Astrokalender voor deze week

Tijdstippen zijn in Midden-Europese wintertijd (MET)

dinsdag 26 januari

22.54: De Maan bedekt ω Geminorum

De ster ω Geminorum, een ster met een helderheid van +5,2m in het sterrenbeeld Tweelingen, wordt bedekt door de Maan. De ster wordt bedekt door de zeer dunne onverlichte rand van de Maan om 22:54 uur. Om 23:32 uur wordt deze weer zichtbaar aan de verlichte maanrand. Een waarnemer in Utrecht ziet de Maan aan het begin op een hoogte van 62° staan, aan het einde van de bedekking op 62°. De Maan is voor 96% verlicht, wat het niet gemakkelijker maakt om de bedekking waar te nemen. Zie deze tabel voor details van de bedekking voor een aantal locaties in Nederland en België.

Deze informatie is ook te vinden in de apps SterHemel voor Android en Mijn Hemel voor iOS

woensdag 27 januari

04.00: De Maan bedekt 48 Geminorum

De ster 48 Geminorum, een ster met een helderheid van +5,8m in het sterrenbeeld Tweelingen, wordt bedekt door de Maan. De ster verdwijnt om 04:00 achter de zeer dunne onverlichte maanrand en komt om 05:00 uur weer tevoorschijn aan de verlichte kant van de Maan. De Maan staat bij de intrede 32° boven de horizon, bij de uittrede is dat 23°, voor een waarnemer in Utrecht. De Maan is voor 97% verlicht, wat het niet gemakkelijker maakt om de bedekking waar te nemen. Zie deze tabel voor details van de bedekking voor een aantal locaties in Nederland en België.

17.45: Kaartje

De Maan staat 4,5° ten zuiden van Pollux, de helderste ster van het sterrenbeeld Tweelingen (+1,1m). De dichtste nadering vindt om 16:17 plaats, bij ons op 6° hoogte, maar bij daglicht. De samenstand is te zien rond 17:45 uur. De twee objecten staan dan in het oostnoordoosten, op een hoogte van ongeveer 18°, op een onderlinge afstand van 4,6°. De Zon staat slechts 5° onder de horizon. De Maan is voor 99% verlicht.

donderdag 28 januari

19.54: Hygiea in oppositie

De planetoïde 10 Hygiea is in oppositie. Het kleine planeetje, in het sterrenbeeld Kreeft, heeft nu een schijnbare helderheid van slechts +9,9m. Er is daarom een telescoop met redelijke opening nodig om het object te kunnen zien. Voor een waarnemer in Utrecht staat Hygiea rond 00:54 uur in het zuiden, op circa 54° boven de horizon. Klik op het kaartje hiernaast voor een grotere kaart, met de positie van de planetoïde en sterren tot magnitude +10,5m. Kijk op deze detailpagina voor meer informatie over de oppositie van Hygiea. Zie de pagina Planetoïden in 2021 voor meer gegevens van planetoïden.

20.16:

Het is Volle Maan. De Maan staat vrijwel precies tegenover de Zon aan de hemel. We zien hierdoor de Maan vrijwel de hele nacht, en de verlichte kant van de Maan is naar de Aarde gekeerd. Hoewel de Volle Maan veel opvallender is dan iedere andere maanfase, is dit niet het beste moment om de Maan waar te nemen. Voor een waarnemer in het midden van het deel van de Maan dat naar de Aarde toe gekeerd is staat de Zon in het zenit, en doordat het zonlicht vanuit de richting van de Aarde komt zien we vanaf de Aarde geen schaduwen van bergen en kraters, zodat er nauwelijks contrast is in het maanbeeld. Daarnaast is de Volle Maan een stoorzender bij het waarnemen van zwakkere objecten aan de sterrenhemel. Zie ook: Hoe ontstaan de fasen van de Maan? in de veelgestelde vragen.

vrijdag 29 januari

02.40: Jupiter is in conjunctie met de Zon en beweegt er vanaf de Aarde gezien achterlangs. De planeet is hierdoor op dit moment onzichtbaar. Jupiter, de Zon en de Aarde staan nu op één lijn. De planeet wordt niet bedekt door de zonneschijf, maar beweegt er vanaf de Aarde gezien langs, 0,5° ten zuiden ervan. Dit is een moment waarop een buitenplaneet ver (6,071 AE, ofwel 908 miljoen km) van de Aarde staat en een kleine schijnbare diameter heeft (32,5”).

