Begin van de winter   –   SterHemel  app  MijnHemel   –   Hemel vannacht   –   Weer   –   Meer vragen over de Zon   –   FAQ   –   De Zon   –   Zon en Maan   –   Op/onder   –   Astrokalender   –   Hemelkaart   –   Maanfasekalender    

Hoe beweegt de Zon aan de hemel. En hoe is dat in het zuidelijk halfrond? Beweegt de Zon bij ons dagelijks precies van oost naar west aan de hemel? En hoe veandert dat over een jaar? En gaat de Zon in het zuidelijk halfrond op in het westen en onder in het oosten en draait zij daar van rechts naar links i.p.v. links naar rechts? De dagelijkse beweging van de Zon aan onze hemel Overal op Aarde komt de Zon ongeveer in het oosten op en gaat deze ongeveer in het westen weer onder, maar nergens is dat iedere dag exact het geval. Alleen rond het begin van de lente (rond 21 maart) en begin van de herfst (rond 23 september) is dit vrijwel exact het geval. Dit worden ook wel de equinoxen genoemd, de momenten waarop dag en nacht (d.w.z. de tijd dat de Zon zich boven of onder de horizon bevindt) even lang zijn (namelijk 12 uur). Als je op zo'n dag met je gezicht naar het zuiden gericht gaat staan, komt de Zon aan je linkerhand, in het oosten, op, beweegt gedurende zes uur schuin omhoog en naar rechts. In het zuiden, recht voor je, staat de Zon op het hoogste punt in haar dagelijkse baan. Vanaf dat moment beweegt de Zon nog steeds naar rechts, maar nu langzaam naar beneden, richting horizon. Weer zes uur later, dus 12 uur na zonsopkomst, gaat de Zon aan je rechterhand, in het westen, onder. De Zon is circa 12 uur op en legt daarin ongeveer 180° boven de horizon af. 's Nachts beweegt de Zon van je rechterhand, naar rechtsachter, steeds dieper onder de horizon, todat deze weer zes uur later in het noorden, dus recht achter je, op het laagste punt aan de hemel staat. Zij beweegt achter je langs, in de richting van de linker hand, todat zij weer zes uur later in het oosten is aanbeland voor de volgende zonsopkomst. Tussen zonsopkomst (oost), hoogste punt (zuid), zonsondergang (west) en diepste punt (noord) zitten, rond het moment van een equinox, dus steeds zes uur; in totaal de 24 uur van een etmaal. Zoals je waarschijnlijk weet duurt een dag in de winter een stuk korter en komt de Zon minder hoog. Zij staat niet alleen gedurende een kortere tijd boven de horizon, maar het deel van haar dagelijkse pad aan de hemel dat boven de horizon ligt is ook kleiner. Rond midwinter komt de Zon niet links van je op en gaat ze niet rechts van je onder, maar ze beweegt van linksvoor naar rechtsvoor, een veel kortere boog: iets meer dan 90°, in plaats van 180°. De Zon bevindt zich dan ook slechts circa 8 uur per dag boven de horizon, in plaats van 12. In de zomer legt de Zon juist een veel langere boog af boven de horizon; ze komt links achter je op, beweegt voor je langs naar rechts, en gaat rechts achter je weer onder: bijna 270° boven de horizon. Het daglicht duurt dan ongeveer 16 uur per dag (zie Figuur 1). Figuur 1: Dagelijkse banen van de Zon aan de hemel in Nederland/Vlaanderen, tussen december (onderste boog) en juni (bovenste boog), met stappen van steeds 10 dagen. De figuur toont dat de Zon 's zomers niet alleen op ieder moment hoger aan de hemel staat, maar dat ze daardoor ook een langer traject boven de horizon aflegt en dus langer 'op' is. Merk op dat de verandering van hoogte met name rond maart/april, rond de equinox, erg groot is. Terwijl de Zon op dat moment rond het oosten opkomt en rind het westen weer ondergaat, en dus 180° aflegt boven de horizon, is dat in de winter bijna zuidoost–zuidwest (ruim 90°) en in de zomer bijna noordoost–noordwest, dus bijna 270°. De beweging van de Zon in het zuidelijk halfrond Op het zuidelijk halfrond gaat de Zon, net als op het noordelijk, op in het oosten en onder in het westen. Die schijnbare beweging van de Zon aan de hemel wordt immers veroorzaakt door de rotatie van de Aarde. De Aarde draait als een vast lichaam rond en niet op het noordelijk halfrond linksom en op het zuidelijk halfrond rechtsom. Wel beweegt de Zon van rechts naar links op het zuidelijk halfrond, in plaats van van links naar rechts zoals op het noordelijk. De reden hiervoor is dat als je op het noordelijk halfrond naar de Zon wilt kijken, je naar het zuiden moet kijken, terwijl als je op het zuidelijk halfrond staat en de Zon wilt zien, je naar het noorden moet kijken. Je kijkt dus de andere kant op en ziet daardoor de Zon de andere kant op bewegen. Dit is vergelijkbaar met wanneer twee mensen elkaar aankijken aan weerszijden van een spoorbaan, en er een trein langskomt. De een zal zeggen dat de trein naar links reed, de ander vindt naar rechts... Zie ook: De Zon Vannacht aan de hemel: zonsopkomst, -ondergang en daglicht Opkomst en ondergang van de Zon Zon en Maan op dit moment Dagelijkse gegevens van de Zon             Tweet     @hemel_waarnemen volgen

Begin van de winter   –   SterHemel  app  MijnHemel   –   Hemel vannacht   –   Weer   –   Meer vragen over de Zon   –   FAQ   –   De Zon   –   Zon en Maan   –   Op/onder   –   Astrokalender   –   Hemelkaart   –   Maanfasekalender