Gedeeltelijke maansverduistering op 27 oktober 1901

@hemel_waarnemen volgen

Figuur 1: Actueel maanbeeld. Klik op de Figuur voor een apart live venster.

De Maan tijdens het maximum van de eclips

In de middag van zondag 27 oktober 1901 vindt een gedeeltelijke maansverduistering plaats. De Maan beweegt zich dan door de schaduw van de Aarde, zodat er op een deel van het maanoppervlak geen direct zonlicht meer valt en het lijkt alsof er een hap uit de Maan is genomen. In onze streken is alleen het einde van de eclips zichtbaar. De verduistering heeft een grootte van slechts 0.23 in de kernschaduw. De eclips is gedeeltelijk in de kernschaduw, maar tijdens het maximum is minder dan de helft van de Maan volledig verduisterd. Dit zorgt er echter voor dat er een duidelijke "hap" uit de Maan lijkt te zijn genomen De rest van de Maan bevindt zich op dat moment in de bijschaduw, en op die plaatsen van het maanoppervlak valt nog tenminste een beetje zonlicht. Voor een uitleg over het ontstaan van een maansverduistering, zie de pagina Hoe ontstaat een maansverduistering? in de veelgestelde vragen.

Animatie van de eclips

Het kaartje in Figuur 3 laat de verduistering zien. Op de kaart zijn de kernschaduw (umbra, donkere cirkel in het midden van het kaartje) en bijschaduw (penumbra, de minder donkere ring om de kernschaduw) van de Aarde weergegeven, met een afbeelding van de Maan voor verschillende momenten. De kaart is gemaakt in horizontale projectie, dat wil zeggen dat boven aan de hemel (het zenit) ook boven aan het kaartje is en geldt ruwweg voor onze streken. De nummers in het kaartje komen overeen met de tabel onder de afbeelding. In de tabel staan de gedetailleerde gegevens van de eclips.

Figuur 3: Kaart van de eclips van 27 oktober 1901

Google Play App Store YouTube Google agenda Facebook Twitter

Tabel: Details van de eclips voor een waarnemer in Utrecht
27 oktober 1901, 16:15: Gedeeltelijke maansverduistering. Groottes: penumbra: 1.210, umbra: 0.228. Hoogte: -7.7°. Alleen het einde van de eclips is zichtbaar vanuit de Benelux.
			Afstand	____Maan____		__Zon__
Gebeurtenis	Datum	Tijd	Maan-schaduw	Hoogte	w.r.	Hoogte
1: Gedeeltelijke eclips in bijschaduw begint:	27/10	14^u04^m17^s	1°35’44”	-21.0°	NNO	21.7°
2: Gedeeltelijke eclips in kernschaduw begint:	27/10	15^u25^m25^s	1°02’54”	-13.6°	NO	14.4°
3: Maximum eclips:	27/10	16^u15^m53^s	0°55’18”	-7.7°	ONO	8.3°
4: Gedeeltelijke eclips in kernschaduw eindigt:	27/10	17^u06^m22^s	1°02’55”	-1.1°	ONO	1.7°
5: Gedeeltelijke eclips in bijschaduw eindigt:	27/10	18^u27^m28^s	1°35’46”	10.0°	O	-10.0°
Diameters van de Maan: 33’26”, umbra: 1°32’23”, en penumbra: 2°38’05”. Dichtste nadering tussen de Maan en het centrum van de schaduw: 0°55’18”. De Maan staat ten noorden van het centrum van de aardschaduw. De eclips duurt 04^u23^m10^s, de verduistering in de kernschaduw duurt 01^u40^m57^s. Maan: opkomst: 17^u13^m, ondergang: 08^u26^m. Zon: ondergang: 17^u22^m, opkomst: 07^u26^m. Δt: -0.3s Zie deze uitgebreide tabel* voor gegevens voor een aantal plaatsen in België en Nederland.*

Google Play App Store YouTube Google agenda Facebook Twitter

Het kaartje in Figuur 4 laat de eclips zien in zogenaamde equatoriale coördinaten. Deze kaart geldt voor een denkbeeldige waarnemer in het centrum van de Aarde. Op dit kaartje is niet het zenit boven, en de horizon horizontaal, maar het noorden (ongeveer de poolster dus) is boven, en de horizon staat scheef. Het verschil met Figuur 3 is dat de Maan nu niet draait en in een rechte lijn beweegt. Deze draaiing en het gekromde pad in Figuur 3 ontstaan door het gebruik van horizontale coördinaten. De Maan komt in dat geval schuin naar boven op en gaat schuin naar beneden weer onder, waardoor de rotatie ontstaat en de Maan geen rechte lijn lijkt te volgen (zie Figuur 1 op deze pagina).

Figuur 4: Equatoriale kaart van de eclips van 27 oktober 1901

<< 3 mei 1901 — 22 april 1902 >>

Zie ook:
Lijst met alle maansverduisteringen
Uitleg bij maansverduisteringen
Hoe ontstaat een maansverduistering?

@hemel_waarnemen volgen