hemel.waarnemen.com
astrokalender

Tijdstippen zijn in Midden-Europese wintertijd (MET), tenzij anders aangegeven


zondag 9 maart
03:01KaartjeDe Maan staat 53' ten noordoosten van Mars (-0,1m), in het sterrenbeeld Tweelingen. De dichtste nadering vindt om 03:01 plaats, in de Lage Landen op 19° hoogte boven de horizon, in het westnoordwesten. De Maan is voor 75% verlicht.

05:00KaartjeDe Maan staat 2,7° ten zuiden van Pollux, de helderste ster van het sterrenbeeld Tweelingen (+1,1m). De dichtste nadering gebeurt om 11:29, bij ons 6° onder de horizon en bovendien bij daglicht. De samenstand is te zien rond 5 uur, of op 9 maart rond 19 uur. De twee objecten staan in het eerste geval zo'n 6° boven de noordwestelijke horizon, 5,0° van elkaar vandaan. In het tweede geval staan de twee hemellichamen op circa 53° boven de oostzuidoostelijke horizon, zo'n 4,9° van elkaar vandaan. De Zon staat slechts 5° onder de horizon. De Maan is voor ongeveer 79% verlicht.

21:51Io bij EuropaDe Galileïsche maan Io staat 7,2” ten zuiden van Europa. Jupiter staat boven de westzuidwestelijke horizon, op een hoogte van 39°. De Zon staat 30° onder de horizon en het is donker. Om de manen van Jupiter te bekijken is een verrekijker op statief al voldoende. Zie de figuur hiernaast en deze tabel voor meer informatie.

maandag 10 maart
19:09Alle manen oost van JupiterVan 19:09 tot 1:51 uur (11/03) nemen we alle grote Jupitermanen ten oosten van de planeetschijf waar. Van binnen naar buiten: Io, Europa, Ganymedes en Callisto. Jupiter staat op een hoogte van 33° boven de westelijke horizon. De Zon staat 34° onder de horizon en het is goed donker. Om de Galileïsche manen van Jupiter te bekijken is een verrekijker op statief al genoeg. Zie ook het slingerdiagram voor de manen van Jupiter.

woensdag 12 maart
00:39Europa en Ganymedes gelijktijdig te zien op de schijf van Jupiter Tussen 0:39 en 0:49 uur zijn Europa en Ganymedes gelijktijdig te zien op de schijf van Jupiter. Jupiter staat op een hoogte van 12° boven de westnoordwestelijke horizon, dus kies een waarneemplaats met een vrije blik op de horizon. De Zon staat 41° onder de horizon en het is goed donker. Voor het waarnemen van een (schaduw)overgang is een redelijk grote telescoop nodig.

06:00KaartjeDe Maan staat 1,1° ten noorden van Regulus, de helderste ster van het sterrenbeeld Leeuw (+1,4m). De dichtste nadering vindt om 09:20 plaats, onder de horizon voor een waarnemer in de Benelux en bovendien bij daglicht. De samenstand is te zien rond 6 uur. Het tweetal staat dan in het westnoordwesten, circa 5° boven de horizon, 2,3° van elkaar verwijderd. De Maan is voor 96% verlicht. De pagina Vannacht aan de hemel toont wanneer de Maan en deepsky-objecten te zien zijn.

11:29:  Saturnus is in conjunctie met de Zon en beweegt vanaf de Aarde gezien er achterlangs. De planeet is hierdoor op dit moment onzichtbaar. In deze positie staan Saturnus, de Zon en de Aarde op één lijn. De planeet beweegt vanaf de Aarde gezien niet exact achter de Zon langs, maar 1,9° ten zuiden ervan, en wordt niet bedekt door de Zon. In conjunctie staat een buitenplaneet op maximale afstand (10,6 AE, ofwel 1586 miljoen km) van de Aarde en heeft een minimale schijnbare diameter (15,7”).

19:45KaartjeMercurius staat 5,5° ten zuidoosten van Venus (-4,4m), in het sterrenbeeld Vissen. De dichtste nadering gebeurt om 20:00, bij ons op 4° hoogte boven de westelijke horizon. De samenstand is te zien rond 19:45 uur, of op 13 maart rond 19:15 uur. Het tweetal staat in het eerste geval in het westen, circa 6° boven de horizon, op een afstand van 5,5° van elkaar. In het tweede geval staan de twee hemellichamen op circa 10° boven de westelijke horizon, 5,6° van elkaar verwijderd. Mercurius heeft op dit moment een helderheid van +0,5m. Voor de zichtbaarheid van de planeten, zie Vannacht aan de hemel.

