Astrokalender voor maart 2018 - hemel.waarnemen.com

06:45: Kaartje

De Maan bedekt Regulus, de helderste ster van het sterrenbeeld Leeuw (+1,4m). Het maximum van de bedekking vindt om 07:07 plaats, in de Lage Landen op een hoogte van 1°, maar bij daglicht. Bekijk de samenstand rond 6:45 uur. Het tweetal staat dan boven de westnoordwestelijke horizon, op een hoogte van ongeveer 4°, 30' van elkaar verwijderd. De Maan is voor 99% verlicht. Zie deze pagina voor meer informatie over deze bedekking.

vrijdag 2 maart

01:51:

Het is Volle Maan. De Maan staat vrijwel precies tegenover de Zon aan de hemel. Hierdoor is de Maan vrijwel de hele nacht zichtbaar. De verlichte kant van de Maan is naar de Aarde gekeerd. Hoewel de Volle Maan veel opvallender is dan iedere andere maanfase, is dit niet het beste moment om de Maan waar te nemen. Doordat het zonlicht op de Maan ongeveer uit de richting van de Aarde komt zijn er vanaf de Aarde geen schaduwen van kraters en bergen op de Maan te zien, wat ervoor zorgt dat er nauwelijks contrast is op het maanoppervlak. Daar komt nog bij dat de Volle Maan andere, zwakkere hemelobjecten overstraalt, zodat deze niet of nauwelijks zichtbaar zijn.

zaterdag 3 maart

02:11: Overgang van Europa

Vannacht is een overgang van de Jupitermaan Europa en van Europa's schaduw over de planeetschijf van Jupiter bijna helemaal te zien. De verschijnselen beginnen om 2:11 uur met het einde van de schaduwovergang, wanneer Europa's schaduw het oppervlak van Jupiter verlaat, en eindigt om 4:28 uur, op het moment dat Europa de Jupiterschijf weer achter zich laat. Tussen beide gebeurtenissen in is te zien hoe Europa voor de Jupiterschijf verschijnt (02:19 uur). Zie deze tabel voor meer details en andere verschijnselen.

05:44: Io in conjunctie met Ganymedes

Jupiters satelliet Io staat op 18,2” ten zuiden van Ganymedes. Jupiter staat boven de zuidelijke horizon, op een hoogte van 20°. De Zon staat 16° onder de horizon en het is goed donker. Om de manen van Jupiter te bekijken is een verrekijker op statief al voldoende. Zie ook de figuur hiernaast en de tabel Verschijnselen van de manen van Jupiter voor meer informatie.

19:15: Kaartje

Mercurius staat 1,1° ten noordwesten van Venus (-3,4m), in het sterrenbeeld Vissen. De dichtste nadering vindt om 06:42 plaats, onder de horizon voor een waarnemer in de Benelux en in de schemering. De samenstand is met veel moeite te zien op 3 maart rond 19:15 uur, of op 4 maart rond 18:45 uur. Het tweetal staat in het eerste geval in het westen, circa 2° boven de horizon, op een onderlinge afstand van 1,1°. In het tweede geval staan de twee hemellichamen op een hoogte van ongeveer 7° in het westzuidwesten, zo'n 1,1° van elkaar vandaan. Kies een waarneemplaats met vrije blik op de horizon. De Zon staat slechts 4° onder de horizon. Mercurius heeft op dit moment een helderheid van -1,1m. Voor de zichtbaarheid van de planeten, zie Vannacht aan de hemel.

zondag 4 maart

14:54: Neptunus is in conjunctie met de Zon en beweegt vanaf de Aarde gezien er achterlangs. De planeet is hierdoor op dit moment onzichtbaar. Neptunus, de Zon en de Aarde staan nu op één lijn. De planeet wordt niet bedekt door de zonneschijf, maar beweegt er vanaf de Aarde gezien langs, 0,9° ten zuiden ervan. Dit is een moment waarop een buitenplaneet ver (30,9 AE, ofwel 4628 miljoen km) van de Aarde staat en een kleine schijnbare diameter heeft (2,2”).

maandag 5 maart

03:05:

De Maan bedekt 80 Virginis, een ster met een helderheid van +5,7m in het sterrenbeeld Maagd. De ster verdwijnt om 03:05 achter de verlichte maanrand en komt om 04:13 uur weer tevoorschijn aan de dunne onverlichte kant van de Maan. Een waarnemer in Utrecht ziet de Maan aan het begin op een hoogte van 32° staan, aan het einde van de bedekking op 31°. De Maan is voor 88% verlicht. Deze tabel toont de details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België.

woensdag 7 maart

02:21: Bedekking van Ganymedes

Vannacht is een bedekking door de Jupiterschijf en een verduistering door de Jupiterschaduw van Ganymedes volledig waar te nemen. De verschijnselen beginnen om 2:21 uur met het einde van de verduistering, wanneer Ganymedes uit Jupiters schaduw tevoorschijn komt, en duurt tot 5:31 uur, op het moment dat Ganymedes achter de planeet Jupiter verdwijnt.

