Andromedanevel   –   SterHemel  app  MijnHemel   –   Hemel vannacht   –   Weer   –   Maandkalender   –   Op / onder   –   Hemelkaart   –   Zon en Maan   –   Maanfasekalender   –   Deepsky   –   Sterrenbeelden    

Astrokalender voor deze week Tijdstippen zijn in Midden-Europese zomertijd (MEZT), tenzij anders aangegeven vrijdag 15 oktober 19.30:  De Maan staat 4,7° ten zuiden van Jupiter (-2,2m), in het sterrenbeeld Steenbok. De dichtste nadering vindt om 13:02 plaats, onder de horizon voor een waarnemer in de Benelux en bovendien bij daglicht. De samenstand is te zien rond 19:30 uur. Het tweetal staat dan boven de zuidoostelijke horizon, op een hoogte van ongeveer 14°, 5,7° van elkaar verwijderd. De Maan is voor 77% verlicht. Voor de zichtbaarheid van Maan en planeten, zie Vannacht aan de hemel.   Deze informatie is ook te vinden in de apps SterHemel voor Android en Mijn Hemel voor iOS   zaterdag 16 oktober 19.30:  Venus staat 1,4° ten noorden van Antares, de helderste ster van het sterrenbeeld Schorpioen (+1,0m). De dichtste nadering vindt om 22:04 plaats, onder de horizon voor een waarnemer in de Benelux. De samenstand is alleen met veel moeite zichtbaar rond 19:30 uur, of op 17 oktober rond 19 uur. Het tweetal staat in het eerste geval in het zuidwesten, circa 3° boven de horizon, 1,4° van elkaar vandaan. In het tweede geval staan de twee hemellichamen op een hoogte van ongeveer 5° in het zuidwesten, 1,7° van elkaar verwijderd. Kies een waarneemplaats met vrije blik op de horizon. De Zon staat slechts 4° onder de horizon. Venus heeft op dit moment een helderheid van -3,9m. 19.51:  De ster 69 Aquarii, een ster met een helderheid van +5,7m in het sterrenbeeld Waterman, wordt bedekt door de Maan. Alleen het einde van de bedekking is zichtbaar vanuit Utrecht; om 19:51 komt de ster tevoorschijn van achter de verlichte maanrand, op een hoogte van 14°. De Maan is voor 85% verlicht. Voor meer informatie over deze bedekking, voor een aantal waarneemlocaties in Nederland en België, zie deze tabel. 19.53:  In de nacht van 16 op 17 oktober is een bedekking door de Jupiterschijf en een verduistering door de Jupiterschaduw van Europa volledig waar te nemen. De bedekking begint om 19:53 uur, wanneer Europa achter de schijf van Jupiter verdwijnt, en eindigt om 1:10 uur, op het moment dat Europa weer uit Jupiters schaduw verschijnt. Zie deze tabel voor meer details en andere verschijnselen. maandag 18 oktober Deze tijd van het jaar is prima geschikt om het sterrenstelsel M33, ook bekend als de Driehoeknevel, waar te nemen. M33 is te vinden in het sterrenbeeld Driehoek, heeft een helderheid van 5,7m en een schijnbare afmeting van 62,0’. De opkomst van dit object is om 16:10 uur, de ondergang om 10:47 uur en het bereikt zijn grootste hoogte om 01:31 uur, op 69° boven de horizon. Gegevens van ruim 1200 andere deepsky-objecten zijn te vinden via de pagina Gegevens van sterrenbeelden. Foto: DSS. 07.30:  Jupiter is stationair in ecliptische lengte. De planeet keert zijn bewegingsrichting ten opzichte van de sterren om en gaat weer in de gangbare richting bewegen. Hiermee eindigt de oppositielus van Jupiter en de planeet wordt nu langzaam minder goed zichtbaar. Het hemellichaam is nu vooral in de avond en vroege nacht te zien, maar gaat iedere dag wat vroeger onder en is steeds korter zichtbaar. Jupiter is met het blote oog als een opvallend heldere “ster” aan de hemel zichtbaar. Al met een verrekijker (op statief) zijn de vier grote Galileïsche manen te zien. Met behulp van een telescoop kunnen de bandenstructuur en de Grote Rode Vlek van de reuzenplaneet worden waargenomen. Ook zijn dan overgangen, verduisteringen en bedekkingen van de jupitermanen te zien. Jupiter staat in het sterrenbeeld Steenbok. De planeet heeft een helderheid van -2,2m en zijn schijnbare diameter meet 44,1”. Gebruik deze hemelkaart om de planeet op te zoeken. Voor meer informatie over de positie en zichtbaarheid van de planeet, zie het hoofdstuk Jupiter. Zie de interactieve applet Planeetverschijnselen voor meer verschijnselen van Jupiter. 