Begin van de winter   –   SterHemel  app  MijnHemel   –   Hemel vannacht   –   Weer   –   Vragen over de Maan   –   FAQ   –   Zon en Maan   –   Maanfasekalender   –   Verschijnselen   –   Op/onder   –   Astrokalender   –   Hemelkaart    

Hoe laat komt de Maan op? Hoe laat gaat de Maan onder? Ik wil graag weten hoe laat de Maan opkomt en ondergaat, en of dit altijd om dezelfde tijd is. Klik hier om te zien hoe laat de Maan vandaag (of op een andere datum) opkomt of ondergaat. Het tijdstip waarop de Maan opkomt en ondergaat is inderdaad geen vast tijdstip. Zelfs voor sterren, die niet of nauwelijks aan de hemel bewegen, geldt dat ze iedere dag ongeveer 4 minuten vroeger opkomen en ondergaan dan de dag ervoor. Dit heeft te maken met het feit dat de Aarde om de Zon draait, zodat we iedere dag vanuit een iets andere richting naar de Zon kijken, tezamen met het feit dat onze klok gebaseerd is op de Zon. Overigens is 365 x ongeveer 4 minuten precies 24 uur, dus in een (niet-schrikkel)jaar zien we de Zon 365 keer op- en ondergaan, de sterren 366 keer. Wanneer de Maan een vaste positie ten opzichte van de sterren zou hebben, zouden we de Maan dus iedere dag 4 minuten vroeger zien opkomen. Zoals bekend draait de Maan echter om de Aarde, waardoor de positie van de Maan ten opzichte van de achtergrondsterren snel verandert. De Maan heeft ongeveer 29,53 dagen nodig om eenmaal rond de Aarde te bewegen (ten opzichte van de Zon, die onze klok bepaalt). Dit heet de synodische maand. In die tijd komt de Maan eenmaal minder op dan de Zon. In 29,53 dagen komt de Maan dus 28,53 maal op, gemiddeld dus 1,035 dagen, ofwel 1 dag en 50,5 minuten. Gemiddeld komt de Maan iedere dag dus ruim 50 minuten later op dan de dag ervoor, doordat de maanbaan een ellips is, beweegt de Maan soms sneller, soms langzamer. In werkelijkheid variëert dit getal dus. Ook kan het voorkomen dat de Maan op een bepaalde dag helemaal niet opkomt. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer de Maan op dag 1 om 23:30 opkomt, en de volgende opkomst een dag en 50 minuten later is. Dit gebeurt dan op dag 3, om 0:20 uur. Op dag 2 komt de Maan dan helemaal niet op. Dit gebeurt eens per 29,53 dagen. Alles wat we hier beschrijven voor de opkomst van de Maan geldt overigens ook voor zijn ondergang. Om precies te weten hoe laat de Maan op een bepaalde dag opkomt of ondergaat, is het nodig eerst de exacte positie van de Maan aan de hemel uit te rekenen, en vervolgens het tijdstip van opkomst of ondergang. Dit is een enigszins complexe berekening (ik gebruik meer dan honderdduizend termen, die een aantal keer moeten worden uitgerekend. Als je echt wilt weten hoe dat werkt kun je een kijkje nemen in de broncode en databestanden waarmee hemel.waarnemen.com wordt gemaakt; vrije software die is gepubliceerd onder de naam libTheSky), maar het goede nieuws is dat we die voor je kunnen doen. Op de interactieve pagina Opkomst en ondergang van Zon, Maan en planeten kun je zelf een datum opgeven en vervolgens de gegevens voor opkomst en ondergang voor die dag laten uitrekenen. In de jaartabellen voor de Maan staat voor iedere dag het opkomst- en ondergangstijdstip vermeld. Zie ook: Interactief: Opkomst en ondergang van Zon, Maan en planeten voor een willekeurige dag Niet-interactief: Opkomst en ondergang van Zon, Maan en planeten voor vandaag Jaartabellen voor de Maan libTheSky Hoe laat komt de Zon op? Hoe laat gaat de Zon onder? De Maan Vannacht aan de hemel: Maan, planeten en deepsky-objecten Opkomst en ondergang van de Maan Zon en Maan op dit moment Zelf maanfasen berekenen Dagelijkse gegevens van de Maan             Tweet     @hemel_waarnemen volgen

Begin van de winter   –   SterHemel  app  MijnHemel   –   Hemel vannacht   –   Weer   –   Vragen over de Maan   –   FAQ   –   Zon en Maan   –   Maanfasekalender   –   Verschijnselen   –   Op/onder   –   Astrokalender   –   Hemelkaart