22:27Flora in oppositieDe planetoïde 8 Flora is in oppositie. Het kleine planeetje, in het sterrenbeeld Leeuw, heeft nu een helderheid van slechts +9,6m. Er is daarom een telescoop met redelijke opening nodig om het object te kunnen zien. Flora bereikt een maximale hoogte boven de horizon van circa 49°. Dit gebeurt rond 01:07 uur, en geldt strikt genomen voor een waarnemer in Utrecht. De kaart (zie hiernaast) toont de positie van de planetoïde en sterren tot een helderheid van +10,5m. Kijk voor meer details over de oppositie van Flora op deze pagina. Zie de pagina Planetoïden in 2025 voor meer gegevens van planetoïden.

23:08Overgang van IoIn de nacht van 12 op 13 maart is een overgang van de Jupitermaan Io en van Io's schaduw over de planeetschijf van Jupiter bijna helemaal te zien. Om 23:08 uur zien we het begin van de overgang wanneer Io voor de Jupiterschijf verschijnt, en eindigt om 1:21 uur, op het moment dat Io de schijf van Jupiter weer verlaat. In de tussentijd is te zien hoe Io's schaduw de schijf van Jupiter betreedt (om 00:27 uur).

donderdag 13 maart
20:24Bedekking van IoVanavond zijn een bedekking door de planeetschijf van Jupiter en verduistering van Io volledig te zien. Om 20:24 uur zien we het begin van de bedekking wanneer Io achter de schijf van Jupiter verdwijnt, en eindigt om 23:54 uur, wanneer Io weer uit Jupiters schaduw verschijnt. Voor het bekijken van een bedekking is een (kleine) telescoop nodig, voor het volgen van een verduistering is een verrekijker op statief genoeg. Zie deze tabel voor meer details en andere verschijnselen.

20:24:  Tot 21:49 zijn van de Galileïsche manen van Jupiter alleen Ganymedes en Callisto zichtbaar.

21:49Bedekking van EuropaIn de nacht van 13 op 14 maart is een verduistering in de schaduw van Jupiter en een bedekking van Europa bijna helemaal te zien. De verschijnselen beginnen om 21:49 uur met het einde van de bedekking, op het moment dat Europa van achter de planeet tevoorschijn komt, en eindigt om 0:31 uur, op het moment dat Europa weer tevoorschijn komt vanuit Jupiters schaduw. In de tussentijd is te zien hoe Europa in Jupiters schaduw verdwijnt (om 21:51 uur).

21:51:  Tot 23:54 zijn van de grote Jupitermanen alleen Ganymedes en Callisto zichtbaar.

vrijdag 14 maart
03:59De Maan bedekt τ LeonisDe Maan bedekt τ Leonis, een ster met een helderheid van +5,0m in het sterrenbeeld Leeuw. Om 03:59 wordt de ster bedekt door de zeer dunne onverlichte maanrand en om 04:19 komt deze weer tevoorschijn van achter de verlichte rand. De Maan staat bij de intrede 26° boven de horizon, bij de uittrede is dat 23°, voor een waarnemer in Utrecht. De Maan is voor 100% verlicht, wat het waarnemen van de bedekking erg lastig maakt. Zie deze tabel voor details van de bedekking voor een aantal locaties in Nederland en België.

07:55Volle Maan Het is Volle Maan. De Maan staat vrijwel precies tegenover de Zon aan de hemel. Hierdoor is de Maan vrijwel de hele nacht zichtbaar. De verlichte kant van de Maan is naar de Aarde gekeerd. Hoewel de Maan als geheel op dit moment erg goed te zien is, zijn er weinig details op de Maan zichtbaar. Voor een waarnemer in het midden van het deel van de Maan dat naar de Aarde toe gekeerd is staat de Zon in het zenit, en doordat het zonlicht vanuit de richting van de Aarde komt zien we vanaf de Aarde geen schaduwen van bergen en kraters, zodat er nauwelijks contrast is in het maanbeeld. Daar komt nog bij dat de Volle Maan andere, zwakkere hemelobjecten overstraalt, zodat deze niet of nauwelijks zichtbaar zijn. Zie ook de maandelijkse maanfasekalender.