06:45: Kaartje

De Maan staat 3,1° ten noorden van Jupiter (-1,8m), in het sterrenbeeld Weegschaal. De dichtste nadering vindt plaats om 10:21 op 6° onder de horizon en bovendien bij daglicht. Bekijk de samenstand rond 6:45 uur. Het tweetal staat dan in het zuidzuidwesten, circa 19° boven de horizon, 3,5° van elkaar verwijderd. De Zon staat slechts 5° onder de horizon. De Maan is voor 71% verlicht. Voor de zichtbaarheid van Maan en planeten, zie Vannacht aan de hemel.

donderdag 8 maart

02:31: Bedekking van Io

Vannacht is een bedekking door de Jupiterschijf en een verduistering door de Jupiterschaduw van Io in zijn geheel waar te nemen. De verduistering begint om 2:31 uur, wanneer Io in de schaduw van Jupiter verdwijnt, en eindigt om 5:48 uur, op het moment dat Io weer van achter Jupiter verschijnt. Zie deze tabel voor meer details en andere verschijnselen.

vrijdag 9 maart

00:59: Overgang van Io

Vannacht is een overgang van de Jupitermaan Io en van Io's schaduw over de planeetschijf van Jupiter voor een groot deel waar te nemen. De overgang begint om 0:59 uur, op het moment dat Io de schijf van Jupiter betreedt, en duurt tot 3:07 uur, wanneer Io de schijf van Jupiter weer verlaat. In de tussentijd is waar te nemen hoe Io's schaduw het oppervlak van Jupiter verlaat (02:00 uur). Zie deze tabel voor meer details en andere verschijnselen.

05:45:

Jupiter is stationair in ecliptische lengte. De planeet keert zijn bewegingsrichting ten opzichte van de sterren om en gaat tegen de gangbare richting in bewegen. Dit is het begin van de oppositielus van Jupiter; de planeet wordt de komende tijd alsmaar beter zichtbaar. De planeet is op dit moment met name 's ochtends goed zichtbaar en de opkomst van de planeet vindt elke dag iets vroeger plaats. Tijdens de oppositie zal Jupiter rond zonsondergang opkomen en rond zonsopkomst weer ondergaan, en daarmee vrijwel de gehele nacht zichtbaar zijn. Jupiter is met het blote oog als een opvallend heldere “ster” aan de hemel zichtbaar. Al met een verrekijker (op statief) zijn de vier grote Galileïsche manen te zien. Met behulp van een telescoop kunnen de bandenstructuur en de Grote Rode Vlek van de reuzenplaneet worden waargenomen. Ook zijn dan overgangen, verduisteringen en bedekkingen van de jupitermanen te zien. De helderheid van Jupiter bedraagt -1,8m, zijn schijnbare diameter is 40,1”. We vinden de planeet in het sterrenbeeld Weegschaal. Gebruik deze hemelkaart om de planeet te vinden. Voor meer informatie over de positie en zichtbaarheid van de planeet, zie het hoofdstuk Jupiter. Zie deze applet Planeetverschijnselen voor meer verschijnselen van Jupiter.

12:20:

De Maan is in de fase van Laatste Kwartier. De linker helft van de Maan is nu verlicht en de Maan is vooral in de late nacht en vroege ochtend zichtbaar. Rond, en vooral na Laatste Kwartier is een goed moment om het maanoppervlak waar te nemen; Op de grens tussen het verlichte en het donkere deel van de Maan gaat de Zon net onder. De lange schaduwen van de bergen en kraterranden brengen een extra diepte-effect met zich mee en het oppervlak van de Maan krijgt daarmee een driedimensionaal karakter, gezien door een kijker.

zaterdag 10 maart

02:10: Io in conjunctie met Europa

De Galileïsche maan Io staat 18,2” ten zuiden van Europa. Jupiter staat in het zuidoosten op een hoogte van 12° boven de horizon. Een waarneemplaats met een vrije blik op de horizon is hierdoor noodzakelijk. De Zon staat 39° onder de horizon en het is donker. Zie de figuur hiernaast en deze tabel voor meer informatie.

