Google Play SterHemel app   –   Hemel vannacht   –   Astrokalender   –   Weer   –   Op / onder   –   Hemelkaart   –   Zon en Maan   –   Maanfasekalender   –   Deepsky   –   ISS     Naar de hoofdpagina Contact Google Play HemelApps FAQ YouTube Google agenda Facebook Twitter


Logo hemel.waarnemen.com

Vallende sterren in december
hemel.waarnemen.com


P E R S B E R I C H T

hemel.waarnemen.com


Nijmegen, 11 december 2013

Vallende sterren in december

In de nacht van vrijdag 13 op zaterdag 14 december bereikt de meteorenzwerm Geminiden zijn maximum. Dit is een van de rijkste zwermen aan de sterrenhemel, vergelijkbaar met de Perseïden in augustus. Tijdens het hoogtepunt, 's nachts rond 4 uur, zijn onder ideale omstandigheden circa 90 "vallende sterren" per uur te zien.


Meteoren zijn de flitsjes die af en toe aan de sterrenhemel verschijnen. In de volksmond worden ze wel vallende sterren genoemd. De flitsen hebben echter niets met sterren te maken. Ze worden veroorzaakt door ruimtepuin, vaak niet groter dan een kiezelsteen, dat 80 tot 120 km boven ons hoofd in de aardatmosfeer terecht komt. Door de hoge snelheden (typisch meer dan 100.000 km/uur) wordt de lucht vóór het steentje gecomprimeerd, verhit en aan het gloeien gebracht, wat wij zien als een flitsje.

De Geminiden zijn vernoemd naar het sterrenbeeld Tweelingen (Gemini), waar de meteoren vandaan lijken te komen (de radiant). De radiant ligt dit jaar dicht bij de heldere planeet Jupiter, die 's avonds vanaf 19 uur in het oosten te zien is, rond 2:30 uur hoog in het zuiden staat en rond 8 uur boven de westelijke horizon te vinden is. De Geminiden kenmerken zich door hun relatief grote helderheid, waardoor ze goed te zien zijn. De meteorenzwerm is scherp gepiekt, maar ook enkele nachten voor en na het maximum zijn de "vallende sterren" zichtbaar. Om de meteoren waar te nemen is geen speciale apparatuur nodig; het blote oog, een heldere hemel en warme kleding volstaan.

In principe zijn iedere nacht enkele meteoren per uur te zien, maar veel meteoren, zoals de Geminiden, komen voor in zwermen. Dit komt doordat de meeste meteoren afkomstig zijn uit het puin dat is achtergelaten door kometen. Doordat de aarde in haar baan om de zon door zo'n wolk met deeltjes beweegt, zien wij een meteorenzwerm ieder jaar rond dezelfde datum. De Geminiden zijn bijzonder doordat het moederobject geen komeet is (een "vuile sneeuwbal") maar een planetoïde ("mini-planeetje"). Een andere bijzonderheid is dat de Geminiden pas in de negentiende eeuw voor het eerst werden gezien, en sinds die tijd in hevigheid zijn toegenomen. De verwachting is dat het aantal meteoren in de komende eeuw af zal gaan nemen, totdat de zwerm niet meer zichtbaar is.


Hemelkaartje Hemelkaartje
De afbeelding toont een kaartje van de sterrenhemel in zuidelijke richting op 14 november om 2:30 uur, wanneer de radiant van de Geminiden in het hoogste punt staat. De (gele) cirkel geeft de radiant aan; de sporen stellen meteoren voor (schematisch). De figuurtjes zijn de sterrenbeelden; de naam is in het sterrenbeeld vermeld. De planeet Jupiter staat onder de radiant; de planeet Mars staat linksonder in het kaartje. Credit: hemel.waarnemen.com.

Foto van een meteoor
De foto is een opname van een zeer heldere meteoor tijdens de meteorenzwerm Leoniden in november 2009. Credit: Ed Sweeney, Santa Cruz, USA (gebruiker Navicore op Wikipedia). Bron: Wikipedia.

E I N D E   P E R S B E R I C H T


Meer informatie

Contact:   Dr. Marc van der Sluys

Beschikbare versies kaartje: Detailpagina's en achtergrondinformatie:
Over hemel.waarnemen.com
hemel.waarnemen.com is een niet-commerciële website met hemelverschijnselen die met eenvoudige middelen (blote oog, verrekijker, amateurtelescoop) zichtbaar zijn vanuit Nederland en Vlaanderen. Dr. Marc van der Sluys is sterrenkundig onderzoeker aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en de auteur van hemel.waarnemen.com. Meer informatie: hemel.waarnemen.com/contact.



Google Play                

Google Play SterHemel app   –   Hemel vannacht   –   Astrokalender   –   Weer   –   Op / onder   –   Hemelkaart   –   Zon en Maan   –   Maanfasekalender   –   Deepsky   –   ISS     Naar de hoofdpagina Contact Google Play HemelApps FAQ YouTube Google agenda Facebook Twitter


© 2004–2022   Marc van der Sluys, hemel.waarnemen.com  –  De sterrenhemel voor Nederland en België  —  gewijzigd: 11/12/2013