Astrokalender voor deze week

Tijdstippen zijn in Midden-Europese zomertijd (MEZT), tenzij anders aangegeven

maandag 22 oktober

10.00 MEZT: Kaartje

De meteorenzwerm Orioniden bereikt zijn maximum. Rond 6:00 uur staat de radiant van de zwerm in het hoogste punt (op 54°) aan de hemel. Onder ideale omstandigheden zijn er van deze zwerm zo'n 23 meteoren per uur te verwachten. De meteoren zijn snel en hebben nalichtende sporen. Rond 7:45 uur gaat het schemeren en om 8:16 uur komt de Zon op. De Maan is voor ongeveer 95% verlicht en is een flinke stoorzender; alleen de helderste meteoren zijn hierdoor dit jaar zichtbaar. De Maan gaat om 5:12 uur onder, en stoort daarna natuurlijk niet. In onze streken zijn naar schatting altijd nog circa 18 meteoren per uur te zien van deze zwerm. In totaal zijn er, door meteoren van andere zwermen en sporadische meteoren, circa 39 “vallende sterren” per uur te zien. De piek van deze zwerm is relatief hoog, maar de duur van het maximum is met 5 dagen vrij kort, waardoor het totaal aantal meteoren in deze zwerm toch niet al te groot is. Meteoren waarnemen kan zonder speciale instrumenten. Het blote oog, een heldere hemel, een ligstoel en wat geduld zijn de belangrijkste ingrediënten. Zie de detailpagina Orioniden 2018 voor meer informatie over deze meteoren. Zie ook Wat zijn vallende sterren? en Hoe kan ik meteoren waarnemen? in de veelgestelde vragen.

Deze informatie is ook te vinden in de apps SterHemel voor Android en Mijn Hemel voor iOS

woensdag 24 oktober

02.46 MEZT: Uranus in oppositie

Uranus is in oppositie. De planeet staat nu tegenover de Zon aan de hemel, is daardoor de hele nacht zichtbaar en staat bovendien relatief dicht bij de Aarde. Dat laatste zorgt ervoor dat de planeet zowel groot als helder aan de hemel staat. Dit is een ideaal moment om Uranus waar te nemen. De gasplaneet Uranus is al met een verrekijker of kleine telescoop aan de hemel te vinden. Onder zeer gunstige omstandigheden (goed weer, donker) is de planeet zelfs met het blote oog te onderscheiden, wanneer je precies weet waar te zoeken. In een telescoop met grote vergroting is een klein schijfje te zien, dat niet al teveel details prijsgeeft. De helderheid van Uranus bedraagt +6,0m, zijn schijnbare diameter is 3,7”. We vinden de planeet in het sterrenbeeld Ram. De planeet staat rond 01:25 uur in het zuiden, op een hoogte van 49° boven de horizon, voor een waarnemer in Utrecht, zie deze hemelkaart. Voor meer informatie over de positie en zichtbaarheid van de planeet, zie het hoofdstuk Uranus. De pagina opposities van Uranus bevat meer details voor deze en andere opposities van Uranus. Op die pagina zijn ook oppositiekaarten te vinden.

18.45 MEZT:

Het is Volle Maan. De Maan staat tegenover de Zon aan de hemel. Hierdoor is de Maan vrijwel de hele nacht zichtbaar. De verlichte kant van de Maan is naar de Aarde gekeerd. Hoewel de Maan als geheel op dit moment erg goed te zien is, zijn er weinig details op de Maan zichtbaar. Voor een waarnemer in het midden van het deel van de Maan dat naar de Aarde toe gekeerd is staat de Zon in het zenit, en doordat het zonlicht vanuit de richting van de Aarde komt zien we vanaf de Aarde geen schaduwen van bergen en kraters, zodat er nauwelijks contrast is in het maanbeeld. Daar komt nog bij dat de Volle Maan andere, zwakkere hemelobjecten overstraalt, zodat deze niet of nauwelijks zichtbaar zijn.

donderdag 25 oktober

20.41 MEZT: De Maan bedekt SAO 93232

De ster SAO 93232, een ster van magnitude +5,9 in het sterrenbeeld Ram, wordt bedekt door de Maan. Om 20:41 wordt de ster bedekt door de verlichte maanrand en om 20:46 komt deze weer tevoorschijn van achter de zeer dunne onverlichte rand. Bij het begin van de bedekking staat de Maan te Utrecht 11° boven de horizon, bij het einde 12°. Het gaat hier om een rakende bedekking; in het zuiden van de Benelux is geen bedekking zichtbaar. De Maan is voor 98% verlicht, wat het niet gemakkelijker maakt om de bedekking waar te nemen. Voor meer informatie over deze bedekking, voor een aantal waarneemlocaties in Nederland en België, zie deze tabel.