02:29:

Vannacht is een overgang van Europa's schaduw en van de maan zelf over de planeetschijf van Jupiter bijna helemaal te zien. De schaduwovergang begint om 2:29 uur, op het moment dat Europa's schaduw op het oppervlak van Jupiter verschijnt, en duurt tot 4:45 uur, wanneer Europa voor het oppervlak van Jupiter verschijnt. Tussen beide gebeurtenissen in is waar te nemen hoe Europa's schaduw de Jupiterschijf verlaat (04:44 uur). Zie deze tabel voor meer details en andere verschijnselen.

04:30: Kaartje

De Maan staat 3,2° ten noorden van Mars (+0,8m), in het sterrenbeeld Slangendrager. De dichtste nadering vindt om 01:52 plaats, bij ons onder de horizon. De samenstand is te zien rond 4:30 uur. De twee objecten staan dan zo'n 8° boven de zuidoostelijke horizon, op een onderlinge afstand van 3,3°. De Maan is voor 44% verlicht. De pagina Vannacht aan de hemel toont wanneer de Maan en planeten te zien zijn.

12:06: Mercurius is in het perihelium van zijn baan. De afstand tot de Zon is nu klein en bedraagt 0,307AE, ofwel 46,001 miljoen km. Vanaf Mercurius lijkt de Zon circa 3,2 maal zo groot als vanaf de Aarde. De planeet ontvangt door de geringere afstand tot de Zon ongeveer 10,4 maal meer licht en warmte dan de Aarde.

zondag 11 maart

00:47: Alle manen staan ten westen van Jupiter

Tussen 0:47 en 6:29 uur nemen we alle grote Jupitermanen ten westen van de planeetschijf waar. Vanaf Jupiter gezien zijn dat Ganymedes, Io, Europa en Callisto. Jupiter staat in het zuidzuidoosten op een hoogte van 19° boven de horizon. De Zon staat 30° onder de horizon en het is goed donker. Om de Galileïsche manen van Jupiter te bekijken is een stabiele verrekijker voldoende. Zie ook het slingerdiagram voor de manen van Jupiter.

04:38:

De Maan bedekt SAO 187086, een ster van magnitude +5,8 in het sterrenbeeld Boogschutter. De ster verdwijnt om 04:38 achter de verlichte maanrand en komt om 05:44 uur weer tevoorschijn aan de onverlichte kant van de Maan. Bij het begin van de bedekking staat de Maan te Utrecht 4° boven de horizon, bij het einde 11°. De Maan is voor 34% verlicht. Zie deze tabel voor details van de bedekking voor een aantal locaties in Nederland en België.

05:30: Kaartje

De Maan staat 1,5° ten noorden van Saturnus (+0,8m), in het sterrenbeeld Boogschutter. De dichtste nadering vindt om 02:37 plaats, onder de horizon voor een waarnemer in de Benelux. De samenstand is te zien rond 5:30 uur. De twee objecten staan dan in het zuidoosten, circa 9° boven de horizon, 2,0° van elkaar verwijderd. De Maan is voor 34% verlicht. De pagina Vannacht aan de hemel toont wanneer de Maan en planeten te zien zijn.

10:14: Maan in het apogeum

De Maan is in het punt van zijn baan dat het verst van de Aarde ligt: het apogeum. De afstand tot de Maan bedraagt op dit moment 404678 km. Door de grotere afstand lijkt de Maan nu kleiner aan de hemel te staan dan gemiddeld: 29’31,7”. De Maan is op dit moment afnemend, voor 32% verlicht en is vooral laat in de nacht (in het (zuid)oosten) en 's ochtends vroeg (ongeveer in het zuiden) goed te zien. Het kaartje toont de Maan om 06:30 uur in het sterrenbeeld Boogschutter, op een hoogte van 14° boven de horizon, in het zuidzuidoosten. Al met een verrekijker, het liefst op statief, zijn, vooral op de grens tussen licht en donker op de Maan, de maankraters goed te zien. Zie ook de interactieve applet Verschijnselen van de Maan.

woensdag 14 maart

01:38: Europa in conjunctie met Ganymedes

De Galileïsche maan Europa staat 28,4” ten noorden van Ganymedes. Jupiter staat op een hoogte van 10° boven de zuidoostelijke horizon, dus kies een waarneemplaats met een vrije blik op de horizon. De Zon staat 39° onder de horizon en het is goed donker. Voor het waarnemen van de Galileïsche manen is een goede, stabiele verrekijker genoeg. Zie ook de figuur hiernaast en de tabel Verschijnselen van de manen van Jupiter voor meer informatie.

