De Maan bij Mars   –   Hemel vannacht   –   Astrokalender   –   Astroforum   –   Weer   –   Op / onder   –   Hemelkaart   –   Zon en Maan   –   Maanfasekalender   –   Deepsky   –   Sterrenbeelden    

Astrokalender voor juli 2009 Tijdstippen zijn in Midden-Europese zomertijd (MEZT) vrijdag 3 juli 23:56:  De ster SAO 184068, een ster met een helderheid van +5,0m in het sterrenbeeld Schorpioen, wordt bedekt door de Maan. De ster verdwijnt om 23:56 achter de onverlichte maanrand en komt om 00:22 uur weer tevoorschijn aan de verlichte kant van de Maan. De Maan staat bij de intrede 11° boven de horizon, bij de uittrede is dat 9°, voor een waarnemer in Utrecht. De Maan is voor 89% verlicht. De details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België zijn te vinden in deze tabel. zaterdag 4 juli 03:49:  De Aarde is in het aphelium. De afstand van de planeet tot de Zon is op dit moment groter dan gemiddeld: circa 1,017AE, of zo'n 152,091 miljoen km. De Zon lijkt nu, vanaf de Aarde gezien, kleiner dan gemiddeld, en hiermee ontvangt de Aarde door de grotere afstand bijna 3,5% minder licht en warmte van de Zon. Hierdoor zijn de zomers op het noordelijk halfrond dan ook meetbaar koeler dan die op het zuidelijk halfrond. De Aarde staat dan ook circa 5 miljoen km verder van de Zon dan bij het perihelium, in januari. 10:23:  De planetoïde 7 Iris is in oppositie. Het kleine planeetje, in het sterrenbeeld Boogschutter, heeft nu een magnitude +8,7m. Er is een telescoop nodig om het object te kunnen zien. Iris bereikt een maximale hoogte boven de horizon van circa 19°. Dit gebeurt rond 01:44 uur, en geldt strikt genomen voor een waarnemer in Utrecht. De kaart (zie hiernaast) toont de positie van de planetoïde en sterren tot een helderheid van +9,7m. Kijk op onze detailpagina voor meer informatie over de oppositie van Iris. 11:35:  De Maan bedekt Antares, de helderste ster van het sterrenbeeld Schorpioen (+1,0m). De bedekking vindt bij ons onder de horizon plaats en bovendien bij daglicht. Bekijk de samenstand aan het begin van de dag rond 1:30 uur, of 's avonds rond 23 uur. De twee objecten staan in het eerste geval in het zuidzuidwesten, circa 6° boven de horizon, 5,4° van elkaar verwijderd. In het tweede geval staan de twee hemellichamen boven de zuidelijke horizon, op een hoogte van circa 11°, 5,8° van elkaar verwijderd. De Maan is voor ongeveer 92% verlicht. dinsdag 7 juli 11:21:  Het is Volle Maan. De Maan staat tegenover de Zon aan de hemel. Hierdoor is de Maan vrijwel de hele nacht zichtbaar. De verlichte kant van de Maan is naar de Aarde gekeerd. Hoewel de Maan als geheel op dit moment erg goed te zien is, zijn er weinig details op de Maan zichtbaar. Doordat de Zon, voor een denkbeeldige waarnemer op de Maan, vrijwel recht boven het hoofd staat, zijn er geen schaduwen te zien, wat ervoor zorgt dat er nauwelijks contrast is op het maanoppervlak. Daarnaast is de Volle Maan een stoorzender bij het waarnemen van zwakkere objecten aan de sterrenhemel. 