Begin van de winter   –     –   Hemel vannacht   –   Weer   –   Op / onder   –   Hemelkaart   –   Zon en Maan   –   Maanfasekalender   –   Deepsky   –   Sterrenbeelden    

Astrokalender voor juli 2010 Tijdstippen zijn in Midden-Europese zomertijd (MEZT) donderdag 1 juli 12:12:  De Maan staat in het apogeum; het punt van zijn baan om de Aarde dat het verst van de Aarde ligt. De afstand tussen de Aarde en de Maan bedraagt nu 405036 km. De schijnbare diameter van de Maan is kleiner dan gemiddeld (29’30,1”), door de grotere afstand. Zie de applet Verschijnselen van de Maan voor meer gegevens. zaterdag 3 juli Deze tijd van het jaar is prima geschikt om de open cluster M11, ook de Wild Duck cluster genaamd, te zien. De open cluster staat in het sterrenbeeld Schild, heeft een magnitude van 5,8m en zijn schijnbare afmeting bedraagt 14,0’. Het object komt om 20:20 uur op, gaat om 07:18 uur onder en staat om 01:51 uur in het hoogste punt aan de hemel, op 32° boven de horizon. Voor het waarnemen van deepsky-objecten is de precieze datum minder belangrijk dan een donkere, liefst maanloze, hemel. Zoek een donkere waarneemplaats en kijk rond Nieuwe Maan, bijvoorbeeld in de week rond 11 juli. Om een donker moment zonder Maan te vinden kunnen de schemerdiagrammen in het hoofdstuk De Zon van pas komen. Om een relatief helder en scherp object als deze open cluster waar te nemen is een verrekijker op statief al voldoende, maar met een kleine telescoop zijn uiteraard meer details te zien. Zie deze detailpagina voor M11 voor meer gegevens. Voor ruim 1200 andere deepsky-objecten, zie de pagina Gegevens van sterrenbeelden en kies een sterrenbeeld. 12:42:  De planetoïde 29 Amphitrite is in oppositie. Het kleine planeetje, in het sterrenbeeld Boogschutter, heeft nu een helderheid van slechts +9,4m en kan alleen met een behoorlijke telescoop worden waargenomen. Voor een waarnemer in Utrecht staat Amphitrite rond 01:50 uur in het zuiden, op slechts 6° boven de horizon. Klik op het kaartje hiernaast voor een grotere kaart, met de positie van de planetoïde en sterren tot magnitude +10,4m. Kijk voor meer details over de oppositie van Amphitrite op deze pagina. zondag 4 juli De maand juli is zeer geschikt om de planetaire nevel M57, genaamd de Ringnevel in Lyra, te zien. De planetaire nevel is te vinden in het sterrenbeeld Lier, heeft een helderheid van 9,0m en een schijnbare afmeting van 2,5’. De opkomst van dit object is om 16:01 uur, de ondergang om 11:34 uur en het bereikt zijn grootste hoogte om 01:49 uur, op 71° boven de horizon. Helder weer en een donkere, maanloze hemel zijn belangrijker voor het waarnemen van deepsky-objecten dan de precieze datum. Zoek een donkere waarneemplaats en kijk rond Nieuwe Maan, bijvoorbeeld in de week rond 11 juli. Voor het waarnemen van een zwakker en nevelig object als deze planetaire nevel is een redelijke telescoop nodig om detail te kunnen zien. Zie de pagina M57 voor meer details. Gegevens van ruim 1200 andere deepsky-objecten zijn te vinden via de pagina Gegevens van sterrenbeelden. 02:38:  De Galileïsche maan Io staat op 8,8” ten zuiden van Europa. Zie de figuur hiernaast en deze tabel voor meer informatie. 16:35:  De Maan is in de fase van Laatste Kwartier. De linker helft van de Maan is nu verlicht en de Maan is met name 's ochtends vroeg zichtbaar. Om de Maan te zien door een verrekijker of telescoop is de tijd rond (en met name na) Laatste Kwartier zeer geschikt. Op de grens tussen het verlichte en het donkere deel van de Maan gaat de Zon net onder. De lange schaduwen van de bergen en kraterranden brengen een extra diepte-effect met zich mee en de Maan is daarmee duidelijk meer dan een gladde schijf. dinsdag 6 juli 11:10:  Mercurius staat 4,9° ten zuiden van Pollux, de helderste ster van het sterrenbeeld Tweelingen (+1,1m). De dichtste nadering vindt bij ons plaats op