04:33: Bedekking van Ganymedes

Vannacht is een verduistering van Ganymedes in de schaduw van Jupiter volledig te zien. De verduistering begint om 4:33 uur, wanneer Ganymedes in de schaduw van Jupiter verdwijnt, en eindigt om 6:18 uur, op het moment dat Ganymedes weer uit Jupiters schaduw verschijnt. Zie de tabel Verschijnselen van de manen van Jupiter voor meer details.

donderdag 15 maart

07:06:

Vanochtend kunnen we, onder gunstige omstandigheden, de laatste maansikkel zien voor de komende Nieuwe Maan. Het is op dit moment 2,2 dagen voor Nieuwe Maan; de Maan is voor 5,4% verlicht en krimpend. De maansikkel heeft een breedte aan de hemel van 1,6’ en is kort voor zonsopkomst, dus tegen het einde van de nacht, zichtbaar. Bijgaand kaartje toont de Maan om 06:40 uur in het sterrenbeeld Waterman, op een hoogte van slechts 1,8° boven de oostzuidoostelijke horizon. Op dit moment staat de Maan 5,2° hoger aan de hemel dan de Zon. De Maan komt om 06:21 op, 0,6 uur voor de Zon. De schijnbare afstand tussen Zon en Maan is nu 26,7°. Een waarneemplaats met vrije blik op de horizon is nodig. Een verrekijker is waarschijnlijk nodig om de Maan te vinden. In tegenstelling tot de laatste maansikkel speelt de eerste verschijning van de jonge Maan een rol in een aantal traditionele kalenders, als indicator van het begin van een maand. De laatste smalle maansikkel aan de hemel ziet er vooral erg fraai uit. De pagina Eerste en laatste maansikkels geeft alle verschijningen en meer uitleg.

16:10:

Mercurius bereikt zijn grootste oostelijke elongatie en is avondster. De hoekafstand van Mercurius tot de Zon bedraagt 18°24’. De planeet staat ten oosten van de Zon en gaat na de Zon onder. De planeet heeft nu magnitude -0,0, is voor 44% verlicht en heeft een schijnbare diameter van 7,4”. Wanneer 's avonds de burgerlijke schemering eindigt (om 19:17 uur) is Mercurius 11° boven de westelijke horizon te vinden. Deze avondverschijning is dus gunstig (voor meer uitleg over de wisselende zichtbaarheid van Mercurius, zie Waardoor zijn Mercurius en Venus soms ver van de Zon slecht zichtbaar? in de veelgestelde vragen). De planeet gaat om 20:34 uur onder, 01:50 uur na de Zon. Er is een horizonkaart voor deze verschijning beschikbaar. De grootte van het stipje op de kaart is een maat voor de helderheid. Voor de grootste elongatie is Mercurius helderder dan erna. Bij het waarnemen van Mercurius kan een verrekijker van pas komen. Voor een lijst met ochtend- en avondverschijningen, zie de tabel Grootste elongaties van Mercurius.

vrijdag 16 maart

01:43: Volledige overgang van Io

Vannacht is een overgang van de Jupitermaan Io en van Io's schaduw over de planeetschijf van Jupiter in zijn geheel te zien. Om 1:43 uur zien we het begin van de schaduwovergang op het moment dat Io's schaduw op het oppervlak van Jupiter verschijnt, en duurt tot 4:56 uur, wanneer Io de Jupiterschijf weer achter zich laat. In de tussentijd is te zien hoe Io de schijf van Jupiter betreedt (02:48 uur) en Io's schaduw de Jupiterschijf weer achter zich laat (03:53 uur).

zaterdag 17 maart

02:04: Alle manen staan ten oosten van Jupiter

Van 2:04 tot 6:15 uur staan alle Galileïsche manen ten oosten van Jupiter. Vanaf Jupiter gezien zijn dat Callisto, Io, Europa en Ganymedes. Jupiter staat boven de zuidelijke horizon, op een hoogte van 21°. De Zon staat 24° onder de horizon en het is donker.

04:15: Io in conjunctie met Europa

De Galileïsche maan Io staat 18,5” ten zuiden van Europa. Jupiter staat op een hoogte van 21° boven de horizon, in het zuiden. De Zon staat 24° onder de horizon en het is donker. Om de manen van Jupiter te bekijken is een goede, stabiele verrekijker genoeg. Zie de figuur hiernaast en deze tabel voor meer informatie.