11:40:  Maansverduistering in de bijschaduw. De eclips vindt onder de horizon plaats voor een waarnemer in de Benelux en bovendien bij daglicht, en is in onze streken dus onzichtbaar. Op 6 augustus vindt eveneens een maansverduistering in de bijschaduw plaats, die dan wel zichtbaar is. 23:39:  De Maan is in het punt van zijn baan dat het verst van de Aarde ligt: het apogeum. De afstand tussen de Aarde en de Maan bedraagt nu 406232 km. Door de grotere afstand lijkt de Maan nu kleiner aan de hemel te staan dan gemiddeld: 29'24,9". Zie ook de interactieve applet Verschijnselen van de Maan. woensdag 8 juli 00:37:  Vannacht is een overgang van Jupiters maan Ganymedes vrijwel in zijn geheel te zien. Het verschijnsel begint wanneer Ganymedes' schaduw de jupiterschijf betreedt, en eindigt om 04:16 uur, op het moment dat Ganymedes' schaduw de schijf van Jupiter weer verlaat. In de tussentijd is waar te nemen hoe Ganymedes de schijf van Jupiter betreedt (04:12 uur). Voor meer details, zie deze tabel. 15:38:  Mercurius staat in het perihelium. De afstand van de planeet tot de Zon is op dit moment kleiner dan gemiddeld: 0,308AE, of zo'n 46,002 miljoen km. Vanaf Mercurius lijkt de Zon circa 3,3 maal zo groot als vanaf de Aarde. De planeet ontvangt door de geringere afstand tot de Zon ongeveer 10,9 maal meer licht en warmte dan de Aarde. vrijdag 10 juli --:--:  Tussen 0:00 en 4:38 uur nemen we alle grote Jupitermanen ten westen van de planeetschijf waar. Van binnen naar buiten: Europa, Io, Ganymedes en Callisto. Zie ook het slingerdiagram voor de manen van Jupiter. 03:03:  De ster 29 Capricorni, een ster met een helderheid van +5,3m in het sterrenbeeld Steenbok, wordt bedekt door de Maan. De ster verdwijnt om 03:03 achter de verlichte maanrand en komt om 04:22 uur weer tevoorschijn aan de smalle onverlichte kant van de Maan. In Utrecht staat de Maan in beide gevallen 22° boven de horizon. De Maan is voor 94% verlicht. Voor meer informatie over deze bedekking, voor een aantal waarneemlocaties in Nederland en België, zie deze tabel. 21:08:  De Maan staat 2,5° ten noordwesten van Jupiter (-2,3m). De dichtste nadering vindt bij ons onder de horizon plaats en bovendien bij daglicht. De samenstand is te zien op 11 juli rond 0:30 uur. De twee objecten staan dan in het oostzuidoosten, circa 9° boven de horizon, op een onderlinge afstand van 3,0°. De Maan is voor 89% verlicht. zondag 12 juli 01:11:  Vannacht is een overgang van Jupiters maan Europa vrijwel volledig te zien. De overgang begint wanneer Europa de schijf van Jupiter betreedt, en eindigt om 04:03 uur, wanneer Europa de Jupiterschijf weer verlaat. In de tussentijd is waar te nemen hoe Europa's schaduw de schijf van Jupiter verlaat (02:28 uur). Voor meer details, zie deze tabel. 08:30:  Mars staat 4,6° ten zuiden van de Pleiaden, in het sterrenbeeld Stier. De dichtste nadering gebeurt in onze streken op een hoogte van 54°, maar bij daglicht. Bekijk de samenstand rond 4:30 uur, of op 13 juli rond 3 uur. De twee objecten staan in het eerste geval in het oosten, op een hoogte van ongeveer 20°, 4,6° van elkaar vandaan. In het tweede geval staan de twee hemellichamen op circa 8° boven de oostnoordoostelijke horizon, zo'n 4,7° van elkaar vandaan. De helderheid van Mars is nu +1,3m. Linksonder de Rode Planeet staat de veel helderder Venus. maandag 13 juli 01:05:  Vannacht is een overgang van Jupiters maan Io volledig te zien. De overgang begint wanneer Io's schaduw de Jupiterschijf betreedt, en eindigt om 04:11 uur, op het moment dat Io de Jupiterschijf weer verlaat. In de tussentijd is waar te nemen hoe Io de schijf van Jupiter betreedt (01:53 uur) en Io's schaduw de schijf van Jupiter verlaat (03:24 uur). Voor meer details, zie deze tabel. dinsdag 14 juli 04:16:  Mercurius