Astrokalender voor januari 2008

Tijdstippen zijn in Midden-Europese wintertijd (MET)

dinsdag 1 januari

15:06: Kaartje

De Maan staat 2,9° ten zuiden van Spica, de helderste ster van het sterrenbeeld Maagd (+1,0m). De dichtste nadering vindt onder de horizon plaats, voor een waarnemer in de Benelux, en bij daglicht. De samenstand is te zien rond 8 uur. Het tweetal staat dan boven de zuidzuidwestelijke horizon, op een hoogte van ongeveer 25°, 4,0° van elkaar vandaan. De Maan is voor 41% verlicht.

donderdag 3 januari

00:59: De Aarde is in het perihelium van haar baan. De afstand tot de Zon is nu dus klein en bedraagt 0,983AE, ofwel 147,097 miljoen km. Vanaf de Aarde gezien is de Zon nu dus groter dan gemiddeld, en daarnaast ontvangt de Aarde door de kleinere afstand bijna 3,5% meer zonlicht en zonnewarmte. De zomers op het zuidelijk halfrond zijn dan ook meetbaar warmer dan die op het noordelijk halfrond. Op dit moment staat de Aarde ongeveer 5 miljoen km dichter bij de Zon dan in het aphelium, in juli.

--:--:

Vandaag bereikt de meteorenzwerm Boötiden zijn maximum. De zwerm staat rond 09:30 in het hoogste punt, 88° boven de horizon, dus praktisch in het zenit. Onder ideale omstandigheden zijn er zo'n 80 meteoren per uur te verwachten. De meteoren hebben lange sporen en zijn zwak en blauwachtig. Rond 08:00 gaat het schemeren en om 08:48 komt de Zon op. De Maan komt om 04:20 op en is voor ongeveer 25% verlicht.

09:06: De Maan is in het apogeum van zijn baan, op een afstand van 405331 km van de Aarde. De Maan lijkt nu dus klein: 29'28,9".

zaterdag 5 januari

10:56: Kaartje

De Maan staat 1,4° ten zuiden van Antares, de helderste ster van het sterrenbeeld Schorpioen (+1,0m). De dichtste nadering vindt in de Lage Landen plaats op 10° boven de horizon, maar bij daglicht. Bekijk de samenstand in de ochtendschemering, rond 8 uur. De twee objecten staan dan in het zuidzuidoosten, circa 6° boven de horizon, op een afstand van 1,7° van elkaar. De Maan is voor 10% verlicht.

dinsdag 8 januari

12:37: Het is Nieuwe Maan.

donderdag 10 januari

18:14: Eunomia in oppositie

De planetoïde 15 Eunomia is in oppositie. Het kleine planeetje bevindt zich in het sterrenbeeld Tweelingen, heeft nu een helderheid van +8,2m en moet dus met een telescoop worden waargenomen. Voor een waarnemer in Utrecht staat Eunomia rond 00:51 uur in het zuiden, op circa 61° boven de horizon. De kaart (zie hiernaast) toont de positie van de planetoïde en sterren tot een helderheid van +10,5m.

maandag 14 januari

20:03: De Maan bedekt 51 Piscium

De ster 51 Piscium, een ster met een helderheid van +5,8m, wordt bedekt door de Maan. Om 20:03 wordt de ster bedekt door de onverlichte maanrand en om 21:03 komt deze weer tevoorschijn van achter de verlichte rand. Bij het begin van de bedekking staat de Maan te Utrecht 36° boven de horizon, bij het einde 29°. De Maan is voor 39% verlicht. Voor meer informatie over deze bedekking, voor een aantal waarneemlocaties in Nederland en België, zie deze tabel.

dinsdag 15 januari

20:46: De Maan is in de fase van Eerste Kwartier.

vrijdag 18 januari

08:02: Kaartje

De Maan bedekt de Pleiaden, in het sterrenbeeld Stier. De bedekking gebeurt voor een waarnemer in onze streken onder de horizon en in de schemering. Bekijk de samenstand rond 4 uur, voor het tweetal onder gaat. Het tweetal staat dan zo'n 7° boven de westnoordwestelijke horizon, op een afstand van 2,9° van elkaar. De Maan is voor 75% verlicht.

