Mercurius avondster   –   SterHemel  app  MijnHemel   –   Hemel vannacht   –   Weer   –   Maandkalender   –   Op / onder   –   Hemelkaart   –   Zon en Maan   –   Maanfasekalender   –   Deepsky   –   Sterrenbeelden    

Astrokalender voor deze week Tijdstippen zijn in Midden-Europese zomertijd (MEZT) maandag 1 juli De juli/augustus-editie van ZENIT is uit. Lees in dit magazine alles over sterrenkunde, ruimteonderzoek, weer en klimaat. Met iedere maand actuele sterrenhemelinformatie en ontwikkelingen uit de wetenschap beschreven door bekende onderzoekers. De redactie zit bovenop het nieuws en de actualiteiten en plaatst deze in een breder verband. Speciaal voor bezoekers van hemel.waarnemen.com is er nu een mooie aanbieding: voor slechts €49,95 heb je een jaarabonnement op ZENIT en gratis het sterrenkundig jaarboek Sterren & Planeten. Klik voor meer informatie. De ZENIT van juli/augustus is uit. Lees in dit magazine alles over sterrenkunde, ruimteonderzoek, weer en klimaat. Met iedere maand actuele informatie over de sterrenhemel en ontwikkelingen uit de wetenschap beschreven door bekende onderzoekers. Het tijdschrift volgt de ontwikkelingen in de professionele wetenschap op de voet. De redactie zit bovenop het nieuws en streeft ernaar dit in een breder verband te plaatsen. Speciaal voor bezoekers van hemel.waarnemen.com is er nu een mooie aanbieding: voor slechts €49,95 heb je een jaarabonnement op ZENIT en gratis het sterrenkundig jaarboek Sterren & Planeten. Klik voor meer informatie. Vanaf vandaag ligt de ZENIT van juli/augustus in de winkel. Lees in ZENIT alles over sterrenkunde, ruimteonderzoek, weer en klimaat. Met iedere maand achtergrondartikelen en de laatste ontwikkelingen uit de wetenschap. Tevens de meest bijzondere hemelverschijnselen van de maand. Neem nu een ZENIT jaarabonnement met een hemel.waarnemen.com-korting voor slechts €49,95 en ontvang gratis het sterrenkundig jaarboek Sterren & Planeten. Klik voor meer informatie. Vanaf vandaag ligt de ZENIT van juli/augustus in de winkel. Lees in ZENIT alles over sterrenkunde, ruimteonderzoek, weer en klimaat. Met iedere maand achtergrondartikelen en de laatste ontwikkelingen uit de wetenschap. Tevens de meest bijzondere hemelverschijnselen van de maand. Neem nu een ZENIT jaarabonnement met een hemel.waarnemen.com-korting voor slechts €49,95 en ontvang gratis het sterrenkundig jaarboek Sterren & Planeten. Klik voor meer informatie. Vanaf vandaag ligt de nieuwe ZENIT in de winkel. ZENIT is hét populair-wetenschappelijke tijdschrift voor iedereen die geïnteresseerd is in sterrenkunde, weerkunde, ruimteonderzoek en aanverwante wetenschappen en technieken. In ZENIT vind je het laatste nieuws, achtergronden en actuele informatie over deze onderwerpen. Het blad is tevens het orgaan van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde (KNVWS). ZENIT verschijnt elf keer per jaar. Ga naar zenitonine.nl om het nummer voor deze maand te bestellen of om je te abonneren, of haal het in de winkel. Vanaf vandaag ligt de nieuwe ZENIT in de winkel. ZENIT is hét populair-wetenschappelijke tijdschrift voor iedereen die geïnteresseerd is in sterrenkunde, weerkunde, ruimteonderzoek en aanverwante wetenschappen en technieken. In ZENIT vind je het laatste nieuws, achtergronden en actuele informatie over deze onderwerpen. Het blad is tevens het orgaan van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde (KNVWS). ZENIT verschijnt elf keer per jaar. Ga naar zenitonine.nl om het nummer voor deze maand te bestellen of om je te abonneren, of haal het in de winkel. 