Begin van de winter
–
SterHemel
app
MijnHemel
–
Hemel vannacht
–
Weer
–
Meer vragen over de Zon
–
FAQ
–
De Zon
–
Zon en Maan
–
Op/onder
–
Astrokalender
–
Hemelkaart
–
Maanfasekalender
De Zon gaat niet iedere dag om dezelfde tijd op of onder. Ik wil graag weten hoe dat komt, en hoe ik kan bepalen hoe laat de Zon opkomt of ondergaat. Klik hier om te zien hoe laat de Zon vandaag (of op een andere datum) opkomt of ondergaat. De opkomst en ondergang van de Zon vinden inderdaad niet iedere dag op hetzelfde tijdstip plaats. Bovendien komt de Zon niet iedere dag op dezelfde plaats aan de horizon op. We zeggen wel dat de Zon opkomt in het oosten en onder gaat in het westen, maar dit klopt alleen tijdens de equinoxen. De variabele tijdstippen en plaatsen van opkomst en ondergang hebben te maken met dat enerzijds de Aarde niet 'rechtop' staat in haar baan om de Zon, maar de aardas een hoek maakt met de aardbaan, en anderzijds het feit dat de Aarde om de Zon beweegt. Deze twee factoren samen veroorzaken de seizoenen, en zorgen ervoor dat de Zon 's middags de ene keer hoog aan de hemel staat (zomer), een half jaar later juist weer laag (winter). Stel je nu eens voor dat je op 21 maart een dag lang in het open veld staat, met je gezicht naar het zuiden. Je ziet dan 's ochtends de Zon opkomen aan je linkerhand (het oosten). Vervolgens beweegt de Zon langzaam naar rechts, waarbij zij steeds hoger aan de hemel komt te staan. In de middag staat de Zon dan recht voor je (in het zuiden), in het hoogste punt aan de hemel. Daarna zal de Zon verder naar rechts bewegen, maar steeds lager komen te staan. In de avond gaat de Zon ergens rechts van je (in het westen) weer onder. De dagelijkse beweging overdag heeft dus de vorm van een halve golf (of sinus): begint laag, vlakt af en bereikt het hoogste punt in het midden en eindigt wederom laag ('s nachts zal de Zon achter je rug, onder de horizon de golfbeweging afmaken; de Zon bereikt het laagste punt onder de horizon in de nacht, en staat dan in het noorden). Nu doen we hetzelfde experiment nog eens, maar nu hartje zomer (21 juni). De Zon staat nu een stuk hoger aan de hemel, en de golflijn die we in gedachten hebben is nu dus een stuk omhoog geschoven. Dit betekent dat als de Zon nu 's avonds aan je rechterhand staat, deze niet meer ondergaat, maar zich nog een stuk boven de horizon bevindt. De Zon moet dus verder naar rechts en beneden bewegen voordat ze ondergaat. De Zon gaat dus ten eerste later onder, maar bovendien verder naar rechts. Dat wil dus zeggen dat de Zon in de lente ongeveer in het westen ondergaat, maar hartje zomer (in Nederland en België) ongeveer in het noordwesten. Om dezelfde reden komt de Zon vroeger en verder naar links op, dus ongeveer in het noordoosten. In de winter (21 december). staat de Zon lager aan de hemel. De situatie is nu dus precies omgedraaid; de Zon komt pas laat op, ongeveer in het zuidoosten, en gaat vroeg onder, in het zuidwesten. Om dus te weten hoe laat de Zon opkomt of ondergaat is het dus nodig te weten wat de positie van de Zon aan de hemel is. Hieruit kan dan vervolgens het tijdstip van opkomst en ondergang berekend worden. Dat is een flinke rekensom, maar ik kan die rekensom voor je doen: op de interactieve pagina Opkomst en ondergang van Zon, Maan en planeten kun je zelf een datum opgeven en het tijdstip van opkomst en ondergang voor die dag uitrekenen. Daarnaast zijn er jaartabellen voor de Zon, waar voor iedere dag onder andere het tijdstip van opkomst en ondergang wordt getoond. Zie ook: Staat de Zon even lang boven als onder de horizon? Hoe laat komt de Maan op? De Zon Vannacht aan de hemel: zonsopkomst, -ondergang en daglicht Opkomst en ondergang van de Zon Zon en Maan op dit moment Dagelijkse gegevens van de Zon
|
Begin van de winter
–
SterHemel
app
MijnHemel
–
Hemel vannacht
–
Weer
–
Meer vragen over de Zon
–
FAQ
–
De Zon
–
Zon en Maan
–
Op/onder
–
Astrokalender
–
Hemelkaart
–
Maanfasekalender