17.17:  Mercurius is stationair in ecliptische lengte. De planeet keert zijn bewegingsrichting langs de ecliptica om en gaat weer in de gangbare richting bewegen. Voor een binnenplaneet gebeurt dit tussen de benedenconjunctie en grootste ochtendelongatie. Zie de applet Planeetverschijnselen voor meer gegevens. dinsdag 19 oktober 09.13:  De komeet 342P/SOHO staat in het perihelium. Deze komeet is in België en Nederland niet of nauwelijks zichtbaar bij een helderheid groter dan achtste magnitude. Zie de pagina Komeet 342P/SOHO in 2021 voor meer details en zoekkaartjes. 20.49:  De ster 33 Ceti, een ster met een helderheid van +6,0m in het sterrenbeeld Walvis, wordt bedekt door de Maan. De ster verdwijnt om 20:49 achter de zeer dunne onverlichte maanrand en komt om 21:38 uur weer tevoorschijn aan de verlichte kant van de Maan. Bij het begin van de bedekking staat de Maan te Utrecht 19° boven de horizon, bij het einde 26°. De Maan is voor 99% verlicht, wat het moeilijk maakt om de bedekking waar te nemen. Zie deze tabel voor details van de bedekking voor een aantal locaties in Nederland en België. woensdag 20 oktober 02.03:  Mercurius is in het perihelium van zijn baan. De afstand tot de Zon is nu klein en bedraagt 0,308AE, ofwel 46,002 miljoen km. Vanaf Mercurius lijkt de Zon circa 3,2 maal zo groot als vanaf de Aarde. De planeet ontvangt door de geringere afstand tot de Zon ongeveer 10,5 maal meer licht en warmte dan de Aarde. 02.14:  De ster 89 Piscium, een ster van magnitude +5,1 in het sterrenbeeld Vissen, wordt bedekt door de Maan. De ster verdwijnt om 02:14 achter de zeer dunne onverlichte maanrand en komt om 02:44 uur weer tevoorschijn aan de verlichte kant van de Maan. De Maan staat bij de intrede 40° boven de horizon, bij de uittrede is dat 38°, voor een waarnemer in Utrecht. De Maan is voor 100% verlicht, wat het moeilijk maakt om de bedekking waar te nemen. Voor meer informatie over deze bedekking, voor een aantal waarneemlocaties in Nederland en België, zie deze tabel. 16.57:  Het is Volle Maan. De Maan staat vrijwel precies tegenover de Zon aan de hemel. We zien hierdoor de Maan vrijwel de hele nacht, en de verlichte kant van de Maan is naar de Aarde gekeerd. Hoewel de Volle Maan veel opvallender is dan iedere andere maanfase, is dit niet het beste moment om de Maan waar te nemen. Voor een waarnemer in het midden van het deel van de Maan dat naar de Aarde toe gekeerd is staat de Zon in het zenit, en doordat het zonlicht vanuit de richting van de Aarde komt zien we vanaf de Aarde geen schaduwen van bergen en kraters, zodat er nauwelijks contrast is in het maanbeeld. Daarnaast is de Volle Maan een stoorzender bij het waarnemen van zwakkere objecten aan de sterrenhemel. donderdag 21 oktober 01.26:  Tussen 1:26 en 1:37 uur zijn Io en Callisto gelijktijdig zichtbaar op de schijf van Jupiter. Jupiter staat op een hoogte van 4° boven de horizon, in het westzuidwesten, dus kies een waarneemplaats met een vrije blik op de horizon. De Zon staat 49° onder de horizon en het is donker. Voor het bekijken van een (schaduw)overgang is een redelijk grote telescoop nodig. 01.37:  Jupiters satelliet Io staat 5,2” ten noorden van Callisto. Jupiter staat boven de westzuidwestelijke horizon, op een hoogte van 3°, en goed zicht op de horizon is nodig om dit te kunnen zien. De Zon staat 49° onder de horizon en het is donker. Zie de figuur hiernaast en deze tabel voor meer informatie. 22.42:  Mars staat 2.6° ten noorden van Spica, de helderste ster van het sterrenbeeld Maagd (+1,0m). De dichtste nadering vindt om 22:42 plaats, onder de horizon voor een waarnemer in de Benelux. Bij ons is de samenstand niet of nauwelijks zichtbaar. Mars heeft op dit moment een helderheid van +1,9m. 23.53:  Jupiters satelliet Ganymedes staat op 7,1” ten noorden van Callisto. Jupiter staat op een hoogte van 15° boven de zuidwestelijke horizon, dus kies een waarneemplaats met een vrije blik op de horizon. De Zon staat 45° onder de horizon en het is donker. Om de manen van Jupiter te bekijken is een goede, stabiele verrekijker genoeg. Zie ook de figuur hiernaast en de tabel Verschijnselen van de manen van Jupiter voor meer informatie.

Meer hemelverschijnselen Zie ook: Vannacht aan de hemel: zichtbaarheid van Maan, planeten en deepsky-objecten. De astrokalender voor het jaar 2021.             Tweet     @hemel_waarnemen volgen

Andromedanevel   –   SterHemel  app  MijnHemel   –   Hemel vannacht   –   Weer   –   Maandkalender   –   Op / onder   –   Hemelkaart   –   Zon en Maan   –   Maanfasekalender   –   Deepsky   –   Sterrenbeelden