ervan, en wordt niet bedekt door de Zon. In conjunctie staat een buitenplaneet op maximale afstand (5,981 AE, ofwel 895 miljoen km) van de Aarde en heeft een minimale schijnbare diameter (33,0"). 17:38:  Het is Volle Maan. De Maan staat tegenover de Zon aan de hemel. We zien hierdoor de Maan vrijwel de hele nacht, en de verlichte kant van de Maan is naar de Aarde gekeerd. Hoewel de Maan als geheel op dit moment erg goed te zien is, zijn er weinig details op de Maan zichtbaar. Doordat de Zon, voor een denkbeeldige waarnemer op de Maan, vrijwel recht boven het hoofd staat, zijn er geen schaduwen te zien, wat ervoor zorgt dat er nauwelijks contrast is op het maanoppervlak. Daarnaast is de Volle Maan een stoorzender bij het waarnemen van zwakkere objecten aan de sterrenhemel. Zie ook: Hoe ontstaan de fasen van de Maan? in de veelgestelde vragen.

Meer hemelverschijnselen Volg de gebeurtenissen aan de sterrenhemel ook via           Vannacht aan de hemel: zichtbaarheid van Maan, planeten en deepsky-objecten De astrokalender voor maart 2010 De astrokalender voor het jaar 2010             Tweet     @hemel_waarnemen volgen

Begin van de winter   –     –   Hemel vannacht   –   Weer   –   Op / onder   –   Hemelkaart   –   Zon en Maan   –   Maanfasekalender   –   Deepsky   –   Sterrenbeelden