03.16: Mercurius staat in het perihelium. De afstand van de planeet tot de Zon is op dit moment kleiner dan gemiddeld: 0,307AE, of zo'n 46,001 miljoen km. Vanaf Mercurius lijkt de Zon circa 3,2 maal zo groot als vanaf de Aarde. De planeet ontvangt door de geringere afstand tot de Zon ongeveer 10,3 maal meer licht en warmte dan de Aarde.

19.00: Landelijke Sterrenkijkdagen

De afdeling Sterrenkunde van de Radboud Universiteit Nijmegen organiseert in de wintermaanden Open Kijkavonden, waar het publiek bij helder weer zelf door de telescopen kan kijken. Vanwege de huidige maatregelen zijn deze publieksavonden nu virtueel en kunnen ze online worden gevolgd. Dit heeft natuurlijk ook een voordeel: je hoeft niet in de buurt van Nijmegen te wonen om gemakkelijk deel te nemen. De kijkavond duurt van 19 tot 21 uur. We beginnen met een lezing van professor Gijs Nelemans over zwaartekrachtsgolven en botsingen van zwarte gaten en neutronensterren. Daarna verzorgt hemel.waarnemen.com een presentatie over wat er de komende maand aan de hemel te zien is. De avond eindigt met een virtuele tour langs onze telescopen, die bij helder weer ook zullen worden gebruikt. Deelname is, net als bij de echte publieksavonden, gratis, maar je moet je wel even van tevoren opgeven om mee te kunnen doen. Dat kan via deze link, waar je ook meer informatie kunt vinden over de kijkavonden.

zaterdag 30 januari

07.45: Kaartje

De Maan staat 3,4° ten noorden van Regulus, de helderste ster van het sterrenbeeld Leeuw (+1,4m). De dichtste nadering vindt plaats om 09:40 op 2° onder de horizon en bovendien bij daglicht. De samenstand is te zien rond 7:45 uur. Het tweetal staat dan in het westen, op een hoogte van ongeveer 15°, 3,7° van elkaar verwijderd. De Maan is voor 97% verlicht. Voor de zichtbaarheid en andere gegevens van de Maan, zie de pagina Vannacht aan de hemel.

16.52: Mercurius is stationair in ecliptische lengte. De planeet keert zijn bewegingsrichting langs de ecliptica om en gaat tegen de gangbare richting in bewegen. Voor een binnenplaneet gebeurt dit tussen de grootste oostelijke elongatie en benedenconjunctie. Zie de interactieve applet Planeetverschijnselen voor meer gegevens.

zondag 31 januari

Deze tijd van het jaar is prima geschikt om de open cluster M67 op te zoeken. M67 is te vinden in het sterrenbeeld Kreeft, heeft een magnitude van 6,9m en een schijnbare afmeting van 30,0’. Het object komt om 17:47 uur op, gaat om 07:53 uur onder en staat om 00:52 uur in het hoogste punt aan de hemel, op 50° boven de horizon. Om een donker moment zonder Maan te vinden kunnen de schemerdiagrammen in het hoofdstuk De Zon van pas komen. Om een relatief helder en scherp object als deze open cluster waar te nemen is een verrekijker op statief al voldoende, maar met een kleine telescoop zijn uiteraard meer details te zien. Zie de pagina M67 voor meer details. Foto: DSS.

maandag 1 februari

De februari-editie van ZENIT is uit. Lees in dit magazine alles over sterrenkunde, ruimteonderzoek, weer en klimaat. Met iedere maand actuele sterrenhemelinformatie en ontwikkelingen uit de wetenschap beschreven door bekende onderzoekers. De redactie zit bovenop het nieuws en de actualiteiten en plaatst deze in een breder verband. Speciaal voor bezoekers van hemel.waarnemen.com is er nu een mooie aanbieding: Neem nu een proefabonnement en ontvang Zenit een half jaar (6 nummers) voor slechts €29,95. Het proefabonnement loopt automatisch af. Klik voor meer informatie.

Meer hemelverschijnselen

Zie ook:

Vannacht aan de hemel: zichtbaarheid van Maan, planeten en deepsky-objecten.
De astrokalender voor het jaar 2021.

@hemel_waarnemen volgen