Astrokalender voor deze week

Tijdstippen zijn in Midden-Europese zomertijd (MEZT)

zaterdag 21 mei

21.18: Mercurius is in benedenconjunctie en beweegt vanaf de Aarde gezien voor de Zon langs. De binnenplaneet is nu korte tijd onzichtbaar, doordat deze zich te dicht bij de Zon bevindt. De planeet beweegt 1,2° ten zuiden langs de Zon, en er vindt hierdoor geen overgang plaats. In deze positie staan de Zon, Mercurius en de Aarde op één lijn; voor een denkbeeldige waarnemer op Mercurius staat de Aarde in oppositie. Dit is een moment waarop een binnenplaneet zeer dicht (0,551 AE, ofwel 82,4 miljoen km) bij de Aarde staat en een grote (12,2”) schijnbare diameter heeft. Mercurius verruilt hiermee de avondhemel voor de ochtendhemel.

Deze informatie is ook te vinden in de apps SterHemel voor Android en Mijn Hemel voor iOS

zondag 22 mei

05.00: Kaartje

De Maan staat 4,8° ten zuidoosten van Saturnus (+1,0m), in het sterrenbeeld Steenbok. De dichtste nadering gebeurt om 11:48, bij ons op een hoogte van 3°, maar bij daglicht. Bekijk de samenstand rond 5 uur. Het tweetal staat dan in het zuidoosten, circa 14° boven de horizon, op een onderlinge afstand van 5,7°. De Zon staat slechts 5° onder de horizon. De Maan is voor 57% verlicht.

20.43:

De Maan is in de fase van Laatste Kwartier. De linker helft van de Maan is nu verlicht en de Maan is met name 's ochtends vroeg zichtbaar. Om de Maan te zien door een verrekijker of telescoop is de tijd rond (en met name na) Laatste Kwartier zeer geschikt. Op de grens tussen het verlichte en het donkere deel van de Maan gaat de Zon net onder. De bergen en kraterranden werpen hierdoor lange schaduwen, wat een extra diepte-effect veroorzaakt, en het oppervlak van de Maan krijgt daarmee een driedimensionaal karakter, gezien door een kijker.

woensdag 25 mei

04.34: Kaartje

De Maan staat 3,8° ten zuidoosten van Jupiter (-1,8m), in het sterrenbeeld Vissen. De dichtste nadering gebeurt om 04:34, bij ons op 6° hoogte boven de horizon, in het oosten en in de schemering. De Maan is voor 26% verlicht. Voor de zichtbaarheid van Maan en planeten, zie Vannacht aan de hemel.

04.45: Kaartje

De Maan staat 3,2° ten zuiden van Mars (+0,9m), in het sterrenbeeld Vissen. De dichtste nadering gebeurt om 23:21, onder de horizon voor een waarnemer in de Lage Landen. Bekijk de samenstand op 25 mei rond 4:45 uur. Het tweetal staat dan boven de oostzuidoostelijke horizon, op een hoogte van ongeveer 8°, op een onderlinge afstand van 4,3°. De Maan is voor 26% verlicht.

donderdag 26 mei

03.56: Alle manen oost van Jupiter

Van 3:56 tot 4:45 uur staan alle Galileïsche manen ten oosten van Jupiter. Van binnen naar buiten: Ganymedes, Io, Europa en Callisto. Jupiter staat op een hoogte van 7° boven de horizon, in het oosten, dus kies een waarneemplaats met een vrije blik op de horizon. De Zon staat 8° onder de horizon en het schemert. Om de Galileïsche manen van Jupiter te bekijken is een stabiele verrekijker voldoende. Zie ook het slingerdiagram voor de manen van Jupiter.

vrijdag 27 mei

Deze tijd van het jaar is prima geschikt om de bolhoop M80 waar te nemen. M80 is te vinden in het sterrenbeeld Schorpioen, heeft een helderheid van 7,2m en zijn schijnbare afmeting bedraagt 8,9’. Het object komt om 21:51 uur op, gaat om 05:30 uur onder en staat om 01:42 uur in het hoogste punt aan de hemel, op slechts 15° boven de horizon. Een waarneemplaats met ongehinderde blik op de zuidelijke horizon is hierdoor een vereiste om M80 goed te kunnen zien. Helder weer en een donkere, maanloze hemel zijn belangrijker voor het waarnemen van deepsky-objecten dan de precieze datum. Voor het vinden van een donker en maanloos moment, zie de schemerdiagrammen in het hoofdstuk De Zon. Zie de pagina M80 voor meer details. Gegevens van andere fraaie deepsky-objecten zijn te vinden op de pagina Deepsky-objecten per maand. Foto: DSS.

04.45: Kaartje

De Maan staat 1,1° ten zuiden van Venus (-3,5m), in het sterrenbeeld Vissen. De dichtste nadering vindt om 04:42 plaats, in de Lage Landen op 2° hoogte boven de oostelijke horizon en in de schemering. De samenstand is met veel moeite te zien rond 4:45 uur, of op 27 mei rond 4:45 uur. Het tweetal staat in het eerste geval in het oosten, op een hoogte van ongeveer 3°, 1,1° van elkaar vandaan. In het andere geval is de samenstand te zien op een hoogte van ongeveer 3° in het oosten, zo'n 1,1° van elkaar vandaan. Kies een waarneemplaats met vrije blik op de horizon. De Maan is voor ongeveer 11% verlicht.

zaterdag 28 mei

00.10: Mercurius is in het aphelium van zijn baan. De afstand tot de Zon is nu groot en bedraagt 0,467AE, ofwel 69,817 miljoen km. Een waarnemer op Mercurius ziet de schijnbare diameter van de Zon ongeveer 2,2 maal zo groot als een waarnemer op Aarde, en de planeet ontvangt circa 4,7 maal meer licht en warmte van de Zon dan de Aarde.

05.48:

Vanochtend kunnen we, onder gunstige omstandigheden, de laatste maansikkel zien voor de komende Nieuwe Maan. Het is op dit moment 2,2 dagen voor Nieuwe Maan; de Maan is krimpend en voor 5,0% verlicht. De schijnbare breedte van de maansikkel bedraagt 1,5’ en is met moeite aan het eind van de nacht, kort voor zonsopkomst, zichtbaar. Bijgaand kaartje toont de Maan om 05:10 uur in het sterrenbeeld Ram, op een hoogte van slechts 4,0° boven de oostnoordoostelijke horizon. Op dit moment staat de Maan 8,9° hoger aan de hemel dan de Zon. De Maan komt 0,9 uur voor de Zon op, om 04:37. De afstand aan de hemel tussen Zon en Maan bedraagt 25,8°. Een waarneemplaats met goed zicht op de horizon is aan te bevelen. Een eenvoudige verrekijker kan helpen om de dunne sikkel te vinden. In tegenstelling tot de laatste maansikkel is het waarnemen van de eerste, jonge maansikkel belangrijk voor een verschillende kalenders, als indicator van het begin van een maand. De laatste dunne maansikkel is gewoon een mooi verschijnsel aan de sterrenhemel. De pagina Eerste en laatste maansikkels geeft alle verschijningen en meer uitleg.

Meer hemelverschijnselen

Zie ook:

Vannacht aan de hemel: zichtbaarheid van Maan, planeten en deepsky-objecten.
De astrokalender voor het jaar 2022.

@hemel_waarnemen volgen