Astrokalender voor deze week

Tijdstippen zijn in Midden-Europese zomertijd (MEZT)

zondag 4 mei

02:45: Kaartje

De Maan staat 1,1° ten noordoosten van Mars (+1,0m), in het sterrenbeeld Kreeft. De dichtste nadering vindt om 03:03 plaats, bij ons op een hoogte van 3° boven de westnoordwestelijke horizon. De samenstand is te zien rond 2:45 uur. Het tweetal staat dan in het westnoordwesten, circa 6° boven de horizon, op een afstand van 1,1° van elkaar. De Maan is voor 44% verlicht.

15:52:

De Maan is in de fase van Eerste Kwartier. De rechter helft van de Maan is nu verlicht en de Maan is vooral in de avond en vroege nacht zichtbaar. Om de Maan waar te nemen door een verrekijker of telescoop is de tijd rond (en met name voor) Eerste Kwartier zeer geschikt. Op de grens tussen het verlichte en het donkere deel van de Maan komt de Zon net op. De lange schaduwen van de bergen en kraterranden brengen een extra diepte-effect met zich mee en de Maan is daarmee duidelijk meer dan een gladde schijf, gezien door een verrekijker of telescoop.

21:51: Bedekking van Ganymedes

Vanavond zijn een bedekking door de planeetschijf van Jupiter en verduistering van Ganymedes volledig waar te nemen. De verschijnselen beginnen met het einde van de bedekking, om 21:51 uur op het moment dat Ganymedes van achter de planeet tevoorschijn komt, en eindigt om 22:31 uur, op het moment dat Ganymedes in Jupiters schaduw verdwijnt. Voor het waarnemen van een bedekking is een (kleine) telescoop nodig, voor het volgen van een verduistering is een verrekijker op statief genoeg. Zie deze tabel voor meer details en andere verschijnselen.

Volg de gebeurtenissen aan de sterrenhemel ook via

maandag 5 mei

22:38: Kaartje

De Maan staat 1,2° ten noordoosten van Regulus, de helderste ster van het sterrenbeeld Leeuw (+1,4m). De dichtste nadering vindt om 22:38 plaats, in de Lage Landen op een hoogte van 45° boven de horizon, in het zuidwesten en is dus goed te zien. De Maan is voor 63% verlicht. De pagina Vannacht aan de hemel toont wanneer de Maan en deepsky-objecten te zien zijn.

dinsdag 6 mei

22:23: Overgang van Io

Vanavond is een overgang van de Jupitermaan Io en van Io's schaduw over de planeetschijf van Jupiter volledig waar te nemen. De schaduwovergang begint om 22:23 uur, op het moment dat Io's schaduw op het oppervlak van Jupiter verschijnt, en eindigt om 23:50 uur, op het moment dat Io de Jupiterschijf weer achter zich laat. Voor het waarnemen van een overgang of een schaduwovergang is een telescoop met redelijk grote opening nodig. Zie de tabel Verschijnselen van de manen van Jupiter voor meer details.

woensdag 7 mei

16:00: Kaartje

Het maximum van de meteorenzwerm η-Aquariden vindt vandaag plaats. De meteoren van de η-Aquariden zijn snel en hebben nalichtende sporen. Wanneer de radiant in het zenit zou staan, zouden er van deze zwerm naar verwachting gemiddeld zo'n 30 meteoren per uur vallen. De radiant van de zwerm staat rond 9:00 uur in het hoogste punt aan de hemel, op 37° boven de horizon. Het beste moment om η-Aquariden waar te nemen is op 8 mei rond 4:45 uur (zie het kaartje). De radiant van de zwerm staat dan ongeveer 14° boven de oostzuidoostelijke horizon; niet erg gunstig. Er is dan bij ons ieder uur niet meer dan één meteoor zichtbaar van deze zwerm. Samen met meteoren van andere zwermen, en sporadische meteoren, zijn er bij donkere, heldere hemel in totaal circa 0–2 “vallende sterren” per uur te zien. De Maan is voor ongeveer 80% verlicht en kan flink storen dit jaar; de zwakkere meteoren zullen hierdoor niet zichtbaar zijn. De Maan gaat om 4:30 uur onder, waarna deze minder zal storen. Rond 5:15 uur gaat het schemeren en om 5:56 uur komt de Zon op. De piek van deze zwerm is relatief hoog en de duur van het maximum is met 11 dagen vrij lang, zodat er in totaal zeer veel meteoren te zien zijn. Er is geen speciale apparatuur nodig om meteoren waar te kunnen nemen. Het blote oog, een heldere hemel, een ligstoel en wat geduld zijn de belangrijkste ingrediënten. Zie de pagina η-Aquariden 2025 voor meer details voor deze zwerm. Zie ook Wat zijn vallende sterren? en Hoe kan ik meteoren waarnemen? in de veelgestelde vragen.