14:12:

Het is Nieuwe Maan. Vanaf de Aarde gezien staat de Maan in dezelfde richting als de Zon, zodat de verre kant van de Maan wordt verlicht en de donkere kant van de Maan naar de Aarde gekeerd is. Daarnaast staat de Nieuwe Maan alleen bij daglicht boven de horizon. Vanwege deze twee oorzaken kunnen we de Maan op dit moment niet waarnemen. De nachten rond Nieuwe Maan zijn donkerder dan gemiddeld en de week rond Nieuwe Maan is uitermate geschikt om deepsky-objecten waar te nemen. Er vindt in onze streken geen zonsverduistering plaats, doordat de Maan 4,2° ten zuiden langs de Zon beweegt. Zie ook de maandelijkse maanfasekalender.

zondag 18 maart

19:13:

Vanavond kunnen we, onder gunstige omstandigheden, de eerste maansikkel zien na de afgelopen Nieuwe Maan. Het is 1,2 dagen (29 uur) na Nieuwe Maan; de Maan is wassend en voor 1,8% verlicht. De maansikkel heeft een breedte aan de hemel van slechts 0,6’ en is met moeite aan het begin van de avond te zien, kort na zonsondergang. Bijgaand kaartje toont de Maan om 19:23 uur in het sterrenbeeld Walvis, op slechts 3,8° boven de westelijke horizon. De Zon staat nu 10,7° lager aan de hemel dan de Maan. De Maan gaat 1,1 uur na de Zon onder, om 19:54. De afstand aan de hemel tussen Zon en Maan is nu 15,3°. Een waarneemplaats met vrije blik op de horizon is nodig. Een eenvoudige verrekijker is waarschijnlijk nodig om de Maan te vinden. In verschillende kalenders luidt de eerste verschijning van de jonge maansikkel het begin van een nieuwe maand in; ons woord maand komt dan ook van Maan. Daarnaast is een smalle maansikkel een mooi gezicht. De pagina Eerste en laatste maansikkels geeft alle verschijningen en meer uitleg.

19:30: Kaartje

De Maan staat 4,1° ten zuidoosten van Venus (-3,3m), in het sterrenbeeld Vissen. De dichtste nadering vindt om 23:15 plaats, onder de horizon voor een waarnemer in de Benelux. De samenstand is met veel moeite te zien rond 19:30 uur. Het tweetal staat dan zo'n 5° boven de westelijke horizon, op een onderlinge afstand van 4,7°. De Maan is voor 2% verlicht.

19:30: Kaartje

Mercurius staat 3,8° ten noorden van Venus (-3,3m), in het sterrenbeeld Vissen. De dichtste nadering gebeurt om 08:58, bij ons op 16° hoogte, maar bij daglicht. Bekijk de samenstand op 18 maart rond 19:30 uur, of op 19 maart rond 19:30 uur. Het tweetal staat in het eerste geval in het westen, op een hoogte van ongeveer 8°, 3,8° van elkaar verwijderd. In het andere geval is de samenstand te zien op een hoogte van ongeveer 8° in het westen, zo'n 3,8° van elkaar vandaan. Mercurius heeft op dit moment een helderheid van +0,6m. Voor de zichtbaarheid van de planeten, zie Vannacht aan de hemel.

19:30: Kaartje

De Maan staat 7,9° ten zuiden van Mercurius (+0,5m), in het sterrenbeeld Vissen. De dichtste nadering gebeurt om 23:56, onder de horizon voor een waarnemer in de Lage Landen. De samenstand is alleen met veel moeite zichtbaar rond 19:30 uur, of op 19 maart rond 19:15 uur. De twee objecten staan in het eerste geval in het westen, circa 6° boven de horizon, 8,4° van elkaar vandaan. In het tweede geval staan de twee hemellichamen op circa 14° boven de westelijke horizon, zo'n 12,3° van elkaar vandaan. De Zon staat slechts 5° onder de horizon. De Maan is voor ongeveer 4% verlicht.

