01:01:  De Maan is in het punt van zijn baan dat het dichtst bij de Aarde ligt: het perigeum. De afstand tussen de Aarde en de Maan bedraagt 370171 km. Door de geringere afstand lijkt de Maan nu groter aan de hemel te staan dan gemiddeld: 32’16,9”. De Maan is wassend, voor 62% verlicht en is met name 's avonds (in het zuiden) en in de vroege nacht (in het westen) goed te zien. Het kaartje toont de Maan om 20:00 uur in het sterrenbeeld Ram, op 56° boven de zuidelijke horizon. Met een verrekijker, het liefst op statief, zijn kraters te zien, met name op de grens tussen het verlichte en het donkere deel van de Maan. Zie ook de interactieve applet Verschijnselen van de Maan.

01:13:  De Galileïsche maan Ganymedes staat op 17,4” ten noorden van Callisto. Jupiter staat op een hoogte van 44° boven de westzuidwestelijke horizon en de planeet is gemakkelijk te vinden. De Zon staat 60° onder de horizon en het is donker. Zie de figuur hiernaast en deze tabel voor meer informatie.

17:27:  Van 17:27 tot 20:34 uur nemen we alle grote Jupitermanen ten westen van de planeetschijf waar. Van binnen naar buiten: Europa, Io, Ganymedes en Callisto. Jupiter staat boven de oostzuidoostelijke horizon, op een hoogte van 43° en de planeet is gemakkelijk te vinden. De Zon staat 19° onder de horizon en het is donker. Om de Galileïsche manen van Jupiter te bekijken is een verrekijker op statief al genoeg.

De maand januari is zeer geschikt om de gasnevel NGC2359 waar te nemen. De gasnevel staat in het sterrenbeeld Grote Hond en zijn schijnbare afmeting bedraagt 8,0’. De opkomst van dit object is om 19:54 uur, de ondergang om 05:36 uur en het bereikt zijn grootste hoogte om 00:47 uur, op 25° boven de horizon. Bij het waarnemen van een zwak en contrastarm object als deze gasnevel is een behoorlijke telescoop nodig om iets te kunnen zien. Voor ruim 1200 andere deepsky-objecten, zie de pagina Gegevens van sterrenbeelden en kies een sterrenbeeld. Foto: DSS.

00:47:  Vannacht is een overgang van de Jupitermaan Io en van Io's schaduw over de planeetschijf van Jupiter volledig te zien. Om 0:47 uur zien we het begin van de overgang op het moment dat Io voor de Jupiterschijf verschijnt, en eindigt om 3:48 uur, wanneer Io's schaduw de Jupiterschijf weer achter zich laat. Tussen beide gebeurtenissen in is waar te nemen hoe Io's schaduw op het oppervlak van Jupiter verschijnt (om 01:35 uur) en Io de schijf van Jupiter weer verlaat (om 02:59 uur). Voor meer details, zie de tabel Verschijnselen van de manen van Jupiter.

02:17:  Vannacht zijn een bedekking door de planeetschijf van Jupiter en verduistering van Ganymedes voor een groot deel te zien. De bedekking begint om 2:17 uur, op het moment dat Ganymedes achter Jupiter verdwijnt, en eindigt om 5:27 uur, wanneer Ganymedes in de schaduw van Jupiter verdwijnt. In de tussentijd is waar te nemen hoe Ganymedes van achter Jupiter verschijnt (om 04:25 uur). Voor meer details en andere verschijnselen, zie deze tabel.

03:04:  De Maan bedekt de Pleiaden (M45), met totale magnitude +1,6 in het sterrenbeeld Stier. De sterhoop wordt bedekt door de onverlichte rand van de Maan om 03:04 uur. Om 03:50 uur wordt deze weer zichtbaar aan de verlichte maanrand. Bij het begin van de bedekking staat de Maan te Utrecht 19° boven de horizon, bij het einde 13°. De Maan is voor 83% verlicht. Zie deze tabel voor details van de bedekking voor een aantal locaties in Nederland en België.

06:02:  Venus is in grootste oostelijke elongatie en te vinden aan de avondhemel. Venus staat op een afstand van 47°10’ ten oosten van de Zon, beweegt achter de Zon aan en gaat 's avonds na de Zon onder. De helderheid van de binnenplaneet is -4,6m, hij is voor 51% verlicht en zijn schijnbare diameter is 24,6”. Wanneer 's avonds de burgerlijke schemering eindigt (om 17:30 uur) is Venus 26° boven de zuidzuidwestelijke horizon te vinden. Deze avondverschijning is dus gunstig (voor meer uitleg over de wisselende zichtbaarheid van Venus, zie Waardoor zijn Mercurius en Venus soms ver van de Zon slecht zichtbaar? in de veelgestelde vragen). Venus gaat 04:23 uur na de Zon onder (om 21:13 uur). Er is een horizonkaart voor deze verschijning beschikbaar. De grootte van het stipje op de kaart is een maat voor de helderheid. Voor de grootste elongatie is Venus helderder dan erna. Zie de tabel Grootste elongaties van Venus voor meer ochtend- en avondverschijningen.