vrijdag 26 oktober

16.16 MEZT: Venus is in benedenconjunctie en beweegt vanaf de Aarde gezien voor de Zon langs. De binnenplaneet is nu korte tijd onzichtbaar, doordat deze zich te dicht bij de Zon bevindt. De planeet beweegt 6,3° ten zuiden langs de Zon, en er vindt hierdoor geen overgang plaats. In deze positie staan de Zon, Venus en de Aarde op één lijn; voor een denkbeeldige waarnemer op Venus staat de Aarde in oppositie. Dit is een moment waarop een binnenplaneet zeer dicht (0,272 AE, ofwel 40,7 miljoen km) bij de Aarde staat en een grote (61,8”) schijnbare diameter heeft. Voor de conjunctie bevond Venus zich aan de avondhemel, erna staat de planeet aan de ochtendhemel.

zaterdag 27 oktober

08.00 MEZT: Kaartje

De Maan staat 42' ten noorden van Aldebaran, de helderste ster van het sterrenbeeld Stier (+0,9m). De dichtste nadering gebeurt om 15:27, onder de horizon voor een waarnemer in de Lage Landen en bovendien bij daglicht. De samenstand is te zien rond 8 uur, of op 27 oktober rond 21 uur. De twee objecten staan in het eerste geval in het westen, op een hoogte van ongeveer 29°, 4,8° van elkaar verwijderd. In het tweede geval staan de twee hemellichamen in het oostnoordoosten, op zo'n 5° boven de horizon, 4,0° van elkaar verwijderd. De Zon staat slechts 5° onder de horizon. De Maan is voor ongeveer 91% verlicht. Voor de zichtbaarheid van Maan en deepsky-objecten, zie Vannacht aan de hemel.

zondag 28 oktober

03.00:

Einde van de zomertijd. Om 3 uur Midden-Europese zomertijd (MEZT) wordt de klok een uur terug gezet en is het 2 uur wintertijd (MET). Daarmee bevinden we ons weer in onze standaard tijdzone. De tijd tussen 2 en 3 uur komt vannacht tweemaal voorbij, waardoor je een uur langer kunt slapen. Je kunt uiteraard ook je klok pas op zondagochtend omzetten, zodat je een uur langer op mag blijven ☺. Voor meer informatie over het begin en einde van de zomertijd in Nederland en België, zie de pagina Begin en einde van de zomertijd.

20.26: De Maan bedekt SAO 94942

De ster SAO 94942, een ster met een helderheid van +6,0m in het sterrenbeeld Orion, wordt bedekt door de Maan. De ster wordt bedekt door de verlichte rand van de Maan om 20:26 uur. Om 21:16 uur wordt deze weer zichtbaar aan de onverlichte maanrand. Een waarnemer in Utrecht ziet de Maan aan het begin op een hoogte van 2° staan, aan het einde van de bedekking op 8°. De Maan is voor 80% verlicht. Deze tabel toont de details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België.

21.36:

De Maan bedekt 57 Orionis, een ster van magnitude +5,9 in het sterrenbeeld Orion. De ster wordt bedekt door de verlichte rand van de Maan om 21:36 uur. Om 21:56 uur wordt deze weer zichtbaar aan de onverlichte maanrand. De Maan staat bij de intrede 11° boven de horizon, bij de uittrede is dat 14°, voor een waarnemer in Utrecht. De Maan is voor 80% verlicht. Deze tabel toont de details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België.

maandag 29 oktober

01.29:

De Maan bedekt χ 2 Orionis, een ster met een helderheid van +4,6m in het sterrenbeeld Orion. De ster verdwijnt om 01:29 achter de verlichte maanrand en komt om 02:05 uur weer tevoorschijn aan de onverlichte kant van de Maan. De Maan staat bij de intrede 45° boven de horizon, bij de uittrede is dat 49°, voor een waarnemer in Utrecht. De Maan is voor 79% verlicht. Voor meer informatie over deze bedekking, voor een aantal waarneemlocaties in Nederland en België, zie deze tabel.

Zie ook:

Vannacht aan de hemel: zichtbaarheid van Maan, planeten en deepsky-objecten.
Meer hemelverschijnselen in de maandelijkse astrokalender.
De astrokalender voor het jaar 2018.

@hemel_waarnemen volgen