Astrokalender voor deze week

Tijdstippen zijn in Midden-Europese zomertijd (MEZT)

woensdag 26 september

20.31: Io in conjunctie met Europa

Jupiters satelliet Io staat op 13,7” ten noorden van Europa. Jupiter staat in het zuidwesten op een hoogte van 4° boven de horizon, en goed zicht op de horizon is nodig om dit te kunnen zien. De Zon staat 10° onder de horizon. Zie de figuur hiernaast en deze tabel voor meer informatie.

Deze informatie is ook te vinden in de apps SterHemel voor Android en Mijn Hemel voor iOS

donderdag 27 september

22.22: De Maan bedekt ξ 2 Ceti

De ster ξ 2 Ceti, een ster van magnitude +4,3 in het sterrenbeeld Walvis, wordt bedekt door de Maan. De ster verdwijnt om 22:22 achter de verlichte maanrand en komt om 23:21 uur weer tevoorschijn aan de dunne onverlichte kant van de Maan. Een waarnemer in Utrecht ziet de Maan aan het begin op een hoogte van 13° staan, aan het einde van de bedekking op 22°. De Maan is voor 92% verlicht, wat het niet gemakkelijker maakt om de bedekking waar te nemen. De details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België zijn te vinden in deze tabel.

vrijdag 28 september

19.58: Alle manen staan ten westen van Jupiter

Tussen 19:58 en 20:28 uur staan alle Galileïsche manen ten westen van Jupiter. In toenemende afstand van de planeet staan Europa, Io, Ganymedes en Callisto. Jupiter staat op een hoogte van 5° boven de horizon, in het zuidwesten. Een waarneemplaats met een vrije blik op de horizon is hierdoor noodzakelijk. De Zon staat 8° onder de horizon en het schemert. Voor het waarnemen van de manen van Jupiter is een stabiele verrekijker voldoende.

zondag 30 september

03.15: De Maan bedekt 63 Tauri

De ster 63 Tauri, een ster van magnitude +5,6 in het sterrenbeeld Stier, wordt bedekt door de Maan. De ster wordt bedekt door de verlichte rand van de Maan om 03:15 uur. Om 04:21 uur wordt deze weer zichtbaar aan de onverlichte maanrand. Een waarnemer in Utrecht ziet de Maan aan het begin op een hoogte van 46° staan, aan het einde van de bedekking op 52°. De Maan is voor 75% verlicht. Deze tabel toont de details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België.

07.15: Kaartje

De Maan staat 50' ten noorden van Aldebaran, de helderste ster van het sterrenbeeld Stier (+0,9m). De dichtste nadering gebeurt om 10:23, bij ons op een hoogte van 25°, maar bij daglicht. Bekijk de samenstand rond 7:15 uur. Het tweetal staat dan zo'n 50° boven de zuidwestelijke horizon, op een afstand van 1,6° van elkaar. De Zon staat slechts 4° onder de horizon. De Maan is voor 74% verlicht. Voor de zichtbaarheid en andere gegevens van de Maan, zie de pagina Vannacht aan de hemel.

dinsdag 2 oktober

00.02: De Maan bedekt 68 Orionis

De ster 68 Orionis, een ster van magnitude +5,8 in het sterrenbeeld Orion, wordt bedekt door de Maan. Om 00:02 wordt de ster bedekt door de verlichte maanrand en om 00:28 komt deze weer tevoorschijn van achter de onverlichte rand. De Maan staat bij de intrede 6° boven de horizon, bij de uittrede is dat 9°, voor een waarnemer in Utrecht. De Maan is voor 56% verlicht. Zie deze tabel voor details van de bedekking voor een aantal locaties in Nederland en België.

11.45:

De Maan is in de fase van Laatste Kwartier. De linker helft van de Maan is nu verlicht en de Maan is vooral in de late nacht en vroege ochtend zichtbaar. Rond, en vooral na Laatste Kwartier is een goed moment om het maanoppervlak waar te nemen; Op de grens tussen het verlichte en het donkere deel van de Maan gaat de Zon net onder. De lange schaduwen van de bergen en kraterranden brengen een extra diepte-effect met zich mee en het oppervlak van de Maan krijgt daarmee een driedimensionaal karakter, gezien door een kijker.

woensdag 3 oktober

03.56:

De Maan bedekt 56 Geminorum, een ster met een helderheid van +5,1m in het sterrenbeeld Tweelingen. Om 03:56 uur verdwijnt de ster achter de verlichte rand van de Maan en om 04:40 komt deze weer tevoorschijn, nu aan de onverlichte maanrand. Bij het begin van de bedekking staat de Maan te Utrecht 31° boven de horizon, bij het einde 38°. De Maan is voor 42% verlicht. De details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België zijn te vinden in deze tabel.

06.08: De Maan bedekt 61 Geminorum

De ster 61 Geminorum, een ster van magnitude +5,9 in het sterrenbeeld Tweelingen, wordt bedekt door de Maan. Vanuit Utrecht is alleen het begin van de bedekking zichtbaar; de ster verdwijnt om 06:08 achter de verlichte maanrand, 49° boven de horizon. De Maan is voor 41% verlicht. Deze tabel toont de details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België.

vrijdag 5 oktober

Oktober is een goede maand om het sterrenstelsel M31, ook de Andromedanevel genaamd, te zien. Het sterrenstelsel staat in het sterrenbeeld Andromeda, heeft een helderheid van 3,5m en zijn schijnbare afmeting bedraagt 178’. De Andromedanevel is een van de meest nabije sterrenstelsels en kan, met wat moeite en op een donkere plek, al met het blote oog worden ontwaard als een uitgestrekt wazig object aan de hemel. Doordat het stelsel op een afstand van circa 2,5 miljoen lichtjaar staat is het licht ongeveer 2,5 miljoen jaar onderweg geweest voor het ons oog bereikt! De Andromedanevel telt ongeveer tweemaal zoveel sterren als onze Melkweg. De Melkweg en M31 bewegen naar elkaar toe en zullen over circa 4,5 miljard jaar botsen, om uiteindelijk samen één groot sterrenstelsel te vormen. Door een verrekijker of telescoop zijn meer details van de Andromedanevel te zien, zoals de spriraalstructuur en de twee begeleidende sterrenstelsels M32 en M110. Dit is een circumpolair object en staat om 01:32 uur aan het hoogste punt, op een hoogte van 79°, dus vrijwel in het zenit. Helder weer en een donkere, maanloze hemel zijn belangrijker voor het waarnemen van deepsky-objecten dan de precieze datum. Een donkere locatie en een datum rond Nieuwe Maan zijn aan te raden, bijvoorbeeld in de dagen rond 9 oktober. Voor het zien van een relatief helder, maar vaag object als dit sterrenstelsel is een verrekijker (op statief) voldoende, maar een telescoop is nodig om details weer te geven. Gegevens van andere fraaie deepsky-objecten zijn te vinden op de pagina Deepsky-objecten per maand. Foto: DSS.

Zie ook:

Vannacht aan de hemel: zichtbaarheid van Maan, planeten en deepsky-objecten.
Meer hemelverschijnselen in de maandelijkse astrokalender.
De astrokalender voor het jaar 2018.

@hemel_waarnemen volgen