Begin van de winter
–
SterHemel
app
MijnHemel
–
Hemel vannacht
–
Weer
–
Meer vragen over sterren
–
FAQ
–
Gegevens van sterren
–
Astrokalender
–
Hemelkaart
–
Maanfasekalender
Naar aanleiding van een vakantie in de Canarische Eilanden vroegen wij ons af of de sterrenhemel daar hetzelfde is als in Nederland. De vraag is dus: ziet men overal dezelfde sterrenhemel, of hangt dit af van de plaats op Aarde? Een plaats op Aarde wordt gedefinieerd door twee coördinaten: geografische lengte en breedte. Nederland ligt op ongeveer 52° noorderbreedte (NB) en 5° oosterlengte (OL). De Canarische Eilanden liggen op circa 28 ° NB en 15 ° Westerlengte (WL). De twee plaatsen verschillen dus zowel in lengte als in breedte. Het verschil in lengte maakt niet veel verschil in de sterrenhemel die je kunt waarnemen. Immers de Zon lijkt van oost naar west te bewegen aan de hemel, doordat de Aarde van west naar oost om haar as draait. Als je vanuit Nederland dus alleen naar het oosten of het westen beweegt (zonder noord/zuid te bewegen), zie je dus de Zon (en de sterren) eerder respectievelijk later opkomen, maar het zijn dezelfde sterren. De Aarde is onderverdeeld in 360 lengtegraden en draait in 24 uur eenmaal rond. Per uur zijn dat dus 360/24 = 15°, en iedere graad komt overeen met 60/15 = 4 minuten. Dit is de reden dat de Aarde is verdeeld in tijdzones, die meestal een heel uur verschillen en ongeveer 15° breed zijn. Het verschil in oosterlengte tussen Nederland en de Canarische Eilanden is dus +5 - -15 = 20°, dus 1 uur en 20 minuten. Op de Canarische Eilanden is het echter een uur vroeger dan in Nederland, en dus staat de Zon in de Canarische Eilanden 20 minuten vroeger in het zuiden dan in Nederland, in de lokale tijd. Kortom, een verschil in lengtegraad betekent alleen een verschil in tijd, dus hoe laat je een bepaalde ster kunt zien. De breedtegraad maakt wel verschil. Stel dat je in Nederland staat met je gezicht naar het zuiden, en je gaat vooruit lopen. Naarmate je verder naar het zuiden komt, komen sterren die vlak boven de zuidelijke horizon stonden hoger aan de hemel te staan. Sterren die net onder de horizon stonden worden zichtbaar, terwijl achter je, in het noorden, sterren achter de horizon gaan verdwijnen. Er worden nu dus *andere* sterren zichtbaar. Als je 1 graad (ongeveer 110km) naar het zuiden zou lopen, zouden de sterren in het zuiden 1 graad hoger komen te staan. Het verschil in breedte tussen Nederland en de Canarische Eilanden bedraagt ongeveer 52-28 = 24°. Sterren die in Nederland dus precies op de zuidelijke horizon staan, komen dus op een hoogte van 24° terecht, en sterren die in Nederland helemaal onzichtbaar zijn doordat ze tot 24° onder de horizon staan, zijn in de Canarische Eilanden dus wel zichtbaar. Samengevat, doordat de Canarische Eilanden op een andere geografische lengtegraad liggen dan Nederland, zijn de sterren op een iets ander tijdstip (80 minuten) in het zuiden te vinden. Maar doordat de Canarische Eilanden op een andere breedtegraad liggen zijn ook andere sterren te zien. Het blijkt dat hoe dichter je je bij de evenaar bevindt, des te meer verschillende sterren kun je waarnemen (gedurende het jaar). In de Canarische Eilanden kun je dus meer sterren zien dan in Nederland, hoewel veel van de sterren daar ook in Nederland zichtbaar zijn. De sterrenhemel is dus iets verschoven ten opzichte van die in Nederland. Het verschil tussen de twee locaties is te zien in de twee hemelkaartjes hieronder, (ongeveer) gemaakt voor het moment dat dezelfde sterren in het zuiden staan. Merk op dat de sterrenhemel vrijwel uitsluitend in de verticale richting is 'verschoven'. Zie ook: Waardoor ligt de Maan in Suriname op zijn rug? Interactieve hemelkaart Vannacht aan de hemel: Maan, planeten en deepsky-objecten De 100 helderste sterren Eigenschappen van sterren naar spectraaltype Eigenschappen van sterren naar massa Gegevens van sterrenbeelden Deepsky-objecten
|
Begin van de winter
–
SterHemel
app
MijnHemel
–
Hemel vannacht
–
Weer
–
Meer vragen over sterren
–
FAQ
–
Gegevens van sterren
–
Astrokalender
–
Hemelkaart
–
Maanfasekalender