is in bovenconjunctie en beweegt achter de Zon langs. De binnenplaneet is nu onzichtbaar, doordat deze zich te dicht bij de Zon bevindt. In deze positie staan Mercurius, de Zon en de Aarde op één lijn. De planeet beweegt vanaf de Aarde gezien niet exact achter de Zon langs, maar 1,5° ten noorden ervan, en wordt niet bedekt door de Zon. In bovenconjunctie staat een binnenplaneet op maximale afstand (1,332 AE, ofwel 199,3 miljoen km) van de Aarde en heeft een minimale schijnbare diameter (5,1"). Mercurius verruilt hiermee de ochtendhemel voor de avondhemel. 08:09:  Venus staat 3,1° ten noorden van Aldebaran, de helderste ster van het sterrenbeeld Stier (+0,9m). De dichtste nadering gebeurt in onze streken op een hoogte van 44°, maar bij daglicht. De samenstand is te zien rond 4:45 uur, of op 15 juli rond 4 uur. Het tweetal staat in het eerste geval boven de oostnoordoostelijke horizon, op een hoogte van ongeveer 14°, op een afstand van 3,1° van elkaar. In het tweede geval staan de twee hemellichamen op circa 8° boven de oostnoordoostelijke horizon, 3,2° van elkaar verwijderd. Venus heeft op dit moment een helderheid van -3,6m. Rechtsboven het tweetal bevindt zich de planeet Mars (zie bij 12 juli). woensdag 15 juli 11:53:  De Maan is in de fase van Laatste Kwartier. De linker helft van de Maan is nu verlicht en de Maan is met name 's ochtends vroeg zichtbaar. Om de Maan te zien door een verrekijker of telescoop is de tijd rond (en met name na) Laatste Kwartier zeer geschikt. Op de grens tussen het verlichte en het donkere deel van de Maan gaat de Zon net onder. De lange schaduwen van de bergen en kraterranden brengen een extra diepte-effect met zich mee. Zie ook de maandelijkse maanfasekalender. vrijdag 17 juli 01:04:  Jupiters satelliet Io staat op slechts 0,6" ten zuiden van Europa. Zie de figuur hiernaast en deze tabel voor meer informatie. 01:14:  De Maan bedekt μ Arietis, een ster van magnitude +5,7 in het sterrenbeeld Ram. De ster wordt bedekt door de verlichte rand van de Maan om 01:14 uur. Om 01:53 uur wordt deze weer zichtbaar aan de onverlichte maanrand. De Maan staat bij de intrede 3° boven de horizon, bij de uittrede is dat 9°, voor een waarnemer in Utrecht. De Maan is voor 33% verlicht. Zie deze tabel voor details van de bedekking voor een aantal locaties in Nederland en België. zaterdag 18 juli 03:20:  De Maan bedekt de Pleiaden (M45), een ster met een helderheid van +1,6m in het sterrenbeeld Stier. De sterhoop verdwijnt vanaf ongeveer 03:15 achter de verlichte maanrand en komt tot circa 04:30 uur weer tevoorschijn aan de onverlichte kant van de Maan, afhankelijk van de precieze waarneemlocatie. In Utrecht staat de Maan dan 15°, respectievelijk 22° boven de horizon. De Maan is voor 22% verlicht. Voor meer informatie over deze bedekking, voor een aantal plaatsen in Nederland en België, zie deze tabel. zondag 19 juli 02:19:  De Galileïsche maan Europa staat 2,5" ten zuiden van Ganymedes. De schaduw die op dat moment op Jupiter te zien is is die van Europa. Zie de figuur hiernaast en deze tabel voor meer informatie. dinsdag 21 juli 00:18:  Vannacht is een bedekking van de Galileïsche maan Io in zijn geheel te zien. De bedekking begint wanneer Io in Jupiters schaduw verdwijnt, en duurt tot 03:12 uur, wanneer Io van achter Jupiter weer verschijnt. Voor meer details, zie deze tabel. Tot 0:43 zijn van de Galileïsche manen van Jupiter alleen Ganymedes en Callisto zichtbaar. 