05.47:  Vanochtend kunnen we, onder gunstige omstandigheden, de laatste maansikkel zien voor de komende Nieuwe Maan. Het is 1,8 dagen voor Nieuwe Maan; de Maan is afnemend en voor 3,6% verlicht. De maansikkel heeft een breedte aan de hemel van 1,1’ en is met moeite aan het eind van de nacht, kort voor zonsopkomst, zichtbaar. Bijgaand kaartje toont de Maan om 05:04 uur in het sterrenbeeld Stier, op slechts 5,4° boven de horizon, in het oostnoordoosten. De Zon staat nu 10,4° lager aan de hemel dan de Maan. De Maan komt om 04:16 op, 1,1 uur voor de Zon. De afstand aan de hemel tussen Zon en Maan is nu 21,8°. Een waarneemplaats met goed zicht op de horizon is aan te bevelen. Een verrekijker kan van pas komen om de Maan te vinden. In tegenstelling tot de laatste maansikkel speelt de eerste verschijning van de jonge Maan een rol in een aantal kalenders, om het begin van een nieuwe maand aan te duiden. De laatste dunne maansikkel is gewoon een mooi verschijnsel aan de sterrenhemel. De pagina Eerste en laatste maansikkels geeft alle verschijningen en meer uitleg. De applet Verschijnselen van de Maan geeft meer informatie over de Maan.   Deze informatie is ook te vinden in de apps SterHemel voor Android en Mijn Hemel voor iOS   dinsdag 2 juli 03.32:  De planetoïde 18 Melpomene is in oppositie. Het kleine planeetje, in het sterrenbeeld Schild, heeft nu een schijnbare magnitude van slechts +9,2m. Er is daarom een telescoop met redelijke opening nodig om het object te kunnen zien. Voor een waarnemer in Utrecht staat Melpomene rond 01:40 uur in het zuiden, op circa 29° boven de horizon. Klik op het kaartje hiernaast voor een grotere kaart, met de positie van de planetoïde en sterren tot magnitude +10,2m. Kijk op deze detailpagina voor meer informatie over de oppositie van Melpomene. 21.16:  Het is Nieuwe Maan. De Maan staat vanaf de Aarde gezien in de richting van de Zon, zodat de donkere kant van de Maan naar de Aarde gekeerd is en de verre zijde van de Maan wordt verlicht. Bovendien is de Nieuwe Maan alleen overdag boven de horizon. Vanwege deze twee oorzaken kunnen we de Maan op dit moment niet waarnemen. Doordat de Maan zowel minimaal verlicht is, als 's nachts onder de horizon staat, zijn de dagen rond Nieuwe Maan een goed moment voor het waarnemen van deepsky-objecten. Er vindt in onze streken geen zonsverduistering plaats, doordat de Maan 1,6° ten zuiden langs de Zon beweegt. woensdag 3 juli De maand juli is zeer geschikt om de open cluster M11, ook de Wild Duck cluster genaamd, op te zoeken. De open cluster is te vinden in het sterrenbeeld Schild, heeft een helderheid van 5,8m en zijn schijnbare afmeting bedraagt 14,0’. De opkomst van dit object is om 20:21 uur, de ondergang om 07:18 uur en het bereikt zijn grootste hoogte om 01:52 uur, op 32° boven de horizon. Helder weer en een donkere, maanloze hemel zijn belangrijker voor het waarnemen van deepsky-objecten dan de precieze datum. Om een relatief helder en scherp object als deze open cluster waar te nemen is een verrekijker op statief al voldoende, maar met een kleine telescoop zijn uiteraard meer details te zien. Gegevens van andere fraaie deepsky-objecten zijn te vinden op de pagina Deepsky-objecten per maand. Foto: DSS. 22.30:  De Maan staat 2,6° ten noorden van Mercurius (+1,4m), in het sterrenbeeld Kreeft. De dichtste nadering gebeurt om 09:42, bij ons op een hoogte van 19°, maar bij daglicht. De samenstand is alleen met veel moeite zichtbaar op 3 juli rond 22:30 uur, of op 4 juli rond 22:30 uur. Het tweetal staat in het eerste geval in het westnoordwesten, circa 2° boven de horizon, 8,5° van elkaar vandaan. In het andere geval is de samenstand te zien in het westnoordwesten, op zo'n 5° boven de horizon, 6,7° van elkaar verwijderd. Kies een waarneemplaats met vrije blik op de