dinsdag 20 maart

17:15: Lente-equinox; begin van de lente. De Zon trekt van het zuiden naar het noorden over de hemelequator en staat recht boven de evenaar van de Aarde. De dag duurt vandaag (ongeveer) even lang als de nacht (Latijn: equi = gelijk, nox = nacht), en het komende half jaar duren de dagen langer dan de nachten. De winter duurde 88,99 dagen, de lente zal 92,74 dagen lang zijn. De elliptische baan van de Aarde om de Zon is verantwoordelijk voor het feit dat de seizoenen niet even lang zijn; wanneer de Aarde verder van de Zon verwijderd is in haar baan, beweegt zij langzamer. Hierdoor duurt dat seizoen (op dit moment is dat in de zomer) langer. Voor meer gegevens, zie de tabel de seizoenen. Dit wordt ook wel de astronomische lente genoemd, de meteorologische lente begon op 1 maart. Op het zuidelijk halfrond zijn de seizoenen tegengesteld aan die op het noordelijk halfrond en daar begint nu de herfst.

woensdag 21 maart

04:35: Europa in conjunctie met Ganymedes

Jupiters satelliet Europa staat op 28,7” ten noorden van Ganymedes. Jupiter staat boven de zuidelijke horizon, op een hoogte van 20°. De Zon staat 19° onder de horizon en het is donker. Zie de figuur hiernaast en deze tabel voor meer informatie.

donderdag 22 maart

21:21: De Maan bedekt 75 Tauri

De ster 75 Tauri, een ster met een helderheid van +5,0m in het sterrenbeeld Stier, wordt bedekt door de Maan. Om 21:21 wordt de ster bedekt door de onverlichte maanrand en om 22:17 komt deze weer tevoorschijn van achter de verlichte rand. Bij het begin van de bedekking staat de Maan te Utrecht 29° boven de horizon, bij het einde 21°. De Maan is voor 30% verlicht. De details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België zijn te vinden in deze tabel.

vrijdag 23 maart

00:00: Alle manen staan ten oosten van Jupiter

Tussen 0:00 en 4:36 uur nemen we alle grote Jupitermanen ten oosten van de planeetschijf waar. Vanaf Jupiter gezien zijn dat Io, Europa, Ganymedes en Callisto. Jupiter staat in het zuidzuidoosten op een hoogte van 17° boven de horizon. De Zon staat 34° onder de horizon en het is goed donker.

00:15: Kaartje

De Maan bedekt Aldebaran, de helderste ster van het sterrenbeeld Stier (+0,9m). Het maximum van de bedekking gebeurt om 00:35, bij ons op 1° hoogte boven de westnoordwestelijke horizon. Bekijk de samenstand rond 0:15 uur. De twee objecten staan dan boven de westnoordwestelijke horizon, op een hoogte van ongeveer 4°, op een afstand van 27' van elkaar. De Maan is voor 31% verlicht. Zie de detailpagina voor meer gegevens over deze bedekking.

01:19: Mercurius is stationair in ecliptische lengte. De planeet keert zijn bewegingsrichting ten opzichte van de sterren om en gaat tegen de gangbare richting in bewegen. Dit verschijnsel vindt plaats tussen de grootste avondelongatie en de benedenconjunctie van een binnenplaneet. Zie de applet Planeetverschijnselen voor meer verschijnselen van Mercurius.

03:37: Overgang van Io

Vannacht zijn overgangen van de schaduw van Io en Io zelf over de planeetschijf van Jupiter bijna helemaal te zien. De schaduwovergang begint om 3:37 uur, op het moment dat Io's schaduw de schijf van Jupiter betreedt, en eindigt om 5:47 uur, wanneer Io's schaduw het Jupiteroppervlak weer verlaat. In de tussentijd is te zien hoe Io de schijf van Jupiter betreedt (om 04:36 uur). Voor meer details, zie de tabel Verschijnselen van de manen van Jupiter.

23:42:

De Maan bedekt 119 Tauri (CE Tauri), een ster met een helderheid van +4,3m in het sterrenbeeld Stier. Om 23:42 wordt de ster bedekt door de onverlichte maanrand en om 00:35 komt deze weer tevoorschijn van achter de verlichte rand. De Maan staat bij de intrede 18° boven de horizon, bij de uittrede is dat 11°, voor een waarnemer in Utrecht. De Maan is voor 42% verlicht. De details van de bedekking voor een aantal plaatsen in Nederland en België zijn te vinden in deze tabel.

zaterdag 24 maart

00:16: De Maan bedekt 120 Tauri

De ster 120 Tauri (V960 Tauri), een ster met een helderheid van +5,7m in het sterrenbeeld Stier, wordt bedekt door de Maan. Om 00:16 wordt de ster bedekt door de onverlichte maanrand en om 01:03 komt deze weer tevoorschijn van achter de verlichte rand. In Utrecht staat de Maan dan 13°, respectievelijk 7° boven de horizon. De Maan is voor 43% verlicht. Voor meer informatie over deze bedekking, voor een aantal waarneemlocaties in Nederland en België, zie deze tabel.