23:09:  De Maan staat 5,0° ten noorden van Jupiter (-2,7m), in het sterrenbeeld Stier. De dichtste nadering vindt om 23:09 plaats, bij ons op 59° hoogte boven de zuidzuidwestelijke horizon en is dus goed te zien. De Maan is voor 89% verlicht. De pagina Vannacht aan de hemel toont wanneer de Maan en planeten te zien zijn.

19:14:  Vanavond zijn overgangen van Io en haar schaduw over de planeetschijf van Jupiter volledig waar te nemen. Om 19:14 uur zien we het begin van de overgang wanneer Io de schijf van Jupiter betreedt, en eindigt om 22:16 uur, wanneer Io's schaduw de Jupiterschijf weer achter zich laat. In de tussentijd is waar te nemen hoe Io's schaduw de schijf van Jupiter betreedt (om 20:04 uur) en Io de Jupiterschijf weer achter zich laat (21:26 uur).

03:00:  De ster SAO 77625, een ster met een helderheid van +5,6m in het sterrenbeeld Stier, wordt bedekt door de Maan. De ster wordt bedekt door de zeer dunne onverlichte rand van de Maan om 03:00 uur. Om 04:00 uur wordt deze weer zichtbaar aan de verlichte maanrand. Bij het begin van de bedekking staat de Maan te Utrecht 40° boven de horizon, bij het einde 32°. De Maan is voor 96% verlicht, wat het waarnemen van de bedekking er niet gemakkelijker op maakt. Zie deze tabel voor details van de bedekking voor een aantal locaties in Nederland en België.

04:17:  De Maan bedekt 136 Tauri, een ster met een helderheid van +4,6m in het sterrenbeeld Stier. De ster wordt bedekt door de zeer dunne onverlichte rand van de Maan om 04:17 uur. Om 04:48 uur wordt deze weer zichtbaar aan de verlichte maanrand. Een waarnemer in Utrecht ziet de Maan aan het begin op een hoogte van 29° staan, aan het einde van de bedekking op 25°. De Maan is voor 96% verlicht, wat het niet gemakkelijker maakt om de bedekking waar te nemen. Deze tabel toont de details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België.

Januari is een goede maand om het sterrenstelsel NGC2403 waar te nemen. NGC2403 is te vinden in het sterrenbeeld Giraffe, heeft een magnitude van 8,4m en een schijnbare afmeting van 17,8’. Dit is een circumpolair object en staat om 00:49 uur aan het hoogste punt, op een hoogte van 76°, dus vrijwel in het zenit. Om detail te kunnen zien in een zwakker en contrastarm hemellichaam als dit sterrenstelsel is een redelijke telescoop nodig. Foto: DSS.

11:18:  De komeet C/2024 G3 (ATLAS) staat in het perihelium. Deze komeet is in België en Nederland niet of nauwelijks zichtbaar bij een helderheid groter dan achtste magnitude. Zie de pagina Komeet C/2024 G3 (ATLAS) in 2024/2025 voor meer details en zoekkaartjes.

21:46:  De Maan bedekt SAO 79650, een ster met een helderheid van +5,3m in het sterrenbeeld Tweelingen. De ster wordt bedekt door de verlichte rand van de Maan om 21:46 uur. Om 22:25 uur wordt deze weer zichtbaar aan de zeer dunne onverlichte maanrand. Bij het begin van de bedekking staat de Maan te Utrecht 47° boven de horizon, bij het einde 52°. De Maan is voor 100% verlicht, wat het moeilijk maakt om de bedekking waar te nemen. De details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België zijn te vinden in deze tabel.

21:52:  De Maan staat 2,5° ten zuiden van Pollux, de helderste ster van het sterrenbeeld Tweelingen (+1,1m). De dichtste nadering gebeurt om 21:52, in onze streken op 48° hoogte boven de oostzuidoostelijke horizon en is dus goed te zien. De Maan is voor 100% verlicht. De pagina Vannacht aan de hemel toont wanneer de Maan en deepsky-objecten te zien zijn.

23:27:  Het is Volle Maan. De Maan staat tegenover de Zon aan de hemel. Hierdoor is de Maan vrijwel de hele nacht zichtbaar. De verlichte kant van de Maan is naar de Aarde gekeerd. Hoewel de Maan als geheel op dit moment erg goed te zien is, zijn er weinig details op de Maan zichtbaar. Doordat het zonlicht op de Maan ongeveer uit de richting van de Aarde komt zijn er vanaf de Aarde geen schaduwen van kraters en bergen op de Maan te zien, wat ervoor zorgt dat er nauwelijks contrast is op het maanoppervlak. Daarnaast is de Volle Maan een stoorzender bij het waarnemen van zwakkere objecten aan de sterrenhemel. Zie ook de maandelijkse maanfasekalender.

De maand januari is zeer geschikt om de open cluster M46 te bekijken. M46 is te vinden in het sterrenbeeld Achtersteven, heeft een helderheid van 6,1m en een schijnbare afmeting van 27,0’. De opkomst van dit object is om 20:07 uur, de ondergang om 05:30 uur en het bereikt zijn grootste hoogte om 00:50 uur, op 23° boven de horizon. Voor het waarnemen van een relatief helder en scherp deepsky-object als deze open cluster is een verrekijker (op een statief) al voldoende, al geeft een (kleine) telescoop meer details weer. Zie deze detailpagina voor M46 voor meer gegevens. Foto: DSS.