03:12:  Tussen 3:12 en 5:00 uur nemen we alle grote Jupitermanen ten oosten van de planeetschijf waar. Van Jupiter gerekend zijn dat Io, Europa, Ganymedes en Callisto. 22:14:  De Maan staat in het perigeum; het punt van zijn baan om de Aarde dat het dichtst bij de Aarde ligt. De afstand tot de Maan bedraagt op dit moment 357463 km. De schijnbare diameter van de Maan is groter dan gemiddeld (33'25,7"), door de kleinere afstand. Zie de applet Verschijnselen van de Maan voor meer gegevens. woensdag 22 juli 04:35:  Het is Nieuwe Maan. De Maan staat vanaf de Aarde gezien in de richting van de Zon, zodat de donkere kant van de Maan naar de Aarde gekeerd is en de verre zijde van de Maan wordt verlicht. De nachten rond Nieuwe Maan zijn donkerder dan gemiddeld en de week rond Nieuwe Maan is uitermate geschikt voor het waarnemen van deepsky-objecten. In Azië en Oceanië vindt een totale zonsverduistering plaats, zie de (Engelstalige) NASA website. Bij ons beweegt de Maan 0,9° ten zuiden langs de Zon, en dus zien wij niets van de eclips. 20:35:  De Maan staat 3,6° ten zuiden van Mercurius (-1,0m). De dichtste nadering gebeurt bij ons op een hoogte van 12°, maar bij daglicht. Vanuit onze streken is er van de samenstand niet veel te zien, doordat het tweetal zich te dicht bij de Zon bevindt. donderdag 23 juli 03:03:  Dit zijn drukke nachten voor liefhebbers van het waarnemen van de manen van Jupiter. Jupiters satelliet Io staat op 7,4" ten noorden van Callisto. Zie de figuur rechts en deze tabel voor meer informatie. 23:00:  Van 23:00 uur (op 23 juli) tot 5:05 uur (op 24 juli) nemen we alle grote Jupitermanen ten westen van de planeetschijf waar. Vanaf de reuzenplaneet naar buiten gerekend zijn dat: Callisto, Io, Europa en Ganymedes. vrijdag 24 juli 03:14:  Opnieuw is er veel loos rond Jupiter. Jupiters satelliet Io staat slechts 0,5" ten zuiden van Europa. Er is een redelijke telescoop nodig om de twee satellieten te kunnen scheiden. Zie de figuur aan de rechterkant en deze tabel voor meer informatie. 04:02:  De Galileïsche maan Europa staat 6,3" ten noorden van Callisto. De afstand tussen de twee satellieten is groot genoeg om met een goede verrekijker (op statief) of kleine telescoop te worden waargenomen. Iets verder van de planeet dan het tweetal staat de maan Io. Zie de figuur hiernaast en deze tabel voor meer informatie. 04:40:  De Maan staat 3,8° ten zuiden van Regulus, de helderste ster van het sterrenbeeld Leeuw (+1,4m). De dichtste nadering vindt bij ons onder de horizon plaats en in de schemering. De samenstand is met heel veel moeite te zien op 23 juli voor 22:15 uur. Het tweetal staat dan in het westnoordwesten, op een hoogte van ongeveer 2°, op een onderlinge afstand van 6,0°. Kies een waarneemplaats met vrije blik op de horizon. De Zon staat minder dan 5° onder de horizon! De Maan is voor 5% verlicht. zondag 26 juli 05:04:  Jupiters satelliet Europa staat op 2,5" ten zuiden van Ganymedes. Zie de figuur hiernaast en deze tabel voor meer informatie. maandag 27 juli --:--:  Vandaag bereikt de meteorenzwerm alfa-Capricorniden zijn maximum. De zwerm staat rond 02:00 in het hoogste punt, 28° boven de horizon. Onder ideale omstandigheden zijn er zo'n 5 meteoren per uur te verwachten. De meteoren zijn traag, helder oranje en hebben lange sporen. --:--:  Ook de meteorenzwerm