Jupiter in oppositie   –   Google Play SterHemel  app  MijnHemel App Store   –   Hemel vannacht   –   Weer   –   Kometen   –   Astrokalender   –   Op / onder   –   Hemelkaart   –   Zon en Maan   –   Maanfasekalender   –   Deepsky   –   Sterrenbeelden     Naar de hoofdpagina Contact HemelApps FAQ Google Play App Store YouTube Google agenda Facebook Twitter


Logo hemel.waarnemen.com

Komeet C/2019 Y4 (ATLAS) in 2020

kaartje  –  animatie  –  tabel


De komeet op 13 maart 2013 De komeet C/2019 Y4 (ATLAS) bereikte het perihelium op 31 mei 2020. De niet-periodieke komeet werd ontdekt in de tweede helft van december 2019. Het object heeft een vrijwel parabolische baan, en dit is waarschijnlijk de eerste (en mogelijk enige) keer dat het langs de Zon scheert. De komeet bevond zich tijdens het perihelium op een afstand van 0,25 AE van de Zon en op 0,87 AE van de Aarde. De helderheid van het object bedroeg op dat moment magnitude +2,1. Bedenk hierbij dat het lastig is de helderheid van een komeet exact te voorspellen, zeker wanneer het object voor het eerst het centrale deel van het zonnestelsel bezoekt. Daarnaast is een komeet vaak onzichtbaar rond het moment van grootste helderheid, doordat deze zich dan te dicht bij de Zon aan de hemel bevindt.

De komeet is zichtbaar aan onze ochtendhemel met een helderheid groter dan achtste magnitude van 12 tot 27 mei 2020, en aan de avondhemel van 12 tot 21 mei 2020. Vanaf 28 mei is het object in Nederland en België vrijwel onzichtbaar. Wij zagen de grootste helderheid rond 27 mei: magnitude +2,4. Er is een verrekijker op statief of telescoop nodig met een apertuur van tenminste 11 cm om het object op dat moment waar te nemen. Het meest gunstige moment om de komeet te bekijken vanuit onze streken was rond 16 mei. Het object had toen een helderheid van +6,7m en een magnitudecontrast van +2,5m, en een verrekijker met een apertuur van minimaal 22 mm (het liefst op statief) was nodig om het object te kunnen zien. Merk op dat een diffuse komeet lastiger waar te nemen is dan een ster met dezelfde helderheid. Zie ook Hoe kan ik een komeet waarnemen? in de veelgestelde vragen.

De dichtste nadering van C/2019 Y4 (ATLAS) tot de Aarde gebeurde rond 23 mei. De afstand bedroeg toen 0,78 AE, circa 117 miljoen km. De komeet bewoog vóór de periheliumpassage onder andere door de sterrenbeelden Perseus en Stier.


App Store       Google Play                

Kaartjes voor de ochtend- en avondhemel

De komeet C/2019 Y4 (ATLAS) aan de ochtendhemel De komeet C/2019 Y4 (ATLAS) aan de avondhemel
Kaartjes van de komeet C/2019 Y4 (ATLAS) aan de ochtendhemel (links) en avondhemel (rechts), gericht op het gebied waar de komeet helderder is dan magnitude 8. De horizon, schemering (ruwweg) en planeetposities gelden alleen voor de datum en het tijdstip aangegeven in het kaartje; de positie van de komeet t.o.v. de sterren is wel exact voor alle gevallen. De komeetstaarten geven een indicatie van de richting waarin de staart wijst; de lengte en het uiterlijk van de staart zijn niet exact. De getalletjes naast de komeetbeeldjes geven de dag van de maand voor dat beeldje, de rode labels geven de eerste dag van de vermelde maand aan.


Helderste komeet sinds 20 jaar?