zaterdag 19 januari

09:33: De Maan is in het perigeum van zijn baan, dus dicht bij de Aarde, op een afstand van 366430 km. De Maan lijkt nu dus groter dan gemiddeld: 32'36,6".

zondag 20 januari

01:30: Kaartje

De Maan staat 37' ten noordoosten van Mars (-0,8m). De dichtste nadering vindt in de Lage Landen plaats op een hoogte van 47° boven de westzuidwestelijke horizon en dus is de nauwe samenstand goed te zien.

maandag 21 januari

22:49: Kaartje

De Maan staat 4,1° ten zuiden van Pollux, de helderste ster van het sterrenbeeld Tweelingen (+1,1m). De dichtste nadering vindt bij ons plaats op een hoogte van 59° boven de zuidoostelijke horizon en is dus goed te zien.

dinsdag 22 januari

06:25:

Mercurius bereikt zijn grootste oostelijke elongatie en is avondster. De hoekafstand van Mercurius tot de Zon bedraagt 18°39'. De planeet staat ten oosten van de Zon en gaat dus na de Zon onder. De planeet heeft nu magnitude -0,3, is voor 54% verlicht en heeft een schijnbare diameter van 6,9". Wanneer 's avonds de burgerlijke schemering eindigt (om 17:46 uur) is Mercurius 8° boven de zuidwestelijke horizon te vinden. De planeet gaat om 18:52 uur onder, 01:44 uur na de Zon. Zie ook de horizonkaart voor deze avondverschijning. De grootte van het stipje op de kaart is een maat voor de helderheid. Voor de grootste elongatie is Mercurius dus helderder dan erna. Om Mercurius te zien kan een verrekijker handig zijn. Gedetailleerde gegevens voor Mercurius zijn te vinden in deze tabel of in deze interactieve applet.

14:35: Het is Volle Maan. Bij de volgende Volle Maan, op 21 februari, vindt een totale maansverduistering plaats.

19:02: De Maan bedekt η Cancri

De ster η Cancri, een ster met een helderheid van +5,3m, wordt bedekt door de Maan. Om 19:02 wordt de ster bedekt door de ene verlichte maanrand en om 19:59 komt deze weer tevoorschijn van achter de andere verlichte rand (het is immers Volle Maan). Bij het begin van de bedekking staat de Maan te Utrecht 15° boven de horizon, bij het einde 24°. De Maan is voor 100% verlicht, het feit dat de sterbedekking plaatsvindt bij Volle Maan maakt het waarnemen ervan natuurlijk niet gemakkelijker. Voor meer informatie over deze bedekking, voor een aantal waarneemlocaties in Nederland en België, zie deze tabel.

donderdag 24 januari

15:04: Kaartje

De Maan staat 1,4° ten zuiden van Regulus, de helderste ster van het sterrenbeeld Leeuw (+1,4m). De dichtste nadering vindt onder de horizon plaats voor een waarnemer in de Benelux en bovendien bij daglicht. We zullen dus in de ochtend- of avondschemering moeten waarnemen. De samenstand is 's ochtends te zien rond 7:45 uur, of 's avonds rond 20:30 uur. De twee objecten staan in het eerste geval in het westen, circa 16° boven de horizon, op een afstand van 4,9° van elkaar. In het tweede geval staan de twee hemellichamen in het oosten, op zo'n 7° boven de horizon, 3,7° van elkaar verwijderd.

23:01:

De Maan bedekt 44 Leonis, een ster met een helderheid van +5,6m. Om 23:01 wordt de ster bedekt door de verlichte maanrand en om 00:08 komt deze weer tevoorschijn van achter de onverlichte rand. Een waarnemer in Utrecht ziet de Maan aan het begin op een hoogte van 27° staan, aan het einde van de bedekking op 35°. De Maan is voor 93% verlicht, wat het waarnemen lastig maakt. Voor meer informatie over deze bedekking, voor een aantal waarneemlocaties in Nederland en België, zie deze tabel.

vrijdag 25 januari

03:17: Kaartje

De Maan staat 3,3° ten zuidwesten van Saturnus (+0,6m). De dichtste nadering gebeurt bij ons op een hoogte van 47° boven de zuidelijke horizon en de samenstand met de Geringde Planeet is dus goed te zien.