een hoogte van 45°, maar bij daglicht. De samenstand is met veel moeite te zien op 5 of 6 juli, rond 22:30 uur. De twee objecten staan in beide gevallen zo'n 3° boven de noordwestelijke horizon, op een onderlinge afstand van 5,0°. De Zon staat slechts 4° onder de horizon. De helderheid van Mercurius is nu -1,2m. 13:39:  De Aarde is in het aphelium van haar baan. De afstand tot de Zon is nu groot en bedraagt 1,017AE, ofwel 152,096 miljoen km. Vanaf de Aarde gezien is de Zon nu kleiner dan gemiddeld, en daarnaast ontvangt de Aarde door de grotere afstand bijna 3,5% minder zonlicht en zonnewarmte. De zomers op het noordelijk halfrond zijn dan ook meetbaar koeler dan die op het zuidelijk halfrond, maar ook langer! Op dit moment staat de Aarde ongeveer 5 miljoen km verder van de Zon dan in het perihelium, in januari. donderdag 8 juli 09:59:  De Maan bedekt de Pleiaden, in het sterrenbeeld Stier. De bedekking vindt in de Lage Landen plaats op een hoogte van 61°, maar bij daglicht. Bekijk de samenstand rond 4:30 uur. De twee objecten staan dan in het oostnoordoosten, op een hoogte van ongeveer 20°, 2,8° van elkaar verwijderd. De Maan is voor 17% verlicht. zaterdag 10 juli 04:04:  De ster 121 Tauri, een ster van magnitude +5,4 in het sterrenbeeld Stier, wordt bedekt door de Maan. Vanuit Utrecht is alleen het einde van de bedekking zichtbaar; om 04:04 komt de ster van achter de onverlichte maanrand tevoorschijn, 2° boven de horizon. De Maan is voor 4% verlicht. Deze tabel toont de details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België. 13:50:  Venus staat 1,0° ten noordoosten van Regulus, de helderste ster van het sterrenbeeld Leeuw (+1,4m). De dichtste nadering gebeurt bij ons op een hoogte van 38°, maar bij daglicht. Bekijk de samenstand op 9 juli rond 23 uur, of op 10 juli rond 23 uur. Het tweetal staat in het eerste geval in het westnoordwesten, op een hoogte van ongeveer 6°, op een onderlinge afstand van 1,2°. In het tweede geval staan de twee hemellichamen in het westnoordwesten, eveneens zo'n 6° boven de horizon, en 1,1° van elkaar vandaan. De helderheid van Venus is nu -3,6m. zondag 11 juli 00:58:  Tussen 0:58 en 4:44 uur nemen we alle grote Jupitermanen ten westen van de planeetschijf waar. Vanaf Jupiter gezien zijn dat Callisto, Io, Europa en Ganymedes. Zie ook het slingerdiagram voor de manen van Jupiter. 21:40:  Het is Nieuwe Maan. De Maan staat vanaf de Aarde gezien in de richting van de Zon, zodat de donkere kant van de Maan naar de Aarde gekeerd is en de verre zijde van de Maan wordt verlicht. Daarnaast staat de Nieuwe Maan alleen bij daglicht boven de horizon. De Maan is door deze combinatie van oorzaken op dit moment onzichtbaar. De nachten rond Nieuwe Maan zijn donkerder dan gemiddeld en de week rond Nieuwe Maan is uitermate geschikt om deepsky-objecten waar te nemen. De Maan beweegt 1,6° ten zuiden langs de Zon, en er vindt bij ons geen eclips plaats. Zie ook de maandelijkse maanfasekalender. dinsdag 13 juli 00:31:  De Maan staat 4,9° ten zuiden van Mercurius (-0,6m). De dichtste nadering gebeurt onder de horizon voor een waarnemer in de Lage Landen. De samenstand is met veel moeite te zien rond 22:30 uur. Het tweetal staat dan in het westnoordwesten, op een hoogte van ongeveer 1°, op een afstand van 12,9° van elkaar. Kies een waarneemplaats met vrije blik op de horizon. De Zon staat slechts 5° onder de horizon. De Maan is voor 6% verlicht. 13:22:  De Maan staat in het perigeum; het punt van zijn baan om de Aarde dat het dichtst bij de Aarde ligt. De afstand tot de Maan bedraagt op dit moment 361115 km. De schijnbare diameter van de Maan is groter dan gemiddeld (33’05,4”), door de kleinere afstand. Zie de applet Verschijnselen van de Maan voor meer gegevens. zaterdag 17 juli 00:35:  Tussen 0:35 en 1:55 uur nemen we alle grote Jupitermanen ten westen van de planeetschijf waar. Van binnen naar buiten: Io, Europa, Ganymedes en Callisto. Zie ook het slingerdiagram voor de manen van Jupiter. zondag 18 juli 02:35:  Van 2:35 tot 4:54 uur nemen we alle grote Jupitermanen ten westen van de planeetschijf waar. Van binnen naar buiten: Io, Europa, Callisto en Ganymedes. 