00:46: Bedekking van Io

Vannacht is een bedekking door de Jupiterschijf en een verduistering door de Jupiterschaduw van Io in zijn geheel waar te nemen. De verduistering begint om 0:46 uur, op het moment dat Io in Jupiters schaduw verdwijnt, en duurt tot 3:51 uur, op het moment dat Io weer van achter Jupiter tevoorschijn komt. Zie deze tabel voor meer details en andere verschijnselen.

03:51: Alle manen staan ten oosten van Jupiter

Tussen 3:51 en 5:58 uur nemen we alle grote Jupitermanen ten oosten van de planeetschijf waar. In toenemende afstand van de planeet staan Io, Europa, Callisto en Ganymedes. Jupiter staat boven de zuidzuidwestelijke horizon, op een hoogte van 20°. De Zon staat 15° onder de horizon en het is donker. Voor het waarnemen van de manen van Jupiter is een stabiele verrekijker voldoende.

16:35:

De Maan is in de fase van Eerste Kwartier. De rechter helft van de Maan is nu verlicht en de Maan is vooral in de avond en vroege nacht zichtbaar. Rond, en vooral voor Eerste Kwartier is een goed moment om het maanoppervlak waar te nemen; Op de grens tussen het verlichte en het donkere deel van de Maan komt de Zon net op. De lange schaduwen van de bergen en kraterranden brengen een extra diepte-effect met zich mee en de Maan is daarmee duidelijk meer dan een gladde schijf, gezien door een verrekijker of telescoop.

23:50:

Van 23:50 tot 0:50 uur zijn Io, Io's schaduw en Ganymedes' schaduw gelijktijdig te zien op Jupiters schijf. Jupiter staat op een hoogte van 7° boven de zuidoostelijke horizon, dus kies een waarneemplaats met een vrije blik op de horizon. De Zon staat 36° onder de horizon en het is goed donker. Voor het bekijken van een (schaduw)overgang is een redelijk grote telescoop nodig.

zondag 25 maart

Dit is een goed moment in het jaar om het sterrenstelsel M99, ook bekend als de Pin-wheel-nevel, waar te nemen. M99 staat in het sterrenbeeld Haar van Berenice, heeft een magnitude van 9,8m en zijn schijnbare afmeting bedraagt 5,4’. Het object komt om 17:33 uur op, gaat om 08:09 uur onder en staat om 00:53 uur in het hoogste punt aan de hemel, op 52° boven de horizon. Zoek een donkere waarneemplaats en kijk rond Nieuwe Maan, bijvoorbeeld in de week rond 17 maart. Om een donker moment zonder Maan te vinden kunnen de schemerdiagrammen in het hoofdstuk De Zon van pas komen. Bij het waarnemen van een zwakker en nevelig object als dit sterrenstelsel is een redelijke telescoop nodig om detail te kunnen zien. Voor ruim 1200 andere deepsky-objecten, zie de pagina Gegevens van sterrenbeelden en kies een sterrenbeeld. Foto: DSS.

03:31 MEZT: Overgang van Ganymedes

Vannacht is een overgang van de maan Ganymedes over de planeetschijf van Jupiter bijna helemaal waar te nemen. De overgang begint om 3:31 uur, op het moment dat Ganymedes voor de Jupiterschijf verschijnt, en duurt tot 4:30 uur, wanneer Ganymedes de schijf van Jupiter weer verlaat. Tussen beide gebeurtenissen in is waar te nemen hoe Ganymedes de schijf van Jupiter betreedt (03:31 uur). Voor meer details en andere verschijnselen, zie deze tabel.

02:00:

Begin van de zomertijd. Om 2 uur Midden-Europese (winter)tijd (MET) wordt de klok een uur vooruit gezet en is het 3 uur zomertijd (MEZT). De tijd tussen 2 en 3 uur wordt hiermee als het ware overgeslagen, waardoor je een uur minder lang kunt slapen. Je kunt natuurlijk ook je klok zondagochtend pas verzetten, waardoor je een uur eerder naar bed mag ☺. Voor meer informatie over het begin en einde van de zomertijd in Nederland en België, zie de pagina Begin en einde van de zomertijd.