08:00Animatie van de eclipsTotale maansverduistering in de kernschaduw. Het maximum van de eclips vindt plaats om 08:00 op 9° onder de horizon en bovendien bij daglicht. Bij een maansverduistering valt de schaduw van de Aarde op de Maan. In tegenstelling tot een zonsverduistering is een maansverduistering dus overal zichtbaar waar de Maan te zien is. De details van de verduistering zijn te vinden op deze pagina. Zie ook Hoe ontstaat een maansverduistering? in de veelgestelde vragen. Voor de gegevens van andere eclipsen, zie de lijst met maansverduisteringen. De pagina Vannacht aan de hemel toont wanneer de Maan en planeten te zien zijn.

08:06De komeet op 13 maart 2013De komeet 323P/SOHO staat in het perihelium. Deze komeet is in België en Nederland niet of nauwelijks zichtbaar bij een helderheid groter dan achtste magnitude. Zie de pagina Komeet 323P/SOHO in 2025 voor meer details en zoekkaartjes.

18:00KaartjeHet maximum van de meteorenzwerm Virginiden vindt vandaag plaats. De meteoren van de Virginiden zijn traag, met soms vuurbollen. Wanneer de radiant in het zenit zou staan, zouden er van deze zwerm naar verwachting gemiddeld zo'n 5 meteoren per uur vallen. Rond 1:00 uur staat de radiant van de zwerm in het hoogste punt (op 41°) aan de hemel. Er is dan bij ons ieder uur slechts een enkele meteoor van deze zwerm zichtbaar. Samen met meteoren van andere zwermen, en sporadische meteoren, zijn er bij donkere, heldere hemel in totaal circa 0–3 “vallende sterren” per uur te zien. De Maan is voor ongeveer 100% verlicht en is een flinke stoorzender; dit jaar zijn hierdoor alleen de helderste meteoren zichtbaar. Rond 6:15 uur gaat het schemeren en om 6:53 uur komt de Zon op. De piek van deze zwerm is relatief laag, maar de duur van het maximum is met 22 dagen vrij lang, zodat in totaal toch nog een redelijk aantal meteoren te zien is. Zie de detailpagina Virginiden 2025 voor meer informatie over deze meteoren.

zaterdag 15 maart
00:31Ganymedes bij CallistoJupiters satelliet Ganymedes staat op 31,1” ten noorden van Callisto. Jupiter staat op een hoogte van 12° boven de horizon, in het westnoordwesten, dus kies een waarneemplaats met een vrije blik op de horizon. De Zon staat 40° onder de horizon en het is goed donker. Voor het waarnemen van de Galileïsche manen is een goede, stabiele verrekijker genoeg. Zie ook de figuur hiernaast en de tabel Verschijnselen van de manen van Jupiter voor meer informatie.

07:46Mercurius is stationair in ecliptische lengte. De planeet keert zijn bewegingsrichting langs de ecliptica om en gaat tegen de gangbare richting in bewegen. Voor een binnenplaneet gebeurt dit tussen de grootste oostelijke elongatie en benedenconjunctie. Zie de applet Planeetverschijnselen voor meer verschijnselen van Mercurius.

21:35Io bij GanymedesJupiters satelliet Io staat op 9,4” ten zuiden van Ganymedes. Jupiter staat boven de westzuidwestelijke horizon, op een hoogte van 39°. De Zon staat 26° onder de horizon en het is donker. Zie ook de figuur hiernaast en de tabel Verschijnselen van de manen van Jupiter voor meer informatie.

22:52Io bij GanymedesDe Galileïsche maan Io staat 10,0” ten zuiden van Ganymedes. Jupiter staat op een hoogte van 27° boven de westelijke horizon. De Zon staat 34° onder de horizon en het is goed donker. Om de manen van Jupiter te bekijken is een goede, stabiele verrekijker genoeg. Zie de figuur hiernaast en deze tabel voor meer informatie.


Meer hemelverschijnselen in de maandelijkse astrokalender en in de astrokalender voor het jaar 2025.


© 2004–2025   Marc van der Sluys, hemel.waarnemen.com