delta-Aquariden bereikt vandaag zijn maximum. De zwerm staat rond 03:30 in het hoogste punt, 23° boven de horizon. Onder ideale omstandigheden zijn er van deze zwerm zo'n 8 meteoren per uur te verwachten. De meteoren hebben lange sporen, zijn traag en helder. Rond 05:15 gaat het schemeren en om 05:53 komt de Zon op. De Maan stoort niet. 23:10:  In de nacht van 27 op 28 juli is een bedekking van Jupiters maan Europa volledig te zien. Het verschijnsel begint wanneer Europa in Jupiters schaduw verdwijnt, en eindigt om 03:00 uur, op het moment dat Europa van achter Jupiter weer verschijnt. Voor meer details, zie deze tabel. dinsdag 28 juli 02:12:  Tot 3:00 zijn van de Galileïsche manen van Jupiter alleen Ganymedes en Callisto zichtbaar. 02:58:  De Maan staat 4,0° ten zuiden van Spica, de helderste ster van het sterrenbeeld Maagd (+1,0m). De dichtste nadering gebeurt onder de horizon voor een waarnemer in de Lage Landen. Bekijk de samenstand op 27 juli rond 22:30 uur. Het tweetal staat dan zo'n 8° boven de westzuidwestelijke horizon, 4,6° van elkaar vandaan. De Maan is voor 39% verlicht. 23:23:  In de nacht van 28 op 29 juli is een overgang van de Galileïsche maan Io volledig waar te nemen. De overgang begint wanneer Io's schaduw de Jupiterschijf betreedt, en duurt tot 02:07 uur, wanneer Io de Jupiterschijf weer verlaat. In de tussentijd is waar te nemen hoe Io de schijf van Jupiter betreedt (23:49 uur) en Io's schaduw de schijf van Jupiter verlaat (01:42 uur). Voor meer details, zie deze tabel. woensdag 29 juli 00:00:  De Maan is in de fase van Eerste Kwartier. De rechter helft van de Maan is nu verlicht en de Maan is vooral in de avond en vroege nacht zichtbaar. Rond, en vooral voor Eerste Kwartier is een goed moment om het maanoppervlak waar te nemen; Op de grens tussen het verlichte en het donkere deel van de Maan komt de Zon net op. Hierdoor zijn de schaduwen (van de bergen en kraterranden) lang, wat een extra diepte-effect veroorzaakt. Zie ook: Hoe ontstaan de fasen van de Maan? in de veelgestelde vragen. Het Eerste Kwartier vindt eigenlijk 12 seconden voor middernacht plaats, dus op 28 juli, maar doordat we de tijdstippen op deze pagina afronden naar de dichtstbijzijnde minuut wordt dit 0:00 uur en komt deze tekst onder 29 juli terecht (aangezien 28 juli 0:00 uur 24 uur voor het Eerste Kwartier plaatsvindt). donderdag 30 juli 22:32:  Tussen 22:32 en 5:17 uur (31 juli) staan alle Galileïsche manen ten westen van Jupiter. Van Jupiter gerekend zijn dat Io, Europa, Callisto en Ganymedes. vrijdag 31 juli 16:26:  De Maan bedekt Antares, de helderste ster van het sterrenbeeld Schorpioen (+1,0m), voor de tweede keer deze maand. Ook dit maal is de bedekking zelf niet te zien vanuit onze streken; zij vindt plaats onder de horizon en bovendien bij daglicht. Bekijk de samenstand rond 22:30 uur. De twee objecten staan dan zo'n 10° boven de zuidzuidwestelijke horizon, op een afstand van 2,4° van elkaar. De Maan is voor 78% verlicht.

Meer hemelverschijnselen Vannacht aan de hemel: zichtbaarheid van Maan, planeten en deepsky-objecten De astrokalender voor augustus 2009 De astrokalender voor het jaar 2009 Volg de gebeurtenissen aan de sterrenhemel ook via

De Maan bij Mars   –   Hemel vannacht   –   Astrokalender   –   Astroforum   –   Weer   –   Op / onder   –   Hemelkaart   –   Zon en Maan   –   Maanfasekalender   –   Deepsky   –   Sterrenbeelden