06:18 MEZT: Callisto in conjunctie met Jupiter

Callisto is in benedenconjunctie met Jupiter. De satelliet beweegt tussen de Aarde en Jupiter door, maar er vindt geen overgang over Jupiter plaats. Callisto staat 10,7” ten noorden van Jupiters noordpool. Voor meer details, zie deze tabel.

maandag 26 maart

19:17 MEZT: Maan in het perigeum

De Maan staat in het perigeum; het punt van zijn baan om de Aarde dat het dichtst bij de Aarde ligt. De afstand tussen de Aarde en de Maan bedraagt 369106 km. De schijnbare diameter van de Maan is groter dan gemiddeld (32’22,5”), door de kleinere afstand. De Maan is op dit moment wassend, voor 67% verlicht en is met name 's avonds (in het zuiden) en in de vroege nacht (in het westen) goed te zien. Het kaartje toont de Maan om 21:50 uur in het sterrenbeeld Kreeft, op 56° boven de horizon, in het zuiden. Met een verrekijker, het liefst op statief, zijn kraters te zien, met name op de grens tussen het verlichte en het donkere deel van de Maan. Zie de applet Verschijnselen van de Maan voor meer gegevens.

dinsdag 27 maart

Dit is een goed moment in het jaar om het sterrenstelsel M100 te bekijken. Het sterrenstelsel is te vinden in het sterrenbeeld Haar van Berenice, heeft een helderheid van 9,4m en zijn schijnbare afmeting bedraagt 6,9’. Het object komt om 18:21 uur op, gaat om 09:13 uur onder en staat om 01:49 uur in het hoogste punt aan de hemel, op 54° boven de horizon. Voor het waarnemen van deepsky-objecten is de precieze datum minder belangrijk dan een donkere, liefst maanloze, hemel. Voor het vinden van een donker en maanloos moment, zie de schemerdiagrammen in het hoofdstuk De Zon. Om detail te kunnen zien in een zwakker en contrastarm hemellichaam als dit sterrenstelsel is een redelijke telescoop nodig. Gegevens van andere fraaie deepsky-objecten zijn te vinden op de pagina Deepsky-objecten per maand. Foto: DSS.

woensdag 28 maart

20:45 MEZT: Kaartje

De Maan staat op slechts 19,3' ten noorden van Regulus, de helderste ster van het sterrenbeeld Leeuw (+1,4m). De dichtste nadering van deze nauwe samenstand gebeurt om 15:15, bij ons 9° onder de horizon en bovendien bij daglicht. Bekijk de samenstand rond 20:45 uur. De twee objecten staan dan in het zuidoosten, op een hoogte van ongeveer 38°, 3,1° van elkaar verwijderd. De Maan is voor 91% verlicht. Voor de zichtbaarheid van Maan en deepsky-objecten, zie Vannacht aan de hemel.

vrijdag 30 maart

02:37 MEZT: Io in conjunctie met Europa

De Galileïsche maan Io staat op 16,6” ten noorden van Europa. Jupiter staat op een hoogte van 16° boven de zuidzuidoostelijke horizon. De Zon staat 33° onder de horizon en het is goed donker. Zie de figuur hiernaast en deze tabel voor meer informatie.

zaterdag 31 maart

03:39 MEZT: Bedekking van Io

Vannacht is een bedekking door de Jupiterschijf en een verduistering door de Jupiterschaduw van Io volledig te zien. Om 3:39 uur zien het begin van de verduistering, op het moment dat Io in de schaduw van Jupiter verdwijnt, en eindigt om 6:38 uur, op het moment dat Io weer van achter Jupiter tevoorschijn komt. Voor meer details, zie de tabel Verschijnselen van de manen van Jupiter.

14:37 MEZT:

Het is Volle Maan, voor de tweede keer deze maand. De tweede Volle Maan in een maand wordt ook wel Blauwe Maan genoemd, en komt gemiddeld eens in de ongeveer twee jaar en achtenhalve maand voor. Een Blauwe Maan heeft geen bijzondere astronomische betekenis, maar ontstaat door onze definitie van de kalender. Een tweede Volle Maan in een maand kan alleen plaatsvinden op de 30e of 31e dag van de maand. Zouden wij januari 30 dagen geven, februari 31, enzovoorts (met december 30 of 31 dagen), dan zouden sommige 'normale' Volle Manen Blauwe Manen worden en omgekeerd. Deze Blauwe Maan is overigens een beetje bijzonder, doordat er dit jaar twee Blauwe Manen voorkomen; op 31 januari was er ook een. De volgende keer dat er twee Blauwe Manen in een jaar plaatsvinden is in 2037 (zie de lijst met Blauwe Manen). Zie ook: Hoe ontstaan de fasen van de Maan? in de veelgestelde vragen.