Komeet 12P/Pons-Brooks   –   Google Play SterHemel  app  MijnHemel App Store   –   Hemel vannacht   –   Weer   –   Vragen over de Maan   –   FAQ   –   Zon en Maan   –   Maanfasekalender   –   Verschijnselen   –   Op/onder   –   Astrokalender   –   Hemelkaart     Naar de hoofdpagina Contact HemelApps FAQ Google Play App Store YouTube Google agenda Facebook Twitter


Logo hemel.waarnemen.com

Waardoor zien we de Maan als wit terwijl het oppervlak grijs is?


Hoe komt het dat wij de maan als wit en grijs waarnemen terwijl de oppervlakte van de maan uit grijs materiaal bestaat?




Wit en grijs (en zwart) zijn in feite dezelfde kleuren, maar gezien bij verschillende hoeveelheden licht. Er wordt ook wel gezegd dat het geen kleuren zijn, omdat wit en grijs 'licht' ongeveer evenveel licht van alle kleuren bevatten, terwijl zwart 'helemaal geen licht' betekent (dus nog steeds even veel of weinig van iedere kleur).

De totale hoeveelheid licht die je ogen van de Maan ontvangen (we noemen dit de flux) is omgekeerd evenredig met het kwadraat van de afstand tot de Maan. De intensiteit van het licht, d.w.z. de hoeveelheid licht (of flux) per vierkante graad (of per stukje hemeloppervlak) is echter constant met de afstand; wanneer je tweemaal zo dicht naar de Maan toe gaat wordt de flux dus 4x zo groot, maar de totale hemeloppervlakte die de Maan inneemt wordt ook 4x zo groot, zodat de intensiteit gelijk blijft.

Wanneer je 's nachts bij Volle Maan op een (ideaal onverlicht stukje) Aarde staat komt vrijwel al het licht dat je ogen bereikt van de Maan en je pupillen passen zich aan aan deze geringe hoeveelheid licht. Met die open pupillen zie je het intense licht van de Maan als helder wit.

Wanneer je nu in een raket tien maal dichter naar de Maan zou reizen (en je zou de Zon niet kunnen zien, zij bevindt zich achter de Aarde of zo), dan komt nog steeds vrijwel al het licht dat je ogen bereikt van de Maan. De flux is nu echter 100x zo groot en dus zijn je pupillen veel kleiner dan voorheen. De intensiteit van het maanlicht is echter nog hetzelfde, zodat je de Maan als 'donkerder' ervaart; grijs in plaats van wit/grijs.

Wanneer je je op het maanoppervlak bevindt is de flux nog groter; je zien nu weliswaar niet meer de hele Maan (of, beter gezegd, het halve maanoppervlak), maar je bent ook veel dichterbij. Je bevindt je aan de verlichte zijde van de Maan, je pupillen bevinden zich dus in de 'zonnig daglicht-stand' en dus krijg je de kleur van het maanoppervlak die we kennen van foto's en films.

Je zou dus kunnen zeggen dat wanneer we de (Volle) Maan vanaf de Aarde waarnemen, de Maan 'overbelicht' op je netvlies geprojecteerd wordt doordat je pupillen de nachtstand aannemen. Een overbelichte opname van de grijze Maan ziet er wit uit.




Naar aanleiding van dit antwoord kreeg ik de volgende vraag:
Dit geeft mijns inziens geen antwoord op de vraag waarom de Maan overdag ook wit lijkt...

Dit is inderdaad waar. Ik heb hier geen overtuigend antwoord op. Het viel me echter op dat de Maan in mijn hemelkaartjes 's nachts grijs is en overdag wit. Het enige wat overdag anders is, is de kleur van de hemel: 's nachts bijna zwart en overdag blauw. De manier waarop ik de Maan aan de hemel teken is door eerst de juiste positie en oriëntatie van de Maan te berekenen (zodat ik weet waar iedere pixel moet komen) en vervolgens de kleur van iedere pixel te bepalen. Hiermee houd ik eerst rekening met de fase en vervolgens 'tel ik de kleur van de hemel op' bij de kleur van iedere pixel. Het resultaat is te zien in de twee afbeeldingen in Figuur 1:

Fig.1a Fig.1b


Het maanbeeld in het rechter panel lijkt 'witter' dan dat in het linker panel, door toevoeging van de blauwe kleur. Mogelijk is ook in werkelijkheid het geval: het licht van de Maan is niet veel feller dan het licht dat van de hemel komt (bijvoorbeeld uitgedrukt in magnitude per vierkante graad) en het is aannemelijk dat de manier waarop wij de kleur van de Maan waarnemen hierdoor wordt beïnvloed. Waarom de Maan dan wit lijkt is me niet helemaal duidelijk, wellicht heeft dat te maken met de combinatie van gerecycled zonlicht (want dat is maanlicht) en blauw daglicht (en misschien kan een fysisch bioloog of een biologisch fysicus hier een antwoord op geven). Als deze verklaring klopt, betekent dat dat de verklaring waarom de Maan wittig van kleur is voor 's nachts anders is dan voor overdag.

(Scherpe waarnemers onder u zullen hebben opgemerkt dat de Maan in het rechter plaatje iets kleiner is dan in het linker. Dat heeft (voor een deel) te maken met het feit dan de Volle Maan overdag onder de horizon staat. We 'kijken' hier dus 'door de Aarde heen', en staan dus als waarnemer iets verder van de Maan (namelijk één aarddiameter) dan in het linker plaatje, een verschil in afstand en dus maandiameter van ongeveer 3%.)




Zie ook:
Waardoor is de Maan soms diepgeel, in plaats van wit/blauw?
Hoe komt de Maan aan zijn licht?

De Maan
Vannacht aan de hemel: Maan, planeten en deepsky-objecten
Opkomst en ondergang van de Maan
Zon en Maan op dit moment
Zelf maanfasen berekenen
Dagelijkse gegevens van de Maan


App Store       Google Play                

Komeet 12P/Pons-Brooks   –   Google Play SterHemel  app  MijnHemel App Store   –   Hemel vannacht   –   Weer   –   Vragen over de Maan   –   FAQ   –   Zon en Maan   –   Maanfasekalender   –   Verschijnselen   –   Op/onder   –   Astrokalender   –   Hemelkaart     Naar de hoofdpagina Contact HemelApps FAQ Google Play App Store YouTube Google agenda Facebook Twitter


Copyright © 2004–2024   Marc van der Sluys, hemel.waarnemen.com  –  De sterrenhemel voor Nederland en België  —  gewijzigd: 22/03/2024  —  bronvermelding