Maansverduistering in de bijschaduw op 9/10 januari 1963

@hemel_waarnemen volgen

Figuur 1: Actueel maanbeeld. Klik op de Figuur voor een apart live venster.

De Maan tijdens het maximum van de eclips

In de nacht van woensdag 9 op donderdag 10 januari 1963 vindt een maansverduistering in de bijschaduw plaats. Hierbij beweegt de Maan zich door de bijschaduw van de Aarde, zodat er minder direct zonlicht op het maanoppervlak valt. De eclips is in zijn geheel zichtbaar vanuit Nederland en België. De verduistering heeft een grootte van 1.04 in de bijschaduw. De eclips begint om 22:05 uur en staat bij het maximum, om 0:20 uur, op een hoogte van circa 58° (in Utrecht). De eclips eindigt om 2:34 uur. De verduistering is bijzonder omdat de Maan zich volledig in de bijschaduw bevindt, maar de kernschaduw net niet raakt. Dit komt minder dan eens in de tien jaar voor. Hierdoor is deze eclips echter niet bijzonder indrukwekkend; overal op de zichtbare zijde van de Maan valt nog tenminste een beetje zonlicht, en geen enkel deel van de Maan is volledig verduisterd. Tijdens het maximum is duidelijk te zien hoe de ene maanrand veel donkerder is dan de tegenoverliggende rand. Voor een uitleg over het ontstaan van een maansverduistering, zie de pagina Hoe ontstaat een maansverduistering? in de veelgestelde vragen.

Animatie van de eclips

Het kaartje in Figuur 3 laat de verduistering zien. Op de kaart zijn de kernschaduw (umbra, donkere cirkel in het midden van het kaartje) en bijschaduw (penumbra, de minder donkere ring om de kernschaduw) van de Aarde weergegeven, met een afbeelding van de Maan voor verschillende momenten. De kaart is gemaakt in horizontale projectie, dat wil zeggen dat boven aan de hemel (het zenit) ook boven aan het kaartje is en geldt ruwweg voor onze streken. De nummers in het kaartje komen overeen met de tabel onder de afbeelding. In de tabel staan de gedetailleerde gegevens van de eclips.

Figuur 3: Kaart van de eclips van 10 januari 1963

Google Play App Store YouTube Google agenda Facebook Twitter

Tabel: Details van de eclips voor een waarnemer in Utrecht
10 januari 1963, 00:19: Maansverduistering in de bijschaduw. Groottes: penumbra: 1.045, umbra: -0.012. Hoogte: 58.1°. De hele eclips is zichtbaar vanuit de Benelux.
			Afstand	____Maan____		__Zon__
Gebeurtenis	Datum	Tijd	Maan-schaduw	Hoogte	w.r.	Hoogte
1: Gedeeltelijke eclips in bijschaduw begint:	9/01	22^u05^m01^s	1°31’09”	46.2°	OZO	-46.3°
2: Maximum eclips:	10/01	00^u19^m48^s	0°58’18”	58.1°	ZZO	-58.9°
3: Gedeeltelijke eclips in bijschaduw eindigt:	10/01	02^u34^m30^s	1°31’00”	52.6°	ZW	-52.9°
Diameters van de Maan: 31’23”, umbra: 1°24’25”, en penumbra: 2°30’46”. Dichtste nadering tussen de Maan en het centrum van de schaduw: 0°58’18”. De Maan staat ten zuiden van het centrum van de aardschaduw. De eclips duurt 04^u29^m29^s. Maan: opkomst: 16^u30^m, ondergang: 09^u02^m. Zon: ondergang: 16^u47^m, opkomst: 08^u45^m. Δt: 34.5s Zie deze uitgebreide tabel* voor gegevens voor een aantal plaatsen in België en Nederland.*

Google Play App Store YouTube Google agenda Facebook Twitter

Het kaartje in Figuur 4 laat de eclips zien in zogenaamde equatoriale coördinaten. Deze kaart geldt voor een denkbeeldige waarnemer in het centrum van de Aarde. Op dit kaartje is niet het zenit boven, en de horizon horizontaal, maar het noorden (ongeveer de poolster dus) is boven, en de horizon staat scheef. Het verschil met Figuur 3 is dat de Maan nu niet draait en in een rechte lijn beweegt. Deze draaiing en het gekromde pad in Figuur 3 ontstaan door het gebruik van horizontale coördinaten. De Maan komt in dat geval schuin naar boven op en gaat schuin naar beneden weer onder, waardoor de rotatie ontstaat en de Maan geen rechte lijn lijkt te volgen (zie Figuur 1 op deze pagina).

Figuur 4: Equatoriale kaart van de eclips van 10 januari 1963

<< 15 augustus 1962 — 6 juli 1963 >>

Zie ook:
Lijst met alle maansverduisteringen
Uitleg bij maansverduisteringen
Hoe ontstaat een maansverduistering?

@hemel_waarnemen volgen