08:52:  De Maan staat 3,6° ten zuiden van Spica, de helderste ster van het sterrenbeeld Maagd (+1,0m). De dichtste nadering vindt onder de horizon plaats voor een waarnemer in de Benelux en bovendien bij daglicht. Bekijk de samenstand op 17 juli rond 23 uur, of op 18 juli rond 23 uur. De twee objecten staan in het eerste geval zo'n 9° boven de westzuidwestelijke horizon, op een onderlinge afstand van 7,3°. In het tweede geval staan de twee hemellichamen boven de zuidwestelijke horizon, op een hoogte van circa 10°, 8,6° van elkaar verwijderd. De Maan is voor ongeveer 50% verlicht. 12:11:  De Maan is in de fase van Eerste Kwartier. De rechter helft van de Maan is nu verlicht en de Maan is vooral in de avond en vroege nacht zichtbaar. Om de Maan waar te nemen door een verrekijker of telescoop is de tijd rond (en met name voor) Eerste Kwartier zeer geschikt. Op de grens tussen het verlichte en het donkere deel van de Maan komt de Zon net op. De lange schaduwen van de bergen en kraterranden brengen een extra diepte-effect met zich mee en de Maan is daarmee duidelijk meer dan een gladde schijf. dinsdag 20 juli Juli is een goede maand om de planetaire nevel M27, ook de Halternevel genaamd, op te zoeken. M27 is te vinden in het sterrenbeeld Vosje, heeft een magnitude van 8,1m en zijn schijnbare afmeting bedraagt 15,2’. De opkomst van dit object is om 17:40 uur, de ondergang om 10:01 uur en het bereikt zijn grootste hoogte om 01:52 uur, op 61° boven de horizon. Een donkere locatie en een datum rond Nieuwe Maan zijn aan te raden, bijvoorbeeld in de week rond 11 juli. Voor het vinden van een donker en maanloos moment, zie de schemerdiagrammen in het hoofdstuk De Zon. Om detail te kunnen zien in een zwakker en contrastarm hemellichaam als deze planetaire nevel is een redelijke telescoop nodig. Zie deze detailpagina voor M27 voor meer gegevens. Gegevens van ruim 1200 andere deepsky-objecten zijn te vinden via de pagina Gegevens van sterrenbeelden. woensdag 21 juli 19:26:  De Maan staat 57' ten noorden van Antares, de helderste ster van het sterrenbeeld Schorpioen (+1,0m). De dichtste nadering vindt bij ons plaats op 4° hoogte, maar bij daglicht. De samenstand is te zien rond 22:30 uur. Het tweetal staat dan in het zuiden, op een hoogte van ongeveer 12°, op een onderlinge afstand van 1,6°. De Maan is voor 84% verlicht. vrijdag 23 juli 00:12:  Van 0:12 tot 2:58 uur nemen we alle grote Jupitermanen ten oosten van de planeetschijf waar. Van binnen naar buiten: Ganymedes, Io, Europa en Callisto. Zie ook het slingerdiagram voor de manen van Jupiter. 14:03:  Jupiter is stationair in ecliptische lengte. De planeet keert zijn bewegingsrichting ten opzichte van de sterren om en gaat tegen de gangbare richting in bewegen. Dit is het begin van de oppositielus van Jupiter. Zie de interactieve applet Planeetverschijnselen voor meer gegevens. zaterdag 24 juli 02:24:  Jupiters satelliet Io staat 11,6” ten noorden van Europa. Zie de figuur hiernaast en deze tabel voor meer informatie. 