De komeet C/2019 Y4 (ATLAS) was in de eerste drie maanden van 2020 hard op weg om de helderste komeet te worden sinds 20 jaar. Begin april kwamen er echter tekenen dat de komeet uit elkaar zou vallen. Half april werd duidelijk dat dit inderdaad het geval was. Het gevolg hiervan is dat de snelle toename in helderheid is gestopt, en is omgebogen naar een afname in helderheid. Het is nu waarschijnlijk dat de komeet niet met het blote oog te zien zal zijn. De helderheidsgegevens in de tabel hieronder zullen automatisch worden aangepast wanneer nieuwe parameters beschikbaar komen. Tot dat moment (en mogelijk ook nog daarna), zijn ze incorrect.

Het is algemeen bekend dat de precieze positie van een komeet goed te voorspellen is, maar voor zijn helderheid is dat een stuk moeilijker. Komeet C/2019 Y4 (ATLAS) geeft daar een goed voorbeeld van. Deze komeet is bovendien waarschijnlijk voor het eerst in de buurt van de Zon, wat de onzekerheid nog groter maakt.

Voor meer informatie, zie de website van Sky & Telescope. Tenminste vier brokstukken zijn zichtbaar op deze foto van Astronomy picture of the day. Het helderheidsverloop is te volgen op aerith.net.

Tabel met positiegegevens

De tabel hieronder toont de gegevens van de komeet, voor maximaal zes maanden voor en na het perihelium, en alleen wanneer de komeet helderder is dan magnitude 10 en meer dan 5° boven de horizon staat op het moment dat de Zon er ten minste 6° onder staat (strikt genomen voor een waarnemer in Utrecht). (Uitzonderingen worden soms gemaakt voor extreem heldere kometen die in onze streken niet of nauwelijks zichtbaar zijn, doordat ze bijvoorbeeld te dicht bij de Zon en alleen overdag boven de horizon staan, of doordat ze altijd onder de horizon staan en alleen op het zuidelijk halfrond te zien zijn.) Wanneer de komeet minder dan 1° per dag beweegt, wordt niet iedere nacht opgenomen in de tabel. Merk op dat iedere regel staat voor een nacht, niet een dag, op het moment van beste zichtbaarheid. Hierdoor kan een datum ontbreken of tweemaal voorkomen.

De kolommen in de tabel tonen de datum van de nacht waarvoor de gegevens gelden, de tijden waarop de komeet zichtbaar is (wanneer de Zon meer dan 6° onder de horizon staat, en de komeet meer dan 5° erboven), het beste tijdstip waarop het object kan worden waargenomen, het magnitudecontrast op dat moment, de positie (windrichting en hoogte boven de horizon) van de komeet op dat tijdstip, de helderheid van het object, de tijdstippen van opkomst en ondergang en doorgang, alsmede de hoogte van de doorgang voor die dag, nogmaals de hemelpositie, nu uitgedrukt in rechte klimming, declinatie en elongatie, alsmede het sterrenbeeld waarin de komeet zich bevindt, en tenslotte de ruimtelijke afstand van het object tot de Zon en de Aarde, uitgedrukt in astronomische eenheden. De kleuren in de tabel geven gunstige, minder gunstige en ongunstige waarden aan. Hoewel de positie van een komeet nauwkeurig kan worden voorspeld, is dat voor zijn helderheid een stuk lastiger. Om die reden wordt deze tabel regelmatig geüpdatet, waarbij de waarden (en kleuren) dus kunnen veranderen aan de hand van nieuwe waarnemingen.


Datum Zichtbaar Beste Magn PositieMag. OpOnder DoorgangPositieAfstand (AE)
w.tijd contr w.r.hgt tijdhgtrkdecelonstbZonAarde