22:03: Io bij Europa

De Galileïsche maan Io staat 9,9” ten noorden van Europa. Jupiter staat op een hoogte van 18° boven de horizon, in het westnoordwesten. De Zon staat 7° onder de horizon, in de schemering. Zie ook de figuur hiernaast en de tabel Verschijnselen van de manen van Jupiter voor meer informatie.

donderdag 8 mei

21:57: Alle manen west van Jupiter

Van 21:57 tot 23:48 uur staan alle Galileïsche manen ten westen van Jupiter. In toenemende afstand van de planeet staan Io, Ganymedes, Europa en Callisto. Jupiter staat op een hoogte van 11° boven de westnoordwestelijke horizon, en goed zicht op de horizon is nodig om dit te kunnen zien. De Zon staat 12° onder de horizon. Om de Galileïsche manen van Jupiter te bekijken is een stabiele verrekijker voldoende. Zie ook het slingerdiagram voor de manen van Jupiter.

vrijdag 9 mei

07:29: Metis in oppositie

De planetoïde 9 Metis is in oppositie. Het kleine planeetje, in het sterrenbeeld Weegschaal, heeft nu een schijnbare helderheid van slechts +9,7m. Er is daarom een telescoop met redelijke opening nodig om het object te kunnen zien. Metis bereikt een maximale hoogte boven de horizon van circa 24°. Dit gebeurt rond 01:41 uur, en geldt strikt genomen voor een waarnemer in Utrecht. De kaart (zie hiernaast) toont de positie van de planetoïde en sterren tot een helderheid van +10,5m. Kijk op deze detailpagina voor meer informatie over de oppositie van Metis. Voor meer gegevens van planetoïden, zie de pagina Planetoïden in 2025.

zaterdag 10 mei

02:16:

De Maan bedekt 50 Virginis, een ster met een helderheid van +6,0m in het sterrenbeeld Maagd. De ster wordt bedekt door de dunne onverlichte rand van de Maan om 02:16 uur. Om 02:33 uur wordt deze weer zichtbaar aan de verlichte maanrand. In Utrecht staat de Maan dan 19°, respectievelijk 17° boven de horizon. Het gaat hier om een rakende bedekking; in het noorden van onze streken is geen bedekking zichtbaar. De Maan is voor 94% verlicht, wat het niet gemakkelijker maakt om de bedekking waar te nemen. Deze tabel toont de details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België.

04:15: Kaartje

De Maan staat 58' ten zuiden van Spica, de helderste ster van het sterrenbeeld Maagd (+1,0m). De dichtste nadering gebeurt om 10:15, voor een waarnemer in onze streken onder de horizon en bovendien bij daglicht. De samenstand is te zien rond 4:15 uur. Het tweetal staat dan in het westzuidwesten, op een hoogte van ongeveer 5°, op een afstand van 3,3° van elkaar. De Maan is voor 94% verlicht. De pagina Vannacht aan de hemel toont wanneer de Maan en deepsky-objecten te zien zijn.

Meer hemelverschijnselen

Vannacht aan de hemel: zichtbaarheid van Maan, planeten en deepsky-objecten.
De maandelijkse astrokalender: hemelverschijnselen voor de hele maand.
De astrokalender voor het jaar 2025.

Volg de gebeurtenissen aan de sterrenhemel ook via