horizon. Ook de planeet Mars staat in de buurt (zie hieronder). De Zon staat slechts 4° onder de horizon. De Maan is voor ongeveer 4% verlicht. De pagina Vannacht aan de hemel toont wanneer de Maan en planeten te zien zijn. 22.30:  De Maan staat 42' ten westen van Mars (+2,0m), in het sterrenbeeld Kreeft. De dichtste nadering gebeurt om 06:44, bij ons 3° onder de horizon en bovendien bij daglicht. De samenstand is alleen met veel moeite zichtbaar op 3 juli rond 22:30 uur, of op 4 juli rond 22:30 uur. De twee objecten staan in het eerste geval in het westnoordwesten, circa 3° boven de horizon, op een afstand van 5,9° van elkaar. In het tweede geval staan de twee hemellichamen op circa 6° boven de westnoordwestelijke horizon, zo'n 8,3° van elkaar vandaan. Ook de planeet Mercurius staat in de buurt (zie hierboven). De Zon staat slechts 4° onder de horizon. De Maan is voor ongeveer 4% verlicht. donderdag 4 juli Deze tijd van het jaar is prima geschikt om de planetaire nevel M57, bekend als de Ringnevel in Lyra, te bekijken. De planetaire nevel staat in het sterrenbeeld Lier, heeft een helderheid van 9,0m en een schijnbare afmeting van 2,5’. De opkomst van dit object is om 16:01 uur, de ondergang om 11:35 uur en het bereikt zijn grootste hoogte om 01:50 uur, op 71° boven de horizon. Foto: DSS. 01.21:  Jupiters satelliet Io staat 19,7” ten zuiden van Ganymedes. Jupiter staat boven de zuidzuidwestelijke horizon, op een hoogte van 13°, en goed zicht op de horizon is nodig om dit te kunnen zien. De Zon staat 15° onder de horizon. Om de manen van Jupiter te bekijken is een goede, stabiele verrekijker genoeg. Zie de figuur hiernaast en deze tabel voor meer informatie. 22.35:  Vanavond kunnen we, onder gunstige omstandigheden, de eerste maansikkel zien na de afgelopen Nieuwe Maan. Het is 2,1 dagen na Nieuwe Maan; de Maan is wassend en voor 5,9% verlicht. De maansikkel heeft een breedte aan de hemel van 1,9’ en hij is kort na zonsondergang zichtbaar. Bijgaand kaartje toont de Maan om 22:50 uur in het sterrenbeeld Kreeft, op slechts 4,7° boven de horizon, in het westnoordwesten. Op dit moment staat de Maan 12,3° hoger aan de hemel dan de Zon. De Maan gaat 1,5 uur na de Zon onder, om 23:33. De afstand aan de hemel tussen Zon en Maan is nu 28,0°. Een waarneemplaats met vrije blik op de horizon is aan te raden. Een verrekijker kan helpen om de Maan te zien. In verschillende traditionele kalenders luidt de eerste verschijning van de jonge maansikkel het begin van een nieuwe maand in; ons woord maand komt dan ook van Maan. Los daarvan ziet een jonge maansikkel aan de hemel er fraai uit. Meer verschijningen en uitleg zijn te vinden op de pagina Eerste en laatste maansikkels. Zie ook de interactieve applet Verschijnselen van de Maan en het hoofdstuk De Maan voor meer informatie over de Maan. 23.38:  De Galileïsche maan Io staat 14,1” ten noorden van Europa. Jupiter staat boven de zuidelijke horizon, op een hoogte van 16°. De Zon staat 10° onder de horizon. Zie ook de figuur hiernaast en de tabel Verschijnselen van de manen van Jupiter voor meer informatie. vrijdag 5 juli 00.19:  De Aarde is in het aphelium. De afstand van de planeet tot de Zon is op dit moment groter dan gemiddeld: circa 1,017AE, of zo'n 152,104 miljoen km. De Zon lijkt nu, vanaf de Aarde gezien, kleiner dan gemiddeld, en hiermee ontvangt de Aarde door de grotere afstand bijna 3,5% minder licht en warmte van de Zon. Hierdoor zijn de zomers op het noordelijk halfrond meetbaar koeler dan die op het zuidelijk halfrond, maar ook ruim een week langer! De Aarde staat dan ook circa 5 miljoen km (2%) verder van de Zon dan bij het perihelium, in januari. 