Jupiter in oppositie   –   Google Play SterHemel  app  MijnHemel App Store   –   Hemel vannacht   –   Weer   –   Meer vragen over sterrenstelsels   –   FAQ   –   Deepsky-objecten   –   Sterrenbeelden   –   Astrokalender   –   Hemelkaart   –   Maanfasekalender     Naar de hoofdpagina Contact HemelApps FAQ Google Play App Store YouTube Google agenda Facebook Twitter


Logo hemel.waarnemen.com

Hoe bewegen en botsen sterrenstelsels?


Een ster draait volgens een bepaalde baan in een sterrenstelsel. Hebben sterrenstelsels ook hun eigen baan, en wat is de reden daarvoor? Wanneer sterrenstelsels botsen, raken ze elkaar, maar botsen toch niet. Hoe gebeurt dit dan?




Sterrenstelsels bewegen zelf inderdaad ook in banen. De reden hiervoor is de zwaartekracht, die ook op grote afstand (zoals de afstand tussen sterrenstelsels) nog werkt. Wanneer je twee sterrenstelsels in rust in een leeg heelal zou kunnen plaatsen, dan zou de zwaartekracht de stelsels naar elkaar toe laten bewegen, zodat ze uiteindelijk zouden botsen. Neem drie sterrenstelsels, en je zou waarschijnlijk gecompliceerde banen krijgen. In werkelijkheid is het heelal gevuld met miljarden sterrenstelsels, opgedeeld in groepen die we clusters noemen, die allemaal onder elkaars invloed bewegen; doordat de zwaartekracht bestaat, kunnen sterrenstelsels dus niet in rust zijn.

De reden dat sterrenstelsels kunnen botsen en 'elkaar toch niet raken' heeft te maken met het feit dat sterrenstelsels voor een groot deel uit lege ruimte bestaan. Het gevolg is dat wanneer sterrenstelsels botsen, de ruimte tussen de afzonderlijke sterren zoveel groter is dan de afmeting van de sterren zelf, dat de sterren niet of nauwelijks botsen; ze bewegen simpelweg langs elkaar, hoewel hun banen wel worden verstoord.

Hetzelfde geldt echter niet voor gaswolken in sterrenstelsels. Die zijn vele malen groter dan sterren en botsen dus wel degelijk. Wat ook niet waar is, is dat de twee sterrenstelsels door elkaar heen bewegen en onverstoord verder gaan alsof er niets gebeurd is. De stelsels worden sterk misvormd door de zogenaamde getijdenkrachten en in de meeste gevallen remmen ze zodanig af dat er een (reeks) volgende ontmoeting(en) plaatsvindt met als resultaat het samensmelten van de twee sterrenstelsels. Dit gaat gepaard met de vorming van een groot aantal nieuwe sterren (gevormd uit de op elkaar botsende en daardoor gecomprimeerde gaswolken) in korte tijd; een zogenaamde 'starburst'.

Over het algemeen wordt aangenomen dat de grote, elliptische sterrenstelsels in de centra van clusters gevormd zijn uit de botsing van kleinere, vaak spiraalvormige sterrenstelsels. Deze stelsels bevinden zich dan ook in de centra van clusters, omdat zich daar meer sterrenstelsels in een kleine ruimte bevonden dan elders, zodat het aantal botsingen daar veel groter is.

Afbeeldingen van al deze objecten zijn te vinden via Google:
Interagerende (interactie-vertonende) sterrenstelsels
Grote, elliptische sterrenstelsels
Clusters van sterrenstelsels


Zie ook:
Vannacht aan de hemel: Maan, planeten en deepsky-objecten
Deepsky-objecten
Vragen over sterren


App Store       Google Play                

Jupiter in oppositie   –   Google Play SterHemel  app  MijnHemel App Store   –   Hemel vannacht   –   Weer   –   Meer vragen over sterrenstelsels   –   FAQ   –   Deepsky-objecten   –   Sterrenbeelden   –   Astrokalender   –   Hemelkaart   –   Maanfasekalender     Naar de hoofdpagina Contact HemelApps FAQ Google Play App Store YouTube Google agenda Facebook Twitter


Copyright © 2004–2024   Marc van der Sluys, hemel.waarnemen.com  –  De sterrenhemel voor Nederland en België  —  gewijzigd: 03/12/2024  —  bronvermelding