05:52:

De Maan bedekt 48 Leonis, een ster met een helderheid van +5,1m. De ster wordt bedekt door de verlichte rand van de Maan om 05:52 uur. Om 06:52 uur wordt deze weer zichtbaar aan de dunne onverlichte maanrand. Het waarnemen van de bedekking wordt moeilijk gemaakt doordat de Maan voor 92% verlicht is. Bij het begin van de bedekking staat de Maan te Utrecht 33° boven de horizon, bij het einde 25°. Zie deze tabel voor details van de bedekking voor een aantal locaties in Nederland en België.

zaterdag 26 januari

02:24:

De Maan bedekt 75 Leonis, een ster met een helderheid van +5,2m. De ster wordt bedekt door de verlichte rand van de Maan om 02:24 uur. Om 03:23 uur wordt deze weer zichtbaar aan de onverlichte maanrand. In Utrecht staat de Maan dan 38°, respectievelijk 40° boven de horizon. De Maan is voor 86% verlicht. De details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België staan in deze tabel. Iets later in de nacht, tussen 03:39 en 04:46 uur, wordt de ster 76 Leonis (+5,9m) bedekt door de Maan. De gegevens voor deze bedekking zijn hier te vinden.

zondag 27 januari

18:59: Mercurius is in het perihelium van zijn baan. De afstand tot de Zon is nu dus klein en bedraagt 0,307AE, ofwel 46,000 miljoen km. Vanaf Mercurius lijkt de Zon circa 3,2 maal zo groot als vanaf de Aarde. De planeet ontvangt door de geringere afstand tot de Zon ongeveer 10,3 maal meer licht en warmte dan de Aarde.

maandag 28 januari

21:03: Kaartje

De Maan staat 2,7° ten zuidwesten van Spica, de helderste ster van het sterrenbeeld Maagd (+1,0m). De dichtste nadering gebeurt onder de horizon voor een waarnemer in de Lage Landen. De samenstand is te zien op 29 januari rond 1:30 uur. De twee objecten staan dan zo'n 6° boven de oostzuidoostelijke horizon, 3,7° van elkaar vandaan. De Maan is voor 61% verlicht. Dit is de tweede conjunctie tussen de twee hemellichamen deze maand.

21:31: Mercurius is stationair in ecliptische lengte. De planeet keert zijn bewegingsrichting ten opzichte van de sterren dus om en gaat tegen de gangbare richting in bewegen.

dinsdag 29 januari

03:29:

De Maan bedekt 75 Virginis, een ster met een helderheid van +5,5m. De ster verdwijnt om 03:29 achter de verlichte maanrand en komt om 04:40 uur weer tevoorschijn aan de onverlichte kant van de Maan. In Utrecht staat de Maan dan 17°, respectievelijk 21° boven de horizon. De Maan is voor 60% verlicht. De details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België zijn te vinden in deze tabel.

woensdag 30 januari

06:03: De Maan is in de fase van Laatste Kwartier. Zie ook de maandelijkse maanfasekalender.

23:33: Mars is stationair in ecliptische lengte. Hiermee keert de bewegingsrichting van de planeet ten opzichte van de sterren om en gaat Mars weer in de gangbare richting bewegen. Dit betekent het einde van de oppositielus van de Rode Planeet. Mars was op 24 december in oppositie en is nu nog de gehele avond en nacht (tot na 6 uur 's ochtends) zichtbaar.

donderdag 31 januari

05:25: De Maan is in het apogeum van zijn baan, voor de tweede keer deze maand. De afstand tussen de Aarde en de Maan is deze keer een beetje kleiner dan op 3 januari: 404533 km. De Maan lijkt nu dus weer klein aan de hemel: 29'32,3".

Meer hemelverschijnselen

Vannacht aan de hemel: zichtbaarheid van Maan, planeten en deepsky-objecten
De astrokalender voor februari 2008
De astrokalender voor het jaar 2008

Volg de gebeurtenissen aan de sterrenhemel ook via