07.00:  De Maan staat in het perigeum; het punt van zijn baan om de Aarde dat het dichtst bij de Aarde ligt. De afstand tussen de Aarde en de Maan bedraagt 363726 km. De schijnbare diameter van de Maan is groter dan gemiddeld (32’51,2”), door de kleinere afstand. De Maan is wassend, voor 13% verlicht en is aan het begin van de avond te zien, kort na zonsondergang. Het kaartje toont de Maan om 22:49 uur in het sterrenbeeld Leeuw, op een hoogte van 10° boven de horizon, in het westnoordwesten. Al met een verrekijker, het liefst op statief, zijn kraters te zien, met name op de grens tussen het verlichte en het donkere deel van de Maan. Zie ook de interactieve applet Verschijnselen van de Maan. 22.30:  Mercurius staat 3,8° ten zuiden van Mars (+2,0m), in het sterrenbeeld Kreeft. De dichtste nadering vindt om 22:44 plaats, in de Lage Landen op een hoogte van 1° boven de horizon, in het westnoordwesten en in de schemering. De samenstand is met veel moeite te zien rond 22:30 uur, of op 6 juli rond 22:15 uur. De twee objecten staan in het eerste geval in het westnoordwesten, circa 3° boven de horizon, 3,8° van elkaar verwijderd. In het andere geval is de samenstand te zien boven de westnoordwestelijke horizon, op een hoogte van circa 5°, zo'n 3,8° van elkaar vandaan. Kies een waarneemplaats met vrije blik op de horizon. De Zon staat slechts 2° onder de horizon. De helderheid van Mercurius is nu +1,5m. De pagina Vannacht aan de hemel toont wanneer planeten te zien zijn. 23.15:  De Maan staat 2,3° ten noorden van Regulus, de helderste ster van het sterrenbeeld Leeuw (+1,4m). De dichtste nadering vindt om 05:25 plaats, onder de horizon voor een waarnemer in de Benelux en in de schemering. Bekijk de samenstand op 5 juli rond 23:15 uur. Het tweetal staat dan in het westnoordwesten, circa 6° boven de horizon, 5,1° van elkaar verwijderd. De Maan is voor 13% verlicht. zaterdag 6 juli 23.05:  In de nacht van 6 op 7 juli is een overgang van Io's schaduw en van de maan zelf over de planeetschijf van Jupiter voor een groot deel waar te nemen. Om 23:05 uur zien we het begin van de schaduwovergang wanneer Io's schaduw de schijf van Jupiter betreedt, en eindigt om 1:17 uur, op het moment dat Io's schaduw het Jupiteroppervlak weer verlaat. In de tussentijd is waar te nemen hoe Io de Jupiterschijf verlaat (om 00:39 uur). Voor het bekijken van een overgang of een schaduwovergang is een redelijk grote telescoop nodig. Zie deze tabel voor meer details en andere verschijnselen. 23.48:  Jupiters satelliet Ganymedes staat op 41,2” ten zuiden van Callisto. Jupiter staat boven de zuidelijke horizon, op een hoogte van 16°. De Zon staat 11° onder de horizon. Zie de figuur hiernaast en deze tabel voor meer informatie. zondag 7 juli 00.39:  Van 0:39 tot 3:08 uur nemen we alle grote Jupitermanen ten westen van de planeetschijf waar. In toenemende afstand van de planeet staan Io, Ganymedes, Callisto en Europa. Jupiter staat in het zuidzuidwesten op een hoogte van 10° boven de horizon. Een waarneemplaats met een vrije blik op de horizon is hierdoor noodzakelijk. De Zon staat 15° onder de horizon en het is goed donker. Voor het waarnemen van de manen van Jupiter is een verrekijker op statief al genoeg. Zie ook het slingerdiagram voor de manen van Jupiter.

Zie ook: Vannacht aan de hemel: zichtbaarheid van Maan, planeten en deepsky-objecten. Meer hemelverschijnselen in de maandelijkse astrokalender. De astrokalender voor het jaar 2019.             Tweet     @hemel_waarnemen volgen

Mercurius avondster   –   SterHemel  app  MijnHemel   –   Hemel vannacht   –   Weer   –   Maandkalender   –   Op / onder   –   Hemelkaart   –   Zon en Maan   –   Maanfasekalender   –   Deepsky   –   Sterrenbeelden