23:41:  De ster SAO 187992, een ster met een helderheid van +5,6m in het sterrenbeeld Boogschutter, wordt bedekt door de Maan. Alleen het einde van de bedekking is zichtbaar vanuit Utrecht; om 23:41 komt de ster tevoorschijn van achter de verlichte maanrand, op een hoogte van 14°. De Maan is voor 99% verlicht, wat het waarnemen van de bedekking er niet gemakkelijker op maakt. Voor meer informatie over deze bedekking, voor een aantal waarneemlocaties in Nederland en België, zie deze tabel. zondag 25 juli 02:30:  De Maan bedekt 50 Sagittarii, een ster van magnitude +5,6 in het sterrenbeeld Boogschutter. De ster verdwijnt om 02:30 achter de zeer dunne onverlichte maanrand en komt om 03:19 uur weer tevoorschijn aan de verlichte kant van de Maan. In Utrecht staat de Maan dan 13°, respectievelijk 10° boven de horizon. De Maan is voor 99% verlicht, wat het moeilijk maakt om de bedekking waar te nemen. Deze tabel toont de details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België. maandag 26 juli 03:37:  Het is Volle Maan. De Maan staat tegenover de Zon aan de hemel. Hierdoor is de Maan vrijwel de hele nacht zichtbaar. De verlichte kant van de Maan is naar de Aarde gekeerd. Hoewel de Maan als geheel op dit moment erg goed te zien is, zijn er weinig details op de Maan zichtbaar. Voor het deel van de Maan dat naar de Aarde toe gekeerd is staat de Zon in het zenit, zodat er geen schaduwen zijn en er nauwelijks contrast is. Daar komt nog bij dat de Volle Maan andere, zwakkere hemelobjecten overstraalt, zodat deze niet of nauwelijks zichtbaar zijn. Zie ook: Hoe ontstaan de fasen van de Maan? in de veelgestelde vragen. dinsdag 27 juli --:--:  Vandaag bereikt de meteorenzwerm alfa-Capricorniden zijn maximum. De zwerm staat rond 02:00 in het hoogste punt, 28° boven de horizon. Onder ideale omstandigheden zijn er zo'n 5 meteoren per uur te verwachten. De meteoren zijn traag, helder oranje en hebben lange sporen. --:--:  De meteorenzwerm delta-Aquariden bereikt vandaag eveneens zijn maximum. De zwerm staat rond 03:30 in het hoogste punt, 23° boven de horizon. Onder ideale omstandigheden zijn er zo'n 8 meteoren per uur te verwachten. De meteoren hebben lange sporen, zijn traag en helder. Rond 05:15 gaat het schemeren en om 05:52 komt de Zon op. De Maan is voor ongeveer 100% verlicht. 22:44:  Mercurius staat 16,8' ten zuidwesten van Regulus, de helderste ster van het sterrenbeeld Leeuw (+1,4m). De dichtste nadering gebeurt bij ons 2° onder de horizon en in de schemering. De samenstand is alleen met veel moeite zichtbaar rond 22:30 uur. De twee objecten staan dan zo'n 0° boven de westnoordwestelijke horizon, 17' van elkaar verwijderd. Kies een waarneemplaats met vrije blik op de horizon en gebruik een verrekijker. De helderheid van Mercurius is nu +0,3m. donderdag 29 juli 01:48:  De Maan is in het punt van zijn baan dat het verst van de Aarde ligt: het apogeum. De afstand tussen de Aarde en de Maan bedraagt nu 405955 km. Door de grotere afstand lijkt de Maan nu kleiner aan de hemel te staan dan gemiddeld: 29’26,1”. Zie de applet Verschijnselen van de Maan voor meer gegevens. zaterdag 31 juli 01:36:  Van 1:36 tot 5:15 uur nemen we alle grote Jupitermanen ten westen van de planeetschijf waar. Vanaf Jupiter gezien zijn dat Europa, Io, Ganymedes en Callisto. 04:30:  Jupiters satelliet Io staat op 12,2” ten noorden van Europa. Zie de figuur hiernaast en deze tabel voor meer informatie. 08:34:  Mars staat 1,8° ten zuidwesten van Saturnus (+1,3m). De dichtste nadering vindt bij ons onder de horizon plaats en bovendien bij daglicht. Bekijk de samenstand op 30 juli rond 22:30 uur, of op 31 juli rond 22:15 uur. Het tweetal staat in het eerste geval in het westen, op een hoogte van ongeveer 7°, op een onderlinge afstand van 1,8°. In het andere geval is de samenstand te zien boven de westelijke horizon, op een hoogte van circa 9°, eveneens 1,8° van elkaar verwijderd. Mars heeft op dit moment een helderheid van +1,7m.

Meer hemelverschijnselen Volg de gebeurtenissen aan de sterrenhemel ook via           Vannacht aan de hemel: zichtbaarheid van Maan, planeten en deepsky-objecten De astrokalender voor augustus 2010 De astrokalender voor het jaar 2010             Tweet     @hemel_waarnemen volgen

Begin van de winter   –     –   Hemel vannacht   –   Weer   –   Op / onder   –   Hemelkaart   –   Zon en Maan   –   Maanfasekalender   –   Deepsky   –   Sterrenbeelden