di 5 mei
21:52 – 5:22 22:56 +6,3m NW 34° +9,6m --:----:-- 15:47 84°5,00u57,4° 47°Cam0,7710,894
do 7 mei
21:56 – 5:17 22:58 +6,0m NW 32° +9,2m --:----:-- 15:31 86°4,87u56,2° 45°Cam0,7250,879
zo 10 mei
22:00 – 5:14 0:11 +3,4m NNW 23° +8,7m --:----:-- 15:15 87°4,73u54,8° 41°Cam0,6780,864
di 12 mei
22:03 – 5:10 0:52 +3,0m NNW 18° +8,2m --:----:-- 14:59 88°4,60u53,2° 38°Cam0,6300,848
wo 13 mei
22:05 – 5:08 0:57 +2,9m NNW 17° +8,0m --:----:-- 14:51 89°4,53u52,4° 37°Per0,6060,840
do 14 mei
22:07 – 5:06 1:01 +2,7m NNW 16° +7,7m --:----:-- 14:43 90°4,46u51,5° 35°Per0,5820,833
vr 15 mei
22:09 – 5:04 1:04 +2,6m NNW 14° +7,4m --:----:-- 14:35 89°4,39u50,5° 33°Per0,5580,825
za 16 mei
22:11 – 5:02 1:06 +2,5m NNW 13° +7,1m --:----:-- 14:27 88°4,32u49,4° 32°Per0,5340,818
zo 17 mei
22:12 – 5:01 1:08 +2,5m NNW 11° +6,7m --:----:-- 14:19 87°4,24u48,2° 30°Per0,5100,810

Datum Zichtbaar Beste Magn PositieMag. OpOnder DoorgangPositieAfstand (AE)
w.tijd contr w.r.hgt tijdhgtrkdecelonstbZonAarde

ma 18 mei
22:14 – 4:59 1:08 +2,6m N 10° +6,4m --:----:-- 14:11 86°4,17u47,0° 28°Per0,4850,804
di 19 mei
22:16 – 4:57 1:05 +2,8m N +6,0m --:----:-- 14:03 84°4,10u45,6° 26°Per0,4610,797
wo 20 mei
22:18 – 4:56 1:00 +3,2m N +5,6m --:----:-- 13:54 83°4,03u44,2° 24°Per0,4370,792
do 21 mei
22:19 – 4:54 0:44 +4,0m N +5,2m --:----:-- 13:46 81°3,96u42,6° 22°Per0,4140,787
do 21 mei
22:21 – 4:52 23:02 +4,2m NNW +4,8m --:----:-- 13:38 80°3,90u41,0° 21°Per0,3920,784
za 23 mei
3:33  – 4:49 4:14 +4,2m NNO +4,3m 00:4323:38 13:23 76°3,83u38,7° 18°Per0,3650,781
zo 24 mei
3:53  – 4:48 4:20 +4,3m NO +3,8m 02:0123:38 13:16 74°3,77u36,6° 16°Per0,3430,781
ma 25 mei
4:10  – 4:47 4:27 +4,6m NO +3,3m 02:5222:56 13:09 72°3,72u34,4° 15°Per0,3220,784
di 26 mei
4:25  – 4:45 4:34 +5,2m NO +2,8m 03:2122:22 13:02 69°3,67u32,1° 13°Per0,3030,789
wo 27 mei
4:40  – 4:44 4:44 +5,9m NO +2,4m 03:4321:52 12:57 67°3,64u29,7° 12°Tau0,2860,797

Datum Zichtbaar Beste Magn PositieMag. OpOnder DoorgangPositieAfstand (AE)
w.tijd contr w.r.hgt tijdhgtrkdecelonstbZonAarde

De gegevens op deze pagina zijn berekend uit baanelementen van het IAU Minor Planet Center en magnitudegegevens van de British Astronomical Association.
Details en met name magnitudes kunnen veranderen indien nauwkeuriger gegevens beschikbaar komen.


App Store       Google Play                

Jupiter in oppositie   –   Google Play SterHemel  app  MijnHemel App Store   –   Hemel vannacht   –   Weer   –   Kometen   –   Astrokalender   –   Op / onder   –   Hemelkaart   –   Zon en Maan   –   Maanfasekalender   –   Deepsky   –   Sterrenbeelden     Naar de hoofdpagina Contact HemelApps FAQ Google Play App Store YouTube Google agenda Facebook Twitter


Copyright © 2004–2024   Marc van der Sluys, hemel.waarnemen.com  –  De sterrenhemel voor Nederland en België  —  gewijzigd: 03/12/2024  —  bronvermelding