Begin van de winter
–
SterHemel
app
MijnHemel
–
Hemel vannacht
–
Weer
–
Vragen over de Maan
–
FAQ
–
Zon en Maan
–
Maanfasekalender
–
Verschijnselen
–
Op/onder
–
Astrokalender
–
Hemelkaart
Om de zoveel tijd (zoals de afgelopen 4 dagen (de vraag werd gesteld op 14 oktober 2005)) heeft de Maan een diepgele kleur in plaats van zijn normale wit/blauwe kleur. Ik vroeg mij af hoe dit zo mogelijk was. Komt het omdat de Maan dan tussen de Zon en de Aarde instaat, en het zonlicht dus minder wordt gefilterd omdat het niet 2 keer door het aardatmosfeer moet gaan (wanneer bijvoorbeeld de Aarde tussen de Zon en de Maan staat, moet het zonlicht eerst een keer door het aardatmosfeer gaan, wordt dan weerkaatst op de Maan en komt daarna door de aardatmosfeer op het aardoppervlak; misschien dat het aardatmosfeer bepaalde kleuren filtert?) of heeft het een andere verklaring? De afgelopen dagen (9-13 oktober 2005) stond de Maan laag aan de hemel, onder de hemelequator (ofwel bij negatieve declinatie). Dit betekent dat zelfs als de Maan op het hoogste punt aan de hemel staat (namelijk wanneer de Maan in het zuiden staat) dit niet al te ver boven de horizon is. Op 9 oktober stond de Maan in het zuiden slechts 9.3° boven de horizon, het laagst deze maand, en op 13 oktober was dat langzaam opgelopen tot 23.6°. Ter vergelijking, op 22 oktober staat de Maan op de grootste breedte boven de hemelequator en staat dan 66.3° boven de horizon bij zijn zuidelijke doorgang. 
Wanneer de Maan (of een ander hemelobject) laag aan de hemel staat, moet het licht dat ons van de Maan
bereikt een langere weg door de atmosfeer afleggen (zie situatie 2 in Figuur 1). Zoals je
terecht opmerkt wordt het licht inderdaad 'gefilterd' door de aardatmosfeer. Dit veroorzaakt bijvoorbeeld
de rode ondergaande Zon en de blauwe lucht.
De aardatmosfeer verstrooit blauw licht sterker dan geel of rood licht (zie de twee links hierboven).
Hierdoor wordt het blauwe licht dus gedeeltelijk uit de bundel maanlicht weggefilterd. Wanneer de Maan
lager aan de hemel staat, is dit filteren sterker en krijgt de Maan een meer gele kleur, door het ontbreken
van blauw licht. Wanneer de Maan ondergaat is de lichtweg door de atmosfeer het langst en wordt ook het
grootste deel van het gele licht weggefilterd, waardoor de Maan rood van kleur wordt. Hetzelfde geldt
voor de Zon, al is het geler worden van de Zon moeilijk te zien doordat de Zon op die hoogte nog te fel is
om goed te kunnen bekijken.
Het is dus inderdaad de atmosfeer van de Aarde die verantwoordelijk is voor de kleurverandering, maar niet
doordat het zonlicht nu tweemaal door de aardatmosfeer valt. Dit gebeurt overigens wel, zoals je al opmerkte
wanneer de Maan tegenover de Zon aan de hemel staat. Zoals je wellicht weet is het dan Volle Maan, omdat
we dan vanaf de Aarde tegen de verlichte kant van de Maan aankijken. Maar alleen bij sommige Volle Manen
is het effect te zien (de aardatmosfeer is maar heel dun, veel te dun om bij iedere Volle Maan van invloed
te zijn. De figuur hierboven is dus voor de duidelijkheid overdreven), namelijk alleen wanneer de Maan vanaf
de Zon gezien precies achter de Aarde staat.
We hebben dan een totale maansverduistering (zie Figuur 2). In principe zou
geen zonlicht de Maan kunnen bereiken, ware het niet dat rood licht langs de Aarde scheert, door de atmosfeer
dringt (waar alle andere kleuren worden verstrooid) en bovendien wordt afgebogen, waardoor het toch nog de
Maan kan bereiken. Tijdens een totale maansverduistering is de Maan dus rood van kleur. De volgende totale
maansverduistering is overigens op 21 februari 2008 en is
in zijn geheel vanuit Nederland te zien (bij helder weer).
Zie ook: Waardoor zien we de Maan als wit terwijl het oppervlak grijs is? Hoe komt de Maan aan zijn licht? Hoe ontstaat een maansverduistering? De Maan Vannacht aan de hemel: Maan, planeten en deepsky-objecten Opkomst en ondergang van de Maan Zon en Maan op dit moment Zelf maanfasen berekenen Dagelijkse gegevens van de Maan
|
Begin van de winter
–
SterHemel
app
MijnHemel
–
Hemel vannacht
–
Weer
–
Vragen over de Maan
–
FAQ
–
Zon en Maan
–
Maanfasekalender
–
Verschijnselen
–
Op/onder
–
Astrokalender
–
Hemelkaart
